Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou MAX Vwo 6 Thema 1 Planten
Samenvatting van Biologie voor jou MAX Vwo 6 Thema 1 Planten op basis van het boek en extra’s op basis van de lessen op TSG Zwolle
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
$1 VoedingsstoffenVoedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt
- Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen
- Er bestaan 6 groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en
vitaminen
- Voedingstoffen kunnen als bouwstof (vorming) of brandstof (verbranding) worden gebruikt
Eiwitten zijn ketens van enkele tientallen/duizend aminozuren
- Eiwitmoleculen worden in het verteringsstelsel gesplitst in aminozuren (opgenomen in bloed en
vervoert naar lever)
- Essentiële aminozuren: Mensen hebben 20 aminozuren nodig, waarvan het lichaam er 8 niet kan
vormen via voedsel
- Eiwitten maken deel uit van tussencelstof, reguleren processen, zijn betrokken bij transport,
celcommunicatie, chemische reacties en bloedstolling en immuniteit
- Ook te gebruiken als brandstof worden omgezet in glucose en verbrand. Als niet genoeg glucose
aanwezig is of als overschot eiwitten aanwezig is
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam
- Bij teveel koolhydraten zorgt insuline dat een deel wordt omgezet in glycogeen (reservestof
opgeslagen in lever en spieren)
- Grootste deel van overtollige koolhydraten wordt omgezet in vet en opgeslagen onder huid of
rondom organen
- Kunnen ook dienen als bouwstof in bvb DNA
- Voedingsvezels: koolhydraten die niet verteerd kunnen worden door enzymen van mens (deel wel
door enzymen in dikke darm door bacteriën) (bevorderen darmwerking en stoelgang en zorgt voor
vol gevoel)
Vetten/Triglyceriden bestaan uit vetmoleculen, opgebouwd uit een glycerolmolecuul en 3
vetzuurmoleculen
- Verzadigd: alle bindingsplaatsen van C-atomen zijn bezet door H-atomen
- Onverzadigd: bevat dubbele bindingen om bindingsplaatsen die niet bezet zijn op te lossen
- Essentiële vetzuren: vetzuren die je binnen moet krijgen via voedsel
- Dienen vooral als brandstof, teveel wordt opgeslagen onder de huid en rondom organen (warmte-
isolerende-functie)
- Ook als bouwstof fosfolipiden bestanddeel membranen
- Cholesterol: vet dat gemaakt wordt door lever, komt voor in membranen en wordt gebruikt bij
productie hormonen, gal en vitamine D
Water is een belangrijke bouwstof voor lichaamscellen en een oplosmiddel voor allerlei stoffen
- Water en opgeloste stoffen bepalen osmotische waarde
- Ook transport middel, bvb in bloed en speelt een rol bij regeling lichaamstemperatuur
Mineralen zijn anorganische stoffen als Ca, P, K en Na
- Nodig om allerlei processen te laten verlopen en kan gebruikt worden als bouwstof
- Spoorelementen: mineralen die je slechts in kleine hoeveelheden nodig hebt (bestanddelen van
enzymen en hormonen)
, Vitaminen zijn organische stoffen die nodig zijn om processen goed te laten verlopen
- Vitamine B is verzamelnaam voor verschillende vitaminen: het vitamine-B-complex
- Vitamine K kan gemaakt worden door bacteriën in dikke darm, rest via voedsel
- Provitamine kan je binnen krijgen via voedsel en worden in lichaam omgezet in vitaminen
- Nodig om stofwisselingsreacties goed te laten verlopen
- Gebreksziekten: ontstaan bij gebrek aan vitaminen
$2 Het verteringsstelsel
In het darmkanaal vindt vertering van het voedsel plaats
- Grote organische moleculen worden (enzymen) afgebroken tot kleine moleculen:
verteringsproducten (via cellen darmwand opgenomen in bloed)
- Door het afwisselend samentrekken van de kring- en lengtespieren ontstaat darmperistaltiek,
hierdoor wordt de voedselbrij voortgeduwd, gekneed en gemengd (autonoom)
- De voedselbrij wordt gemengd met verteringssappen afgegeven door verteringsklieren
- Mechanische vertering: kauwen met gebit en kneden en mengen van voedselbrij door
darmperisaltiek
- Chemische vertering: bewerking van voedsel door enzymen
Verteringsorganen
- Snijtanden/hoektanden bijten stukken af kiezen kauwen speeksel toevoegen tong duwt
naar keelholte slikreflex neusholte wordt afgesloten met huig strottenhoofd omhoog en
strotklepje naar achteren (luchtpijp dicht) naar slokdarm
- Peristaltische beweging voedsel naar maag kringspier ontspant na slikken toegang tot
maag voedsel opgeslagen door maagportier kliertjes voegen maagsap toe maagportier
ontspant voedsel naar twaalfvingerige darm
- Maagsap bestaat uit een enzym, zoutzuur en slijm. Zoutzuur zorgt voor zuur milieu en dood
bacteriën, slijm vormt beschermende laag tegen maagwand
De lever produceert gal, dat wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas
- Galblaas geeft gal af via galbuis als vethoudend voedsel de twaalfvingerige darm passeert
- Gal bevat galkleurstoffen (afbraakproducten van rode bloedcellen, bruine kleur) en galzouten
(verdelen grote vetdruppels in voedsel in kleine druppels)
- Emulgeren: Het vergroten van het totale oppervlak van vetdruppels (mengen niet met water)
- De alvleesklier produceert alvleessap
Vertering bij dieren
- (eencellig) Fagocytose: het instulpen van het celmembraan en het afsnoeren van blaasjes
- Deze voedingsvacuolen versmelten met lysosomen, waarin verteringsenzymen bevinden
- Ontstane verteringsproducten worden via het membraan van voedingsvacuole opgenomen in
cytoplasma
- Intracellulaire vertering: vertering vindt in de cel plaats ^^
- (meercellig) maagdarmholte: holte met 1 opening die als mond en anus dient
- Extracellulaire vertering: cellen scheiden enzymen uit die voedseldeeltjes buiten de cel afbreken
- Vertering wordt afgemaakt door fagocytose
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissaschmitz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen