Samenvatting Bijzondere Overeenkomsten
Extra uitgebreide versie met arresten & literatuur
, Samenvatting
Contractsvrijheid is het uitgangspunt van het contractenrecht. Je bepaalt zelf met wie, over wat en op
welke manier je contracteert.
Wel zijn er vereisten/grenzen aan de contractsvrijheid (boek 3, 6 en 7).
HR Quint/Te Poel: de wet is een open systeem van verbintenissen.
Benoemde en onbenoemde bijzondere overeenkomsten
Benoemde overeenkomsten
Boek 7 kent de veel gebruikte bijzondere overeenkomsten zoals:
Verzekeringsovereenkomst;
Huur;
Koop op afstand;
Ontwerpovereenkomst (opdrachtgever met architect om huis te ontwerpen);
Huurcontract;
Reisovereenkomst (valt onder overeenkomst van opdracht);
Financieringsovereenkomst (consumentenkredietovereenkomst).
Onder overeenkomst van opdracht vallen kleine overeenkomsten
Reisovereenkomst;
Geneeskundige behandelingsovereenkomst;
Architectuurovereenkomst.
Onbenoemde overeenkomsten
Leaseovereenkomst;
Franchiseovereenkomst;
Artiestenovereenkomst;
Energieovereenkomst;
Distributieovereenkomst.
Gevolg van het niet opnemen van overeenkomsten is dat je terugvalt op de regels van Boek 6. Vaak is
dat niet genoeg en zie je dat branches zelf modelcontracten en eenzijdig opgestelde voorwaarden
ontwikkelen die ze van toepassing verklaren.
Probleem consument: die zit in een benarde situatie, want zal het contract met die extra
voorwaarden moeten aanvaarden, want anders heb je pech.
o Soms heb je brancheorganisaties die het voor de consument opneemt (bijv. SER) en die
onderhandelen over de voorwaarden.
,Het consumentenrecht
Wat is het?
Geheel van normen, regels en instrumenten dat de verwezenlijking op juridisch niveau vormt van
verschillende initiatieven die betrekking hebben op het waarborgen of vermeerderen van de
bescherming van consumenten op de economische markt.
Wie is dé consument?
Begrip: ‘gemiddelde consument’ is niet op basis van objectieve criteria vast te stellen
o EU-richtlijn zegt: ‘someone who is reasonably well-informed and reasonably observant
and circumspect.’ Oftewel: de etikettenlezer in de supermarkt.
o Dus: de consument die zich goed laat informeren valt eronder.
Wat is een consumentenkoop?
Glazenwasser: overeenkomst van opdracht (dienst), je koopt niets, je maakt gebruik van een
dienst. Geen consumentenkoop dus.
Maatpak aanschaffen: als je een op maat laat maken is dat geen koop, maar een
dienstverrichting, maar vervolgens koop je dat pak wel. Dus dit is zowel een dienst en een
consumentenkoop.
o Gemengde overeenkomst. Beide regels kunnen cumulatief van toepassing zijn.
In geval van consumentenkoop is dat door de wetgever voorzien en is in art. 7:5
lid 4 BW aangegeven dat de regels van consumentenkoop prevaleren bij
strijdigheid!
Monteren van de keuken: aanneming van werk (verricht iets van stoffelijke aard), maar je hebt
die keuken ook gekocht dus dat is consumentenkoop.
o Gemengde overeenkomst. Beide regels kunnen cumulatief van toepassing zijn.
In geval van consumentenkoop is dat door de wetgever voorzien en is in art. 7:5
lid 4 BW aangegeven dat de regels van consumentenkoop prevaleren!
Koop van een woning: het is een onroerende zaak, dus het kwalificeert niet als
consumentenkoop.
o Het is geen alledaagse consumententransactie en derhalve is het geen
koopovereenkomst!
o Let op: koop je een nieuwe woning, koop je niet enkel de woning, maar dan koop je
eerst de grond en daarna laat je er een huis op bouwen. Dat is een koop-
aannemingsovereenkomst (onbenoemde ovk). Dit is een samenloop van koop en
aanneming. Je koopt de grond en neemt werk aan om een huis te bouwen.
