Samenvatting
Samenvatting Nederlands verlichting
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van literatuur over de verlichting, de negentiende eeuw, romantiek en ook over Max Havelaar en Multatuli.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Literatuur toets 2Verlichting
De verlichting is sterk gerelateerd aan de beroemde leuze van de Franse revolutie: vrijheid, gelijkheid
en broederschap. Het idee hierachter: iedereen is vrij, gelijk, heeft verstand en moet gelukkig zijn.
Verlichtingsdenkers waren vaak mensen met veel geld en tijd, die graag nadachten en praatten over
de wereld. Hun principe is het humanisme:
1. Kennis verkrijgen door zelfstandig nadenken. Niet door de klassieken te lezen of de bijbel,
maar door de wereld met je eigen verstand te onderzoeken.
2. Uitgaan van je eigen goedheid. Het humanisme betekent dat deugdzaamheid in jezelf zit. En
niet in de voorschriften ban de staat of de kerk. Daarom stond tolerantie hoog in het
vaandel; je moest iedereen om zijn eigen waarden en opvattingen respecteren.
De ideeën van de eerste verlichtingsdenkers waren in strijd met monarchieën en kerk. Ze wilden de
staat hervormen tot een verlichte monarchie. Armoede en onderdrukking vonden ze slecht en
daarom moet de staat het welzijn van elke burger bevorderen.
De verlichtingsidealen waren in het algemeen erg liberaal. De economie moest vrijer worden en
vrijheid van godsdienst komen. Godsdienst moest verdwijnen of natuurlijk worden.
De verlichting was optimistisch over de mens, maatschappij en wetenschap. De mens was zelf
verantwoordelijk voor zijn lot na de dood en moest het goede leren kennen om het goede te doen.
, Literatuur verlichting
Literatuur verlichting onderscheiden we in 3 stromingen:
Neoclassicisme
Is erg verstandelijk en tegen de uitbundigheid van het maniërisme en vooral de barok.
Het streeft naar orde, zuiverheid, evenwicht en artistieke samenhang. De literatuur werd daarom in
sobere taal geschreven, met strakke regels. Hierdoor is de literatuur meestal niet prettig leesbaar.
Didactische literatuur (Deze literatuur was er in 3 soorten)
Imaginaire reisverhalen
1. Robinsonade, iemand komt op een afgelegen eiland terecht. Door zelf dan op onderzoek te
gaan leer je hoe te (over)leven. Met je kennis leer je zelfstandig na te denken. Belangrijk om
te weten is dat dit leidt tot gedrag dat uit westers standpunt beschaafd is. Van woeste
inboorlingen wordt een negatief beeld geschetst.
2. Satirisch reisverhalen/ utopie met een politieke lading, is een schets van een ideale of juist
niet-ideale samenleving (dystopie). Bijvoorbeeld iemand die vele bijzondere, onrealistische
avonturen beleeft en zo veel leert over zichzelf en de wereld. Empirische noodzaak:
onderzoeken om een verstandig mens te worden.
Tijdschriften
➢ In de 18e eeuw maakte het tijdschrift een grote opmars. Hierin stonden verhalen en essays
waarin waargenomen werd hoe de wereld was en hoe die beter kon worden.
➢ De auteurs waren echte wereldverbeteraars en het tijdschrift was een ideaal om hun ideeën
onder een groot publiek te verspreiden.
Jeugdliteratuur
➢ Is voornamelijk in de 18e eeuw ontstaan. Dit is niet onlogisch, want boeken konden kinderen
helpen om de ideeën van de verlichting in de praktijk te brengen.
De plaats van literatuur en cultuur in de maatschappij
➢ Broodschrijvers, om de informatie machine draaiende te houden
➢ Koffiehuizen en genootschappen voor alles
➢ Toneel: burgerlijk drama
Sentimentalisme
Later in de 18e eeuw gingen sommige denkers meer waarde hechten aan het gevoel, omdat dit een
betere gids zou zijn dan het verstand. Vandaar dat men ook wel spreekt van preromantiek. Optimism
slaat om in pessimisme. Het plot is in een sentimentele roman van ondergeschikt belang. Het zijn
vaak dramatische liefdesverhaal waarin hevige gevoelens en emoties centraal staan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper beauooijen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen