Samenvatting
Samenvatting Klimaatvraagstukken H2
Uitgebreide samenvatting inclusief uitwerking leeroverzicht, belangrijke opgaven uit de zelftoets en belangrijke W-nummers
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 2 Klimaatverandering is niets nieuws!Paragraaf 1 Woestijnaarde
Perm
Geologische periode van 300 tot 250 miljoen jaar geleden. Sedimenten uit die tijd
worden via diepzeeboringen naar boven gehaald. Continentbewegingen en
zeespiegelbewegingen zijn bepalend geweest voor geleidelijke veranderingen van het
klimaat in het geologisch verleden.
Alfred Wegener
Alle continenten zaten vroeger aan elkaar vast; Pangea continent. 4 aanwijzingen:
Stukken continent lijken in elkaar te passen, aan weerszijde van een oceaan vind je
dezelfde gesteenten, aan beide kanten van oceanen zijn resten fossielen gevonden van
dieren die niet konden zwemmen en er zijn sporen van vergletsjering op sommige
plaatsen aan de oceaan. Door het uiteenvallen van Pangea zijn de huidige continenten en
oceanen gevormd. Pangea bestond uit 2 grote stukken: Laurazië (noorden) en
Gondwana (zuiden). Wegener had geen verklaring waarom Pangea was opengebroken
en de continenten bewogen.
Mid-oceanische ruggen
In de oceanen liggen onderzeese gebergtegordels. Het gesteente van die bergen is veel
jonger dan dat van de continenten. Seafloor spreading: tussen de platen komt magma
omhoog waardoor er nieuw gesteente wordt gevormd, dat gesteente wordt horizontaal
naar beide zijden verplaatst omdat er nieuw gesteente opwelt. Dus; hoe verder weg van
de onderzeese gebergteketens, hoe ouder het gesteente. De oudere korst is kouder en
heeft dus een hogere dichtheid, waardoor hij dieper komt te liggen en de oceaan daar
dus ook dieper wordt. Op die plaats zijn ook meer sedimenten afgezet.
Divergente bewegingen
Divergentie ontstaat doordat de mantel onder de dikke continentale korst de warmte
niet kwijt kan, waardoor er druk wordt opgebouwd en de korst breekt, waardoor er
nieuwe oceanische korst ontstaat.
Bij beginnende divergentie wordt de plaat uitgerekt en dus dunner, waardoor de korst
lager komt te liggen; slenk. De hoger gelegen zijkanten worden horsten genoemd. Er
ontstaat een breukgebergte; reliëf bij een beginnende divergente zone.
Bij divergentie komt basaltisch magma naar boven wat zeer vloeibaar is, waardoor er
schildvulkanen ontstaan (breed en laag). De uitbarstingen zijn effusief eruptie; rustig.
Convergente bewegingen
Als er nieuwe oceanische korst ontstaat, moet een deel van de korst terug de mantel in
gaan; subductie, wat gebeurt bij convergente zones; zones waar platen tegen elkaar aan
bewegen. De nieuwe oceanische korst wordt zwaarder dan de onderliggende
asthenosfeer, waardoor hij bij een botsing onder de andere plaat duikt. Langs de grens
tussen de 2 platen ontstaat een diep gebied; diepzeetrog. Hoe ouder de onderduikende
, plaat, hoe steiler hij zakt. Hij trekt de rest van de plaat met zich mee de asthenosfeer in;
slab pull: de belangrijkste veroorzaker van platentektoniek.
Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de Pacifische plaat: subductie bij oosten Europa / Azië
(westen Pacifische plaat onder oosten Filipijnse plaat) Marianentrog.
De onderduikende plaat neemt ook sediment met zich mee, wat allebei op grote diepte
gaat smelten viskeus; stroperig magma. De massa is licht dus stijgt op en wil
ontsnappen stratovulkanen; de magma verspreid zich niet over een groot oppervlak,
dus de vulkanen worden erg smal en hoog. Door de stroperige magma raken de
vulkanen verstopt en door de gassen in het magma wordt de druk opgevoerd en
ontstaat er uiteindelijk een explosieve eruptie; heftig. (Ring of fire)
Na de uitbarsting missen de hellingen het materiaal waar ze op leunden en kunnen ze
instorten; Caldera. Er kan water in de Caldera komen en soms ligt hij in zee, waardoor
een cirkelvorming eiland ontstaan, bijvoorbeeld Santorini.
De afstand van de vulkaan tot de trog wordt bepaald door de ouderdom van de
onderliggende plaat: hoe ouder, hoe steiler hij naar beneden duikt, dus hoe korter de
afstand van de vulkaan tot de trog.
Door de convergente beweging worden de platen, vooral de bovenste, in elkaar gedrukt,
waardoor er een (laag)gebergte ontstaat.
Aardplaten
De aardkorst bestaat uit allemaal platen die bij de mid-oceanische ruggen uit elkaar
drijven (divergentie). De oceaanbodem neemt daarbij soms stukken continent mee. Bij
subductie (over elkaar), smelt de oceanische plaat als hij diep genoeg komt
diepzeetrog.
Beweging van de platen worden aangedreven door convectiestromen; kringlopen van
magma. Diep in de aardkorst is het warm magma zoekt een weg naar het oppervlak
bij het oppervlak is het afgekoeld magma zakt weer naar beneden.
Mid-oceanische ruggen ontstaan op plekken waar de convectiestromen naar boven
komen.
Supercontinent
Pangea was ontstaan door botsingen van vele kleine platen. Oude gebergten, zoals de
Ardennen (Europa), de Appalachen (VS) en het Uralgebergte (Rusland) laten zien waar
de platen tegen elkaar gebotst zijn. Tijdens het Perm lagen veel landen ver van de
oceaan, dus een groot deel van de wereld had een droog continentaal klimaat.
Veel water lag opgeslagen in de ijskap van Gondwana: lage zeespiegel gesteenten
werden blootgesteld aan erosie en verwering rivieren namen het afbraakmateriaal
mee de oceaan in meer voedingsstoffen voor flora en fauna flora en fauna breidde
zich uit onttrekking van CO2 uit de atmosfeer vermindering van het broeikaseffect
(afkoeling) ijskappen groeiden meer en zeespiegel daalde verder.
Door ijzerdeeltjes in het zand dat door de wind in woestijnen werd afgezet, hebben de
zandlagen een kenmerkende rode kleur. (Daarom heet perm ook wel redhouse earth.)
Zout in Nederland
Nederland maakte tijdens het Perm deel uit van een grote woestijn van Engeland tot
Polen, waardoor er lagen zandsteen diep in de grond zitten. Aan het eind van het Perm
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper demiwdmdejong. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,92. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen