Deze gedetailleerde samenvatting behandelt alles wat aan bod is gekomen tijdens de hoorcolleges, werkcolleges en practica van Thema 3 van de cursus Pathologie aan de Universiteit Utrecht (BMW30205). Hierdoor bevat het alle informatie die nodig is voor het deeltentamen van Thema 3 (Immunopathologie).
, Granuloom......................................................................................................................................... 68
Tuberculose ................................................................................................................................... 71
Sarcoïdose (Besnier Boeck) ........................................................................................................... 73
Fibrose ............................................................................................................................................... 74
Overgevoeligheidsreacties .................................................................................................................... 76
Immuun-gemedieerde aandoeningen .............................................................................................. 78
Classificatie ........................................................................................................................................ 79
T-helper cellen ............................................................................................................................... 81
Type I (onmiddellijke overgevoeligheid) ....................................................................................... 87
Type II (antilichaam-gemedieerde aandoeningen) ....................................................................... 95
Type III (immuuncomplex-gemedieerde aandoeningen) ............................................................ 100
Type IV (T-cel-gemedieerde immuunstoornissen) ...................................................................... 106
2
,Acute ontsteking
Een acute ontsteking is een aangeboren, niet-specifieke afweerreactie van het lichaam op
weefselbeschadiging en kan worden veroorzaakt door allerlei factoren die weefselschade
veroorzaken, waaronder:
• Infecties (bacterie, virus, schimmel of parasiet)
• Weefselnecrose (ischemie, trauma of schade)
• Vreemde lichamen (splinter of viezigheid)
• Immuunreacties (allergische reacties of overgevoeligheidsreacties)
Een acute ontsteking zal in de meeste gevallen herstellen, maar kan ook overgaan tot een
chronische ontsteking waarbij fibrose op kan treden. Bij een acute ontsteking wordt het
aangeboren immuunsysteem direct (t = 0) geactiveerd. Dit zorgt voor het afremmen van de
micro-organismen, waardoor er als het ware tijd wordt gerekt. Na 5 dagen wordt het adaptieve
immuunsysteem geactiveerd, dat betrokken is bij de herstelrespons. Hierbij worden er B-cellen en
T-cellen geactiveerd die ervoor zorgen dat de indringer opgeruimd wordt. Daarnaast worden er ook
antistoffen geproduceerd, zodat het adaptieve immuunsysteem sneller geactiveerd kan worden bij
een volgende infectie.
Figuur 1 Schematische overzicht van de processen die kunnen volgen op een acute ontsteking.
3
,Kenmerken
Een acute ontsteking kenmerkt zich door vijf kenmerken, namelijk:
• Warmte
• Roodheid
• Zwelling
• Pijn
• Verlies van functie (treedt later op als gevolg van weefselschade)
In de figuur hieronder zijn de vaten in gezond weefsel en ontstoken weefsel weergegeven. Hierbij is
te zien dat in de extracellulaire matrix (ECM) van gezond weefsel slechts enkele lymfocyten,
dendritische cellen en macrofagen voorkomen. Hierbij bevinden de dendritische cellen zich
voornamelijk in de huid en de macrofagen in de weefsels. Hier scannen ze het weefsel op mogelijke
indringers. Op het moment dat ze een indringer signaleren, worden de macrofagen geactiveerd en
treedt er vasodilatatie op. Hierbij wordt een meer dan normale bloedvulling van een lichaamsdeel of
orgaan ook wel hyperemie genoemd. Daarnaast neemt de permeabiliteit van de vaten toe. Hierdoor
treedt er lekkage van plasma in het weefsel op (exsudaat), wat resulteert in oedeem. Tot slot
produceert het beenmerg ook (extra) neutrofielen die in de bloedbaan terecht komen en lokaal in
het ontstoken gebied uittreden om de indringers aan te vallen. Als gevolg van de vasodilatatie
(toegenomen bloedtoevoer) wordt het weefsel warm en rood. Daarnaast zorgt de oedeemvorming
voor zwelling en pijn, doordat het gezwollen weefsel tegen zenuwen aandrukt.
Figuur 2 Schematische weergave van de vaten in gezond weefsel en ontstoken weefsel.
4
, Processen
In de figuur hieronder staan de processen die optreden bij een acute ontsteking in chronologische
volgorde weergegeven, namelijk:
1. Weefselschade
2. Vasodilatatie
3. Toename permeabiliteit vaatwand
4. Activatie endotheel
5. Influx van neutrofielen
6. Verdere toename permeabiliteit vaatwand
7. Fagocytose en herstel
Hierbij is te zien dat het exsudaat in de verschillende fasen ook een andere samenstelling heeft:
• Sereus exsudaat → Vocht met enkele eiwitten.
• Purulent exsudaat (pus) → Vocht met neutrofielen.
• Fibrineus exsudaat → Vocht met fibrinogeen en fibrine.
• Fibrino purulent exsudaat → Vocht met neutrofielen, fibrinogeen en fibrine.
Figuur 3 Schematische weergave van de verschillende processen die optreden na weefselschade.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xnicolevdz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
