Wil jij dit vak beginnen met een vliegende start? Of wil jij je goed voorbereiden op het tentamen? Koop dan mijn samenvatting van de hoorcolleges van het vak Verdieping Spraak en Gehoorstoornissen, gegeven tijdens de master Taal- en Spraakpathologie.
De samenvatting bevat de hoorcolleges gegev...
Master TSP_periode 1: Spraak & Gehoor
Hoorcollege 1
Guenther, F.H. (2006). Cortical interactions underlying
the production of speech sounds. Journal of
Communication Disorders, 39, 350–365. : DIVA
Aard van de stoornis: paper
Levelt
- Spraakproductie wordt gehakt in 3 boxes:
concept, formulering en articulatie
- Formulering eindigt bij fonological encoding:
ophalen van de klanken op abstract niveau hoort bij formuleringsproces daarna door
naar motorische planning
o Tip of the tongue: klanken niet kunnen vinden dus formulering. Klanken kunnen we
niet vinden. Als je weet wat de klankvorm is dan ben je voorbij dat stadium.
- Abstracte fonologische plan naar concreter fonetische aansturingsplan: articulatie/uitvoer
- 2 monitoring systeem
o Bewaken van eigen spraak: overt speech (jezelf een fout horen maken, via speech
comprehension systeem) &
o phonologische encodering (interne spraak gereed, je kunt jezelf nog
tegenhouden voordat je het heb gezegd)
DIVA
- Termen
slaan op
de
richtingen en snelheden
o Articulatoren worden aangestuurd. Die moeten een richting en een snelheid krijgen.
o Motorisch model: hoe word de spraak motorisch aangestuurd.
- Wat doet dit model wat Levelt niet doet?
o Levelt gaat over hele proces van taal (taalpsychologie), DIVA over motorische
gebied van spraak.
, DIVA licht articulatie uit in breinregios en motorische componenten,
compensaties aansturing en zelfbewaking daarvan op nauwkeuriger niveau
o Levelt is een model van processen die al compleet zijn in de hersenen en DIVA is
een model meer voor het leren spreken.
DIVA is groot vanwege verklaring hoe je tot een volwassen systeem komt
(verklaring van taalverwerving)
o Levelt: representaties zijn vager gebleven dan DIVA een doelregio die bereikt moet
worden (articulatorisch doel)
o Aansturing spieren en feedback is specifieker van diva dan Levelt.
o DIVA is veel specifieker en gaat over articulatie en aansturing daarvan
o DIVA vergelijkt verschillende representaties, maar de aard van de representaties
wordt niet uitgespeld.
Auditieve motitoring zat al in Levelt. Somatosensorische zelfbewaking zit
alleen in DIVA.
Levelt: Abstract niveau: terugkoppeling naar lexicon: klopt het met mijn
lexicon? Hoe die bewaking precies werkt is DIVA explicieter over: FF en FB
systeem.
- DIVA: modelleert de verwerving van spraak bij kinderen, wat waar in het brein gebeurd,
DIVA is nieuwer (meer MRI onderzoek en kennis bij) dan Levelt.
o Belangrijk: specificeert wat waar gebeurd.
Als iets activeert en projecteert naar andere breinregio volgen we een
lijntje. Transmissie van activatie Hier is DIVA specifiek in
Hierom kunnen ze verwachtingen opzetten voor bepaalde pathologien.
Parkinson is cerebellum aangedaan: dus aangedaan dus we gaan dit
soort problemen zien want cerebellum doet dit en dit.
- Simulaties van verwerving. Wat gebeurt er als je verdoving krijgt welke problemen ga je
ondervinden bij spreken
o Somatosensotische feedback: je voelt niet wat je doet – gevolgen voor processen
die verstoord raken.
- Bekend geworden om: Computer geimplementeerd modelleren:
o Kinderen brabbelen, random movement, gaande leert hij wat hij aan het doen is
(mamama) met de articulatoren, hoe het klinkt en hoe het voelt. Leren van
associaties wordt gemodelleerd.
Steeds duidelijkere ideeen. Als ik dit wil herhalen (positieve reactie) moet ik
dit doen.
Demo van DIVA: proces laten zien van random naar verbanden die gelegd
zijn.
Wat is het effect als de kaak wordt vastgezet: compensatie bedenken
om tot verstaanbare klinkers te komen
Als ik dit doe gaat het zo klinken: je weet al hoe je jezelf moet
aanpassen om dat te voorkomen
o Akoestische gevolgen van articulatiebewegingen die hij maakt leert hij van.
Auditieve, somatosensorisch (dan voelt dat zo), aansturing motoriek en waarneming
hoe dat voelt.
Waarneming: zowel auditief als somatosensorisch
DIVA
- Speech sound map: Iets wat een foneem of lettergreep is, zijn ze
niet heel duidelijk in. Eenheden noemen we ze. Verhitte discussie.
Vaak wordt syllabe gebruikt als eenheid van speechsoundmap
o Van plan lettergreep uitspreken: activatie SSM cel
, Vanuit de SSM zend ik activatie/opdracht via FF systeem richting
articulatoren. Opdrachten: tegen elke articulator – jij moet die kant op en zo
snel.
FB kant is waarnemingskant. Auditieve/somatosensorische waarneming. Of
wat je voelt/hoort klopt met wat je zou moeten voelen/horen
- Een lettergreep gaat starten: gelijk FF systeem en FB systeem
o Doordat je een opdracht gaat geven, gaat er ook gelijk een verwachting hoe dat zou
moeten gebeuren. Waarneming wordt gebruikt om te controleren of je aansturing
goed is gegaan
Target & SSM cellen
- Targets: Geen punt dat bereikt moet worden, maar het is een venster/regio waar je in de
buurt moet komen. Elke articulator krijgt geen coordinaten, maar een regio waar ze moeten
uitkomen. = Target region
o Venster: heeft met co-articulatie te maken en spreektempo. Anders haal je steeds
dat specifieke punt niet.
- Verwerving: kinderen gaan associaties leren
o
o 2 kanten Zo is S SM cel gemaakt
Aansturen via associatie verwachting hoe het gaat voelen en klinken
Als je iemand anders de lettergreep hoort produceren: idee bij jezelf dat doet
hij met die en die bewegingen.
- SSM cel is dus een verknoping tussen articulatorische beweging die gemaakt word tijdens
de lettergeep en hoe dat voelt en klinkt. Perceptie van iemand anders heb je ook activatie
van wat die persoon gedaan heeft
o Dat komt door spiegelneuronen.
Als je iets ziet ga je onbewust meedoen met wat je waarneemt. Spiegeling
van andermans gedrag
Zit sterk in SSM cellen.
- Klanuitvoering en associatie hoe het voelt en klinkt zit in SSM cellen, maar ook de
associatie met hoe het gaat voelen.
o SSM activeert kiest om pan te gaan zeggen je weet wat de aansturing moet
zijn zodat je alle articulatoren een richting en snelheid kan geven + dit gaat eraan
komen. Controleer of het klopt.
- Waarom en hoe dan snelheid: Plosief: snel open en snel dicht: snelheid van belang.
Plotseling of geleidelijker
Venster
- Keating: Window model voor fonetiek en
coarticulatie
o Verklaart dat er een venster is en geen
punt
- Aansturing velum
, o S velum hoog, i veel vrijheid. N velum is laag (beperkter) (Woord: since)
o Betekent: alle klanken hebben restricties op waar de hoogte van velum moet zijn
o Sommige hebben een krap venster, ander klinkt het niet als die klinker. Van
sommige klinkers maak het niet uit: van de S naar de N bij de I helemaal zakken
dus
o Wat komt uit bij vloeiende overgang van de ene naar de andere klank.
- Velosities: volgorde van realisatie plosief bijv. plotseling of geleidelijk overgang.
- Target regions kan specifiek zijn venster, of vrijheid.
o N is regressieve coartiulatie: tijdens I mag je het velum hoog gaan zetten omdat het
toch niet contrasterend is.
Video spiegelneuronen
- Zien is alsof je het zelf doet: spiegelneuronen
- Pinda voorbeeld: lab in italie.
- SSM cellen in gebied van broca actief in conditie ZELF pakken van de pinda en het ZIEN
van het pakken van de pinda. In gebied van broca worden SSM cellen actief: begint
activatie van articuleren.
o Pan wil zeggen FF aanzetten, tegelijk word verwachting gestuurd naar FB. Dit
gaat eraan komen. Check even of dat klopt
Spraakproductie
-
- Feedforward en feedback gaan door speechsoundmap in broca.
o Verbinding naar (projecteren, activatie doorsturen) naar motorgebied en
cerebellum (volgorde waarin dingen moeten gebeuren en timing)
FF word geassocieerd met cerebellum & motor cortex
FB systeem: waarneming om te vertellen: dit ga je waarnemen.
Somatosensorisch & auditief. Temporaal en Parietaal
o Associatie tussen motorische activiteit en dat wat we gaan voelen en horen zijn
aangeleerd tijdens verwerving hierdoor is het mogelijk een onmiddellijk
verwachting te hebben wat je gaat doen
- Start activatie voor uitspreken: FF als controlesysteem als FB wordt
actief
o Correcties en compensaties worden gedaan naar aanleiding
van FB systeem dat werkt met error maps & state maps.
o Volwassen systeem: Stabiele aansturing: goed idee wat we
moeten doen en verwachting hoe het klinkt.
o Verwachting DIVA: baby leent veel op feedback omdat hij
geen goede aansturing heeft, langzaam tijdens de verwerving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentHANRU. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
