Samenvatting Geschiedenis van het
publiekrecht en de politiek
Hoofdstuk 1: Inleiding: definitie, doelstellingen en aanpak
§1 definitie: ‘geschiedenis van het publiekrecht en de politiek
A.Geschiedenis
o Geconsolideerde wetgeving: het up-to date houden van de wetten (zaken weglaten of
toevoegen
1.De historische benadering is een metajuridische benadering
o Rechtsgeschiedenis is een metajuridisch vak
o Het recht bestuderen vanuit een andere wetenschap
o Positieve recht voorbeeld: waarom rijden ze in het VK links en hier rechts Engeland was
meer seculier dan België
o Paradigma: je denkkader/ basisveronderstelling binnen een bepaalde wetenschap
Vb. van metajuridica: rechtseconomie, rechtspsychologie
o Historische Rechtsschule: groep onderzoekers die werken binnen een onder elkaar aanvaard
wetenschappelijk paradigma.
o Carl Friedrich von Savigny 19E eeuw: ‘ Elk land heeft zijn eigen nationaal gekleurd
recht.’
2. De wisselwerking tussen recht(swetenschap) en geschiedenis
1792: Jos stelt een testament
op 1795: we worden lid van 1803: Jos sterft
Frankrijk
1760: Belg Jos wordt geboren
1789: Franse
revolutie
1789: Pastoor stelt bij ons de testamenten op, win-
win, kerk vroeg deel van de erfenis ‘zodat men in de
hemel raakt’
1795: Jos moet Franse wetten opvolgen
-wetten over testament veranderen, kerk is macht
kwijt maar Jos kon in 92’ niet weten dat de wetten
toen gingen veranderen
, BASISPRINCIPE:
o Tempus regit actum: tijd regelt de vorm van de akte
o Locus regit actum: plaats regelt de akte
o Formele aspecten: over de vorm
o Materiële aspecten: waarover gaat het in de essentie
Het nalatenschap van Jos
o Formeel: geldig
o Materieel: kijken naar de wet op dat moment: wet van 95’ volgen dus bv. Jos wil alles aan 1
zoon geven maar volgens de Franse wet moet iedereen hetzelfde krijgen
Ander voorbeeld:
Wet van 94’: contract 2021: PROBLEMEN voor rechtbank:
1804 afsluiten 95’: art. 2 gewijzigd
91’ oude wetten nodig in het heden
Magna Charta 1215:
o Macht van de koning werd ingeperkt
o Grotere politieke vrijheden
o Kerk mocht zelf vacatures invullen
o Wetgeving en rechtspraak hervormd
o Gedrag koninklijke ambtenaren onder controle
Dit alles omdat de koning zo onpopulair was
Uitvoerende macht piramide
,2. De wisselwerking tussen rechts (wetenschap) en geschiedenis (wetenschap)
o Historicus kan worden ingezet voor het bewijs van feiten die juridisch relevant zijn
Vb. in het kader van negationismeprocessen
o Het recht speelt ten aanzien van de geschiedenis vooral een dienende rol doordat het voor
geschreven bronnen zorgt
Negationisme (vd holocaust)
wet gemaakt uit respect voor de Joden (men mag de holocaust niet ontkennen)
rechters vragen soms advies aan historici of bepaalde zaken negationistisch
rechter is vrij in zijn oordeel maar volgt waarschijnlijk de historicus
geschiedenis helpt om aan recht te doen
Historici moeten blij zijn dat juristen zoveel schrijven want zij kunnen veel met deze bronnen
doen
Instellingen die het recht dragen zijn de instellingen van de macht, macht werd uitgeoefend
in juridisch geregelde instellingen. Bv. Erfopvolging onder de koningen
Veel rechtsbronnen zijn geschreven en daardoor kunnen we iets weten over het verleden =
ook historische bronnen
Schilderij van koning Salomon, hij was een rechtvaardige rechter
voorbeeld uit de les: /2 vrouwen zijn hoeren, die
samenleven met een baby, 1 van de vrouwen
verstikt haar baby door erop in slaap te vallen. De
vrouw verwisselt haar baby met die van de andere
vrouw. De andere vrouw smeekt aan koning
Salomon om haar levende kind terug te geven.
Salomon geeft aan de beul de opdracht om het
kind in twee te hakken zodat iedereen de helft
heeft. Door hiermee te dreigen heeft de echte
moeder zich getoond omdat een echte moeder
niet wilt dat haar kind sterft./
, o Vandaag zijn we een seculiere staat en vinden we geen katholieke symbolen meer in de
rechtbanken
o Heuristiek: kunde van het zoeken en vinden
Vb. Hoe kunnen we juist de toepasselijke norm vinden in de juiste tijd
Je krijgt een boete op De boete wordt Je krijgt de boete
1 augustus van 100 verhoogd naar op 1 oktober in
euro 200 euro de brievenbus
Rechter moet zich ervan bewust zijn dat hij de oude versie van de wet moet gebruiken en dat de
boete dus 100 euro bedraagt omdat de feiten zich in september afspelen
Tempus regit actum= de wet op het moment van de feiten geldt
Stel je maakt je testament in China en je sterft in Spanje als Belg. In Spanje wordt de overlijdensakte
opgesteld.
Is het testament formeel geldig?
Geschreven met datum+ handtekening
Als het nalatenschap in Spanje openvalt zal men moeten kijken of de normen in China correct
zijn opgevolgd
Is het testament materieel geldig?
Welke inhoudelijke beslissingen zijn er gemaakt
Voorbereidende documenten van de (formele) wet
Formele wetgever= parlement
Materiele wetten: alle normen die uitgaan van een overheid
De memorie van toelichting: motivering met de motieven waarom de wet tot stand is gekomen
Afdeling wetgeving: advies geven over nieuwe wet van de regering voorbeeld: de mensen
gaan het anders niet goed begrijpen
Wetsontwerp: je moet ermee naar de parlementaire commissie en daar wordt erover
gedebatteerd.
Bij een voorstel is advies verplicht
Amendement: wijziging van het wetsontwerp/ voorstel
Ratio legis: de reden van het bestaan van de wet
Waar komt de inhoud van ons recht vandaan?
Katholieke kerk een mens die in de hemel wil komen zal niet liegen, wanneer je de mensen
iets plechtig laat zeggen in de naam van God gaan ze nooit liegen
Concilie beslist dat wanneer je je rechter( recht is goed) hand opsteekt dat mensen iets
beloven
Inhoud van ons recht komt voort uit de religie
5 mogelijke bronnen waarin het recht verschijnt:
1. Vorm waarin het recht ontstaat is de wet (in zijn meest brede/ materiële betekenis)
2. Via rechtspraak ontstaat het recht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechten5689. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.