Als de gemeente eerst alles bouwt en dan woning neerzet, dan is het nog steeds
geen consumentenkoop.
, Koop van een bedrijfsbouw: als je als bedrijf een bedrijfsbouw koopt geldt het niet als
consumentenkoop.
o Je moet wel kijken naar hoe vaak de auto voor werk en voor privé gebruikt wordt.
Afhankelijk daarvan kan het nog verschillen.
Energiecontracten: energie is een roerende zaak! Dus kwalificeert wel als consumentenkoop.
Koop op afstand: dat is een consumentkoop, maar ga terug naar boek 6 (230)!
Reisovereenkomst: dit is vaak een keten van prestaties (pakketreizen). Heel de
reisovereenkomst is uitgezonderd van consumentenkoop en geen koop op afstand! Dit valt
onder de overeenkomst van opdracht.
Aanneming van werk (7:750 BW)
In de wetsgeschiedenis bij artikel 7:750 BW is benadrukt dat de aannemingstitel betrekking heeft op een
grotere variëteit van contracten dan de aanneming van bouwwerken of wat daarmee verband houdt.
Als voorbeelden worden genoemd het wassen of stomen van kleren en het repareren van
gebruiksvoorwerpen (Kamerstukken II 1992/93, 23 095, nr. 3, p. 12). Ook het bewerken, uitbreiden,
veranderen, repareren of slopen van een reeds bestaand werk valt onder dit criterium (Kamerstukken I
1992/93, 23 095, nr. 38a, p. 9-10). Van geval tot geval zal dus een inschatting moeten worden gemaakt
van het antwoord op de vraag of sprake is van aanneming van werk. Doorslaggevend daarbij is of het
gaat om werkzaamheden die bestaan in het vervaardigen (maken) en/of bewerken van stoffelijke
voorwerpen (zie Asser-Van den Berg 7-VI (2013), nrs. 25 en 26).
Voorbeelden: installatiewerk, schilderwerk, bestrating, grondbewerking, leggen van vloeren,
herstelwerkzaamheden van allerlei aard, loodgieterswerk, stukadoorswerk, isolatiewerkzaamheden,
onderhoud van huizen en gebouwen, metselwerk, laswerk, confectiewerk, het verpakken van zaken,
tuinaanleg en onderhoud, sloopwerkzaamheden, bewerken van landbouwproducten, maaien van gras,
snoeien en rooien van bomen.
Overeenkomst van opdracht
Er is geen sprake van werkzaamheden gericht op de totstandbrenging en oplevering van een werk van
stoffelijke aard in situaties waarin sprake was van werken of producten die in hoofdzaak tot stand
komen door geestelijke of intellectuele arbeid, bijvoorbeeld werk van musici, auteurs en adviseurs (HR
20 juni 2008, BNB 2008/304 m.nt. J.W. Zwemmer), schoonmaakwerkzaamheden (HR 8 april 1998, BNB
1998/210 m.nt. Kavelaars), het verplaatsen van kisten met vis van het dek van viskotters naar de kade
en stuwadoorswerkzaamheden (HR 6 maart 1991, NJ 1991, 415).
Een aantal voorbeelden: advies, analyse, begeleiding, berekening, coaching, controle, implementatie,
monitoring, ondersteuning, onderzoek, onderwijs, verzorging.
Persoonlijke diensten onder de overeenkomst van opdracht. Denk aan het verrichten van
werkzaamheden door een advocaat in diens relatie tot een cliënt, of de medische verrichtingen
van een arts ten behoeve van een patiënt, of het maken van een ontwerp door een architect ten
behoeve van een opdrachtgever, of kapperswerkzaamheden. Maar er vallen ook niet-
persoonlijke diensten onder, zoals engineeringsovereenkomsten en servicecontracten.
