Fysiotherapeutisch Handelen
Beroerte vanuit breed perspectief
Ischemisch beroerte -> blokkade (85%)
Hemorragisch beroerte -> bloeding (15%)
Hyper acute fase 0-24 h
Vroege revalidatie fase –3 maanden
Late revalidatie fase 3-6 maanden
Revalidatie chronische fase 6- .. Maanden.
Sequentie natuurlijk herstel:
Mobiliteit:
Zitten
Opstaan en zitten
Veilig staan
Lopen
Basale ADL:
Uiterlijke verzorging
Eten
Transfers
Toiletgebruik
Mobiliteit
Aan- en uitkleden
Baden/douchen
Traplopen
Premobilisatie-fase
Lighouding, handoedeem, pulmonaire ventilatie, spierkracht, actief bewegen, trombose herkennen,
betrokkenheid mantelzorgers, decubitus voorkomen
Goed/matig of slecht zitbalans
Symptomen
Face
Arms
Speech
Time
Gevolgen -> hangt af van grootte en plaats
Zichtbare en onzichtbare gevolgen
,Sensomotorisch, cognitief-neuropsychologisch, sociaal-emotioneel
Prosopagnosie – moeite met gezichten herkennen
Motorisch leren
Minder dan 24 uur symptomen – TIA (mini stroke) - hoog risico op stroke
Hoge bloeddruk, roken, alcohol, hoog cholesterol, diabetes, eten, activiteit
Functionele prognose
Prognostische determinanten na 6 maanden na CVA, Meting bij voorkeur op dag 2 na CVA
Loopvaardigheid
o Zitbalans (TCT) = 25 punten
Meerdere protocollen
o Motorische functie van het been (MI) ≥ 25 punten
Dorsaalflexie enkel
Extensie knie
Flexie heup
Ook belangrijk: adl-vaardigheden, leeftijd, afwezigheid hemianopsie, incontinentie en pre-
morbide belemmeringen
Je kunt spreken van een gunstige prognose maar niet van een slechte prognose
Arm-handvaardigheid
SAFE
o Schouder Abductie (MI) ≥ 9 punten
9 punten als activiteit palpabel is
o Finger extensie (Fugl-Meyer Assessment) ≥ 1 punt
1 punt wanneer extensie van de finger gedeeltelijk mogelijk is
Wanneer er na 2 weken nog geen willekeurige grijpfunctie is, is er een grote kans op minder
herstel na 1 jaar
ADL-vaardigheden
o Barthel-Index, afgenomen op dag 5
Max 20 (NL) (en 100 (EN))
Na 6 maanden 7 (NL) (of 35(EN)) punten erbij tellen -> dat is je prognose
o NIHHS
Prognose chronische fase, afgenomen na 6 maanden, elke 6 maanden
Evaluatie of er vooruit-, achteruitgang is of gelijk blijft
Loopvaardigheid
o Is FAC 3 of meer -> elke 6 maanden 10MWT
Minimaal verschil van 0,16 m/s
Arm handvaardigheid
, o Is FAT 1-4 punten -> elke 6 maanden ATAT
Minimaal verschil van 6 punten
Kans op learned non-use
ADL
o Barthel Index minimaal 2 punten veranderd
Responsiviteit
PRESTO
TWIST (Time to Walking Independently after STroke)
Na 1 week:
TCT > 40 -> 6 weken
TCT < 40 en heupextensie ≥ 3 -> 12 weken
TCT < 40 en heupextensie < 3 -> afhankelijk
Basismeetinstrumenten
Betrouwbaarheid: elke keer hetzelfde meten
o Inter-beoordelaarsbetrouwbaarheid: meerdere beoordelaars
o Intra-beoordelaarsbetrouwbaarheid: dezelfde beoordelaar
Validiteit: het meet wat het moet meten
Responsiviteit: werkelijke vooruitgang
Gebruiksvriendelijkheid
Meetinstrumenten: diagnosticeren, classificeren, screenen en/of evalueren
Basismeetinstrumenten CVA:
Altijd afnemen:
Tijdens diagnostisch proces
1 week na CVA
3 maanden na CVA
6 maanden na CVA
Afsluiting
Overdracht
Contextafhankelijk:
Voorafgaand MDO
Hulpvraag patiënt
Validiteit Inter Intra Responsiviteit
MI + 0,91 0,88 Arm:12 Been:13
TCT + 0,96 0,87 25
BBS + 0,96 0,98 6
FAC + 0,79 0,96 1
10MWT + 0,99 0,88 1,16 m/s
, FAT + + + 1,3
BI + 0,95 0,95 4
Parkinson
- Om onbekende redenen sterven bij de ziekte van Parkinson dopamine producerende cellen in de
substantia nigra (een van de basale ganglia) af.
- Bij de ziekte van Parkinson raken de zenuwcellen die dopamine maken beschadigd. Er ontstaat een
tekort aan dopamine. Bij parkinsonisme zijn het meestal juist de zenuwcellen die dopamine
ontvangen die beschadigd raken en niet of nauwelijks meer reageren op dopamine. Beide situaties
zijn van invloed op het bewegen.
Vroege fase H&Y stadium 1&2
Midden fase H&Y stadium 3&4
Late fase H&Y stadium 5
H&Y stadium 1: uitsluitend unilaterale betrokkenheid; minimale of geen functionele
beperkingen
H&Y stadium 2: bilaterale of axiale betrokkenheid; geen balansstoornissen
H&Y stadium 3: bilateraal; lichte tot matige beperkingen in activiteiten; gestoorde
houdingsreflexen; fysiek onafhankelijk
H&Y stadium 4: ernstige beperkingen in activiteiten; nog wel in staat om zonder hulp te
staan of lopen
H&Y stadium 5: zonder hulp volledig bed- of rolstoelgebonden
Belangrijkste behandeldoelen:
Stadium 1:
Zelfmanagement ondersteuning
Preventie inactiviteit
Preventie angst om te bewegen/vallen
Verbeteren fysieke capaciteit
Verminderen pijn
Uitstellen beperkingen in activiteiten
Stadium 2-4
Verbeteren/aanhouden van de volgende activiteiten
o Transfers
o Arm-handvaardigheid
o Balans
o Lopen
Stadium 5
Onderhouden lichaamsfuncties
Preventie decubitus
Preventie contracturen