Samenvatting met alle belangrijke termen uit het desbetreffende thema + overzichtelijke afbeeldingen om de stof goed te begrijpen. Deze samenvatting is duidelijk en krachtig geschreven zonder langdradige stukken tekst. Hierdoor ben je optimaal voorbereid voor je school- en eindexamens! Veel succes ...
Thema 6: Mens & milieu
6.1 De relatie tussen mens en milieu
Begrippen:
Ecosysteemdienst: dienst die een ecosysteem aan mensen levert
● 3 categorieën:
○ Productiediensten: verstrekken van een product door ecosysteem
(drinkwater, voedsel)
○ Culturele diensten: gelegenheid tot recreatie
○ Regulerende diensten: dienst die andere diensten ondersteunt (kringloop
nutriënten in een ecosysteem)
Duurzame ontwikkeling: ontwikkeling of vooruitgang dat niet ten koste gaat van de mensen
of natuur (nu en in de toekomst)
● Kringloopeconomie: systeem waarin grondstofvoorraden niet worden uitgeput en
reststoffen opnieuw worden gebruikt
○ Tegenovergestelde = lineaire economie
Oorzaken en gevolgen van milieuproblemen:
Oorzaken
- Hoge bevolkingsdruk
- Veranderde levenswijze van mensen
● Industriële productie, welvaartsgroei, technische ontwikkeling etc
Gevolgen
- Vervuiling van lucht, water en bodem door afvalstoffen
- Uitputting grondstoffen
- Aantasting landschap
- Vermindering van biodiversiteit
6.2 Kringlopen
Begrippen:
Broeikasgassen: gassen die door hun aardopwarmingsvermogen in de atmosfeer bijdragen
aan het verhogen en in stand houden van de evenwichtstemperatuur van de aarde (kaatst
warmte terug)
➔ Versterkt broeikaseffect: bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde
aardtemperatuur en dus tot een globale. De verhoogde concentraties aan
broeikasgassen in de atmosfeer versterken het natuurlijke broeikaseffect.
● Gevolgen: verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur en dus tot een
globale klimaatverandering, andere organismen dus verandering in
voedselketen, water van oceaan verzuurt
Stikstofassimilatie: uit nitraationen en glucose worden stikstofhoudende organische
verbindingen opgebouwd, zoals eiwitten
Ammonificatie: reducenten breken organische stikstofverbindingen af tot NH₃ (ammoniak) en
NH₄⁺ (ammonium)
Nitrificatie: omzetting van NH₄⁺ in NO₂¯ (nitriet) en vervolgens in NO₃¯ (nitraat)
● De bacteriёn die dit doen halen energie uit deze omzetting om hun
eigen organische stof te maken. Deze bacteriёn hebben
, chemosynthese en hebben geen zonlicht nodig dus ze zijn chemo-
autotroof.
Denitrificatie: denitrificerende bacteriën zetten nitraationen om in gasvormige stikstof (N2)
Chemosynthese: bacteriën gebruiken van chemische energie om glucose te maken uit CO2
en water (dus, zonder fotosynthese)
Kringlopen:
Producenten
- Autotrofe bacteriën en planten die lichtenergie vastleggen in chemische energie van
organische stoffen door het opnemen van anorganische stoffen
- Produceren: glucose, aminozuren (eiwitten) en andere organische stoffen waaruit
planten zijn opgebouwd
Consumenten
- Dieren en mensen die na vertering een deel van de opgenomen stoffen in
organische stoffen vastleggen
- Omzetting: organische stoffen naar andere organische stoffen
Reducenten
- Bacteriën en schimmels die organische stoffen mineraliseren
- Omzetting: afbraak van organische stoffen tot anorganische stoffen, waardoor
mineralen beschikbaar komen voor producenten
Koolstofkringloop samenvattend:
- Producenten nemen CO2 op uit de lucht en produceren organische stoffen door
fotosynthese
- Consumenten nemen deze organische stoffen op als voedsel
- Reducenten breken organische resten af (van consumenten) tot anorganische
stoffen
Kringloop herhaalt zich
Koolstofkringloop op land:
- Bijv. Je eet een appel dat glucosemoleculen bevat
- CO2 adem je uit → producenten nemen CO 2 op
- Bijv. Organische stoffen in afvalemmer worden afgebroken door reducenten
- Koolstof uit de organische stoffen komt in de lucht als CO2 → producenten nemen
CO2 op
Koolstofkringloop in water:
- Bijv. Vis ademt CO2 uit. Er ontstaat HCO3-
- Algen en waterplanten nemen HCO3- op voor hun fotosynthese → producenten
nemen op
- Bijv. Consumenten nemen HCO3- op en maken CaCO3
- Kalk(van schelpdieren) blijft lang intact dus geen koolstof voor producenten
- Zuur regenwater lost kalksteen na lange tijd weer op en CO2 komt weer vrij →
producenten nemen op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deminguyen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
