Samenvatting Geschiedenis - HAVO / VWO
Boek: Memo 2A (exemplaar uit 2020) isbn 9789402064599
Hoofstuk 1 Reformatie en Opstand, Tijd van de ontdekkers en hervormers
Paragraaf 1.1 t/m 1.4 (Problemen in de kerk, onvrede in de Nederlanden, Het begin van de Opstand, Het einde van de Opstand)
Samenvatting Geschiedenis
HAVO / VWO
Memo 2A (exemplaar uit 2020)
Hoofstuk 1 Reformatie en Opstand
Tijd van de ontdekkers en hervormers
Paragraaf 1.1 t/m 1.4 (Problemen in de kerk, onvrede in de
Nederlanden, Het begin van de Opstand, Het einde van de Opstand)
§1.1 Problemen in de kerk
Ketters Mensen die belangrijke delen van de officiële leer van de katholieke
kerk afwijzen.
Ca. 1200 De paus (leider van de kerk) richt de inquisitie op.
Inquisitie De georganiseerde manier waarop de kerk de ketters bestreed.
De inquisitie is een kerkelijke rechtbank die zich bezighoudt met de
opsporing en berechting van ketters. Mensen martelen en levend
verbranden waren veel voorkomende methodes hiervoor.
Leg uit waarom er rond In Europa hoorde vrijwel iedereen bij de christelijke kerk. Dit zorgde er
1500 kritiek kwam op (met name tijdens de middeleeuwen) voor dat geld & macht van de
de christelijke kerk kerk steeds verder groeiden. Er kwam verzet tegen al die macht en
rijkdom.
De kritiek richten zich op:
De oneerlijke positie van de kerk. De kloof tussen arm en rijk
groeide en er werd misbruik gemaakt van de machtige positie. o.a.
Door de verkoop van aflaatbrieven. Dit vond men verkeerd.
Zondes kun je niet afkopen, je behoorde spijt te hebben.
De kerk trok zich steeds minder van de bijbel aan:
o Monniken en nonnen leefden in grotere luxe dan Jezus.
o De paus komt niet voor in de bijbel, die was onnodig.
o In de bijbel staat dat je alleen God mag aanbidden, maar
veel geestelijke vereerden beelden van de heiligen.
Aflaatbrief Brief van de kerk waarin staat dat je (eerdere) in de hemel zult komen.
Hervormer Iemand die kritiek heeft op de kerk en deze wil veranderen
(hervormen).
Hervorming Het ontstaan van nieuwe, protestantse kerken naast de katholieke kerk,
als gevolg van de kritiek van hervormers (Reformatie = hervorming).
Maarten Luther Hervormer. Duitse monnik met felle kritiek op de kerk. Hij wilde de
organisatie en de leer van de kerk sterk veranderen. Hij maakte een lijst
met alle fouten van de kerk. Uitgangspunt: wat niet in de bijbel stond
moest worden afgeschaft. Verder vond hij dat iedereen zelf de bijbel
1
, moest kunnen lezen. Daarom vertaalde hij hem naar het Duits en krijg
hij veel volgelingen in het Duitse Rijk.
Johannes Calvijn Hervormer. Frans-Zwitserse geleerde. Had net wat andere ideeën over
het ware geloof als Luther, maar vond ook dat de kerk moest
veranderen.
1517 Begin reformatie. (Het jaar waarin Luther zijn lijst met fouten maakte)
Beschrijf hoe de De paus was woedend op de kritiek en zetten Luther, Calvijn en al hun
christelijke kerk in de aanhangers uit de kerk.
16e eeuw uiteenviel. Daardoor ontstonden er twee stromingen: De rooms-katholieken en de
protestanten. De protestanten waren geen eenheid en richtte na
verloop van tijd verschillende kerkorganisaties op.
Rooms-katholiek Christen die gehoorzaam aan de paus in Rome en de leer van de kerk in
Rome aanvaardt. Vaak kortweg ‘katholiek’.
Protestant Iemand die het niet eens is met de leer van de katholieke kerk en die
heeft gekozen voor de leer van een hervormer.
Lutheraan Volgeling van de hervormer Luther. Gingen naar een andere kerk dan
de aanhangers van Calvijn.
Calvinist Volgeling van de hervormer Calvijn. Gingen naar een andere kerk dan
de aanhangers van Luther.
Noem gevolgen van het 1. Het geloof van miljoenen Europeanen veranderde. Bij de
uiteenvallen van de protestanten:
kerk. - Zijn de kerken soberder (sober = nauwelijks versierd)
- Kerkdiensten werden niet meer geleid door een priester, maar
door een dominee.
- Geloofd men in een directe en persoonlijke band met God.
Vergeving graag je daarom niet meer aan een priester, maar
direct aan God.
- Dominees mogen trouwen. Priesters mogen geen seks
hebben.
- Dominees kunnen sinds de 20e eeuw ook vrouwelijk zijn,
priesters zijn nog altijd alleen mannen.
2. Europa kreeg te maken met bloederige godsdienstoorlogen.
- Katholieke vorsten probeerden de kerk te helpen in haar strijd
tegen het protestantisme.
Dominee Protestant die het vak godsdienst heeft gestudeerd en in een kerk de
dienst leidt (ook wel: predikant).
Karel V Tussen 1515 – 1555 heerser van onder meer het Duitse Rijk, Spanje en
de Nederlanden. Hij wilde dat de bewoners van zijn enorme rijk
gehoorzaam waren aan één kerk, de katholieke. Hij verbood boeken
met kritiek en liet ketters zwaar straffen. Deze harde opstelling (en die
van zijn zoon) leiden tot een afschuwelijke oorlog in de Nederlanden.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merel3P. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
