Transportsysteem
Vatenstelsel
bij eencellige of kleine meercellige organisme vind transport van stoffen plaats door diffusie. Grote organisme
hebben een vatenstelsel, bij dieren is dit circulair bij planten gaat dit twee richtingen op.
Vatenstelsel van planten
Het vatenstelsel van planten bestaat uit houtvaten en bastvaten. Houtvaten vervoeren water en mineralen van de
wortels via stengels naar de bladeren, dit is de anorganische sapstroom. De bastvaten vervoeren water en
assimilatieproducten vanuit de bladeren naar andere delen van plant, dit is de organische sapstroom.
Worteldruk
planten nemen vooral water op in de wortelharen deze vergroten het worteloppervlak. De houtvaten en bastvaten
liggen in de centrale cilinder, de buitenste laag van de cilinder noem je het endodermis. dit zorgt voor een selectieve
opnamen van mineralen. Water gaat via de celwand richting endodermis, daar houden de bandjes van caspary het
water tegen. Het moet daarom dus wel door de endodermiscellen heen daardoor wordt de mineralenconcentratie in
de centrale cilinder hoger dan die in de schors. Door osmose gaat het water vervolgens naar de centrale cilinder.
Hierdoor ontstaat worteldruk. Het water stijgt daardoor naar boven en de bandjes van caspary zorgen ervoor dat het
water niet terug kan.
Capillaire werking en verdamping
, Bij capillaire werking stijgt een vloeistof in een smal buisje de werking is mogelijk doordat de houtvaten nauw zijn.
Watermoleculen trekken elkaar aan met cohesiekrachten en de watermoleculen plakken aan de celwand door
adhesiekrachten. Deze krachten zijn samen sterker dan de zwaartekracht.
water verdampt vanuit de luchtholtes en cel tussenruimten naar buiten via de huidmondjes. Daardoor zal uit de
celwand die grenzen aan de luchtholtes ook verdampen. Dit water wordt aangevuld met water uit de houtvaten.
Door de verdamping ontstaat er boven in de houtvaten een onderdruk, waardoor het water wordt opgezogen als
een rietje. Planten kunnen de huidmondjes zelf regelen. Bij bomen speelt dit een kleine rol.
Organische sapstroom
Sap van bastvaten bevat voornamelijk suiker daarnaast bevatten ze ook andere dingen als mineralen, aminozuren en
hormonen. De sapstroom kan alle richtingen verlopen, bladeren en stengels zijn voorbeelden van suikerbronnen. De
suiker wordt opgeslagen in de vruchten en wortels.
Circulatiesystemen bij dieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melianvandam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,44. Je zit daarna nergens aan vast.