Sociale psychologie
Hoofdstuk 3 Prosociaal gedrag
3. Prosociaal gedrag – wat mensen voor elkaar kunnen betekenen
Stellingen:
1. ‘Als je met drie mensen samen bent ga je sneller helpen in een noodsituatie, dan
als je alleen in die situatie bent’
Niet waar: men wacht eerder, omdat er gedachten zijn dat andere het wel
weten. Je bent met meer, dus het hangt niet alleen van jou af.
2. ‘Aantrekkelijke personen hebben meer kans om geholpen te worden dan
onaantrekkelijke personen’
waar: ‘hallo-effect’: als we één positief aspect/ eigenschap van een persoon
zien, dan zullen de andere eigenschappen ook wel positief zijn. Daarbij speelt de
verbondenheid een grote rol. Bv. Verschil tussen een man in pak of een zwerver.
3. ‘Men is meer geneigd iemand in een noodsituatie te helpen als de potentiële
voordelen hoog en de potentiële kosten laag zijn’
waar: is dit dan de enige motivatie waarom we iemand zullen helpen? M.a.w.
denken we altijd in kosten en baten om iemand te helpen? Nee, helpen ook
mensen van het altruïsme of empathie.
Definitie:
Prosociaal gedrag = het gedrag dat er in eerste plaats eropuit is om anderen te helpen,
ongeacht de vraag of het individu zich daar zelf ook beter bij voelt.
3.1onderliggende motieven van prosociaal gedrag
Genetische verwantschappen: (familie)
- Bevoordelen van individuen met wie een groot deel genen gemeen hebben >
verwantschapsselectie > hoe meer genen gemeen, hoe sneller er hulp geboden
wordt.
Vb. ouderliefde
- Geen dwingende kracht > sociale correctie
bv. Adoptiekinderen: houding van ouders t.o.v. hun biologische kinderen verschilt
niet veel van die t.o.v. geadopteerde kinderen, misschien zelfs wel meer moeite
> verwantschapsselectie kan sociaal gecorrigeerd worden
Wederzijds altruïsme (mensen buiten familie)
= samenwerking op basis van wederzijds eigenbelang
we verwachten in relaties vaak een wederdienst
= je doet dus iets voor een ander als een vergoeding voor wat die persoon ooit
voor jou heeft gedaan, of als je denkt dat je die persoon in de toekomst nog nodig
gaat hebben.
sociale uitwisselingstheorie: ‘ik geef iets en ik verwacht daar iets voor
terug’.
= continu wordt er bijgehouden wat de verhouding is tussen wat ze aan baten
(=krijgen) oplevert en wat ze kost.
Kan materieel (bv. Geld cadeaus) of immaterieel (= complimentjes) zijn
, Men zoet een evenwicht tussen kosten en baten, maar dat is heel persoonlijk.
Bv. Mensen die geven zitten graag samen met mensen die veel nemen en
andersom.
Er zijn dus mensen die veel geven en weinig terugverwachten, maar ook mensen
die weinig geven en veel terugverwachten.
individuele vergelijkingsniveau = de norm die aangeeft waar voor een
bepaald individu het evenwicht ligt tussen de kosten en de baten.
Eigen vb.: Een vriendin een keer trakteren als zij bijvoorbeeld gereden heeft.
Wederzijds altruïsme ≠ rationeel afweringsproces > geen spraken van altruïsme,
want we doen iets voor een ander zonder dat het iets oplevert voor onszelf.
Het is niet steeds een rationeel afwegingsproces (maw. We gaan niet elke keer
bijhouden wanneer iemand iets doet voor jou en jij het idee hebt dat je iets terug
zou moeten doen).
Bij dieren?
Chimpansees hebben de empathie dat ze geven om een andere chimpansee.
Willen ook een wederdienst.
Bv. Als ik honger hebt, ga jij mij helpen trekken aan de kist.
Ook olifanten: ze gaan elkaar troosten als er één overlijdt
Evolutietheorie: mensen die het beste zijn aangepast aan de omgeving, zullen het
beste kunne overleven
> Nood om te kunnen rekenen op de hulp van soortgenoten
> genen die samenwerking binnen de groep mogelijk maken, hebben meer kans
om overgeërfd te worden
> ontstaan van nieuwe gevoelens > wanneer samenwerking noodzakelijk wordt,
ontstaan er gevoelens zoals dankbaarheid en schuldgevoelens.
Onberekende dienstbaarheid
= dat mensen hulpgedrag stellen zonder dat ze daar iets voor terug
verwachten.
Waarom?
Vb. gelovigen hoopte beloning uit hiernamaals of het gevoel dat je een ‘goed
mens bent.
Bij dieren:
olifantenvrouwtje dat haar blinde vriendin dag en nacht bijstond zodat ze toch
een goed leven kan leiden. Of olifanten helpen elkaar als er één gevallen is. >
zijn dus niet verwantschappen.
Meestal op basis van empathie
Vervagen van onszelf met de ander > maakt motieven tussen zelfzuchtige
en onbaatzuchtig schimmig.
Vb. geeuwen als andere mensen gaan geeuwen > door spiegelneuronen: die
zorgen ervoor dat je zelf ook gaat geeuwen als je dat ziet.
Is dus sterk verbonden met empathie.
Bij dieren:
voelen het leed van de ander erg mee > oorzaak door spiegelneuronen =
zenuwcellen die vuren als ze emoties herkennen bij jezelf, maar ook bij een
ander.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkeaarts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.