Samenvatting
Samenvatting Systematische natuurkunde Vwo 6 Hoofdstuk 11 Astrofysica
Samenvatting van Systematische natuurkunde Vwo 6 Hoofdstuk 11 Astrofysica op basis van het boek en deels de lessen op TSG Zwolle
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
H11 samenvatting§11.1 Straling van sterren
Zichtbaar licht en uv-straling behoren tot het elektromagnetische spectrum, dit is opgedeeld in 6
gebieden (BINAS 19B):
- radiogolven
- infraroodstraling
- zichtbaar licht
- ultravioletstraling
- röntgenstraling
- gammastraling
Deze vormen van elektromagnetische staling planten zich voort met de lichtsnelheid (c= 2,9979 x
10^6):
- c= f x labda
- c is de lichtsnelheid in m/s
- labda is de golflengte in m
- f is de frequentie in Hz
- Stralingsvermogen van een ster (Pbron): hoeveelheid energie per tijdseenheid van straling
- Ook wel lichtsterkte L genoemd
- Stralingsvermogen wordt verspreid over een steeds groter oppervlak (van een bol), oppervlakte
neemt toe met het kwadraat van de afstand
- Intensiteit: het stralingsvermogen dat per opp-eenheid wordt ontvangen
- I= Pbron/(4πr^2)
- I is het intensiteit van de straling in W/m
- Pbron is het stralingsvermogen in W
- r is de afstand tussen de zwaartepunten van de ontvanger en de bron in m
Zonneconstante: gemiddelde intensiteit van de elektromagnetische straling die vanaf de zon de
aarde bereikt (BINAS 32C)
Met astrofysica gebruik je andere soort eenheden om het makkelijker te maken mee te rekenen
- Astronomische eenheid AE: gemiddelde afstand van het midden van de aarde tot het midden van
de zon (BINAS 5)
- Lichtjaar: afstand die het licht in 1 jaar aflegt
- Zonmassa: massa van sterren hierin uitdrukken
De straling die een ster uitzendt, kun je weergeven in een stralingsspectrum (uitzetten intensiteit
tegen golflengte
- Planckkromme: stralingssprectrum met een piek bij een bepaalde golflengte
Wet van Wien: golflengte van het sralingsmaximum in de planckkromme is omgekeerd evenredit=g
met de absolute T
- Labda max= kw/T
- labda max is de golflengte bij het stralingsmaximum in m
- kw is de constante van Wien in mK (7A)
- T is de absolute T in K
- Hiermee kan je de T van het opp van een ster berekenen
, De opp-T bepaalt niet alleen de kleur van het licht dat uitgezonden wordt maar ook het:
- Uitgezonden vermogen: hoeveelheid stralingsenergie die de ster per tijdseenheid uitzendt (watt)
- Wet van Stefan-Boltzmann: verband tussen uitgenzonden vermogen, T en opp
- Pbron= ∂ x A x T^4
- Pbron is het stralingsvermogen
- ∂ is de constante van Stefan-Boltzmann in W x m^-2 x K^-4 (7A)
- A is de opp van het uitstralend opp in m^2
- T is de absolute T in K
§11.2 Sterren classificeren
Gravitatiecontractie: wanneer de dichtheid van een stofwolk toeneemt als de wolk samenklontert
onder invloed van gravitatiekracht (energie komt vrij)
- Sterren worden ‘geboren’ uit ‘stof’ in het heelal (gaswolken)
- Stervorming door gravitatiekracht
- Ontstaan protoster, bestaat uit waterstofgas
- Temperatuur neemt toe door de gravitatiecontractie
- Kernfusie vindt plaats als druk en T heel hoog worden: waterstof wordt omgezet in Helium
- 2 H2 —> 1 He + energie
- Te hoge snelheid —> gravitatiecontractie stopt
Afhankelijk van de massa verloopt de evolutie verder
- Sterren met een massa tot 10 zonmassas veranderen in rode reuzen
- relatief lage T en zeer grote diameter
- verandert uiteindelijk in witte dwerg, kleine diameter en hoge T
- T toename —> kernfusie —> gigantische uitzetting door T —> nieuw ew —> kernfusie materiaal is
op —> contractie tot witte dwerg —> zwarte dwerg
- Sterren met massa van meer dan 10 zonmassa’s veranderin in superreuzen
- lage T, grote diameter
- gravitatiecontractie verloopt sneller door massa —> hogere T —> andere kernfusie —> explosie
(expoderende ster= supernova) —> neutronenster/zwart gat
- neutronenster —> lichtere superreuzen (massa tot 20 zonmassa’s) – zendt radiogolven uit
- zwart gat —> zwaardere superreuzen – zwaartekracht veld kan zelfs licht invangen
Hertzsprung-Russel diagram (HR-diagram): classificatie van sterren ordent aan de hand van T en
lichsterkte in de vorm van een puntenwolk
- Horizontale as: logaritme van de T van de ster
- Verticale as: logaritme van de relatieve lichtsterkte van de ster (verhouding tussen lichtsterkte van
een ster en die van de zon)
- Hoofdreeks: een vrij smalle band van linksboven (heet en lichtsterk) naar rechtsonder (koel en
lichtzwak) (H wordt He)
- Reuzensterren: band met sterren met een zeer grote lichtsterkte (BINAS 33)
- Schuin gestreepte lijnen geven staal v an ster aan, in zonnestraal
- Plaats van ster hangt samen met levensfase waarin die ster zich bevindt
§11.3 Spectraal analyse
Spectrum: wanneer wit licht op een prisma valt dan splitst het licht zich in kleuren, ontstaat omdat
de breking per kleur verschilt, waardoor kleuren op verschillende posities afgebeeld worden
- Emissiespectrum: spectrum dat een stof uitzendt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissaschmitz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen