Bevat hoorcolleges van Sluys over over evolutie van het dierenrijk (2) met zijn verslaafdheid aan platwormen, colleges van Oostra over embryologie, spermatogenese en oögenese, siamese tweelingen, en evolutie van het hart, colleges van Kleipool over embryologie en gastrulatie, en organogenese, en c...
Hoorcollege 1: Sluys 2-2-15
Diversiteit, Bouwplannen en Evolutie van het Dierenrijk: Ongewervelden
Dieren zijn waarschijnlijk allemaal van één common ancestor geëvolueerd. Dit
denken we omdat de extracellulaire matrix van cellen (collageen) van dieren in
alle soorten heel erg hetzelfde is. Daarnaast hebben alle dieren tight junctions,
desmosomen, en gap junctions, waarmee cellen onderling communiceren. Ook
het zenuwweefsel en spierweefsel lijkt op elkaar. Daarnaast is de Homeobox met
Hox-genen extreem goed geconserveerd binnen alle diersoorten.
Eerste grote splitsing: Weefsels
Sponsen hebben geen weefsels. Deze vallen dus buiten de groep met weefsels.
Tweede grote splitsing: Bilateraal symmetrisch en radiaal symmetrisch
Radiaal symmetrische dieren kan je door minimaal 2 vlakken delen en dan is het
symmetrisch. Anemonen zijn radiaal symmetrisch. Deze dieren splitsen af. De
bilateraal symmetrische dieren gaan door, en deze kan je door slechts één
spiegelvlak symmetrisch delen.
Radiaal symmetrische dieren hebben maar twee cellagen: het endoderm en
ectoderm.
Bilateria hebben er drie: ectoderm, endoderm, en mesoderm. Dit is bijvoorbeeld
spieren en skelet.
Daarnaast hebben de bilateria nu ook een gespecialiseerde kop met zintuigen en
hersenen.
De meeste bilateria hebben nu ook een met vloeistof gevulde ruimte die tussen
de lichaamswand en organen inligt. Dit is een ceuloom.
Derde grote splitsing: Protostoom en
deuterostoom
Heeft te maken met embryonale
ontwikkeling.
Bij protostomen ontstaat het ceuloom als
ruimten binnen het mesoderm. In
deuterosomen ontstaat het ceuloom als
uitstulpingen van het mesoderm.
Bij protostomen ontstaat de mond uit het
blastospoor. Bij deuterostomen ontstaat
hieruit de anus.
Binnen de deuterostomen:
Hemichordaten:
Voornamelijk marine wormen. Het is een
kleine fylum. Ze bestaan uit 3 gedeeltes:
Proboscis, kraag, en de rest van het lijf. De
mond zit bij de kraag. Het voorste gedeelte
zitten poriën in die naar kieuwspleten
leiden. Water wordt via de mond
opgenomen, langs de kieuwspleten geleid,
en het water gaat weer weg via de poriën.
Bestaat uit de enteropneusta en
pterobranchia.
Cephalochordaten:
Nu zijn we bij de echte chordaten. De chordaten hebben vier eigenschappen:
, 1. Chorda dorsalis
2. Dorsale, buisvormige zenuwstreng
3. Kieuwspleten
4. Staart tot achter de anus
Al deze eigenschappen moeten ergens in de levenscyclus voorkomen.
De chorda dorsalis is een elastische staaf die door het lichaam loopt. Spieren
hechten eraan.
Hoorcollege 2: Oostra 3-2-15
Embryologie: Oögenese, Spermatogenese, en Bevruchting
Er waren vroeger twee gedachten achter embryologie. Epigenese en
preformatieleer. De preformatieleer geloofde dat er in een ei/de baarmoeder een
kleine versie van de baby-versie van het dier zit. Dit ‘embryo’ hoeft alleen nog
maar te groeien en niet meer te vormen.
Epigenese gelooft dat ieder organisme opnieuw ontstaat uit ongedifferentieerde
cellen.
Spermisten geloofden dat het kleine mensje in de spermacel zat. Ovisten
geloofden dat het kleine mensje in de eicel zat. Deze theorie maakte evolutie
onmogelijk en was dus religieus populair.
Epigenese werd ‘bewezen’ aan het eind van de 18 de eeuw.
In het fylotypisch stadium lijken embryo’s van gewervelde dieren heel erg op
elkaar. Dit betekent niet dat een vroeg embryo van een hogere vertebraat ooit in
een stadium is waarin hij op een laag vertebraat lijkt. Een mensenembryo gaat
niet door een vis stadium en een konijn stadium voor het mens wordt. Nee, de
embryo’s uit het fylotypisch stadium lijken op andere embryo’s. Niet op
volwassen, lagere vertebraten.
De eerste 8 weken heten de embryonale periode. De rest van de zwangerschap is
de foetale periode. In de eerste 4 weken vindt de vroege ontwikkeling plaats. In
de weken 4-8 vindt het meeste van de organogenese plaats. De foetale periode
bestaat vooral uit groei.
Het ontstaan van geslachtscellen
Primordiale kiemcellen (diploïde cellen) worden
omgezet tot gameten (haploïd). Eerst ontstaan de
cellen, en migreren ze naar de gonaden. Daar
vermeerderen ze door mitose. Daarna vindt meiose
plaats om het aantal chromosomen te reduceren.
Als laatst vindt de functionele en structurele
maturatie plaats.
In migratie zijn vrouw en man gelijk. De oer-
geslachtscellen ontstaan aan de achterkant van de
dooierzak. Die migreren via de toekomstige
navelstreng naar de oer-gonade toe. Uit deze
structuren worden later de eierstokken of testes
gevormd.
Via mitose vermeerderen de oer-geslachtcellen zich.
Bij de vrouw leidt dit tot vorming van kiemcellen naar oögonia. Tussen de 2e en 5e
maand gaat het aantal oögonia van 2.000 naar 7.000.000. Vanaf hier vindt alleen
maar sterfte plaats.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Deemper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
