Samenvatting van het gehele boek 'Beïnvloeden en veranderen van gedrag' (ISBN: 8050) zonder de casussen (dus het gehele boek met uitzondering van hoofdstuk 6 en 9). Ook is hoofdstuk 7 van het boek 'Sociale psychologie' (ISBN: 5378) erin verwerkt. Er zijn plaatjes, tabellen en voorbeelden gebruikt ...
Samenvatting ‘Beïnvloeden en veranderen van gedrag’
C.J. Wiekens | ISBN: 9789043018050
, Deel 1: Waarom doe je wat je doet?
Hoofdstuk 1: Denken in termen van nurture
1.1 Mensbeelden
Een mensbeeld bevat ideeën over hoe je denkt dat mensen in elkaar zitten.
→ heeft gevolgen voor de mate waarin je gelooft dat gedrag beïnvloedbaar is.
B.v. je gelooft dat IQ aangeboren is, ga je minder snel een trainingsprogramma volgen die
erop gericht is om IQ te verhogen
Eigenschappen die genetisch zijn bepaald: weinig invloed
Eigenschappen die zijn aangeleerd: kunnen verder ontwikkeld of afgeleerd worden
Verschil ‘genetisch gedetermineerd’ en ‘genetische predispositie’:
• Genetisch gedetermineerd= genen zijn bepalend bij het tot uiting komen van
eigenschappen
→ Omgeving heeft weinig/geen invloed
• Genetische predispositie= iemand heeft ‘aanleg’ voor iets
→ Omgeving heeft hier ook invloed op
Je visie op de eigen en andermans ‘natuur’ bepaalt niet alleen in hoeverre je denkt dat
gedrag beïnvloedbaar is, maar ook hoe je jezelf en anderen beoordeelt.
B.v. je gelooft in nurture; je ziet iemand met overgewicht eten bij de McDonalds, dan schrijf
je dat overgewicht sneller toe aan iemand zijn gedrag ipv dat diegene misschien een
aangeboren stofwisselingsprobleem hebt
Dus: het antwoord op de vraag: ‘In welke mate wordt gedrag dor genen of opvoeding
bepaald?’ bepaalt:
• Het eigen gedrag
• Het geloof in de beïnvloedbaarheid van het gedrag van anderen
• De manier waarop het gedrag van anderen geïnterpreteerd en beoordeeld wordt
1.2 Impliciete theorieën: Incremental versus Entity Theories
Incremental theory: geloven dat een eigenschap te ontwikkelen is
Entity theory: geloven dat een eigenschap vaststaat (genetisch bepaald is) en niet
ontwikkeld kan worden
Iemand die voorstander van de incremental theory is zal positiever op negatief nieuws (b.v.
volgens een IQ-test is je IQ lager dan voorheen) reageren of zal eerder meedoen aan
trainingsprogramma’s
→ Oftewel: de reactie tussen de theorieën verschilt
,Als je weet of iemand een incremental of entity theory heeft, hoeft dat niet als vaststaand
beschouwd te worden
→ Door psycho-educatie kan het geloof in de veranderbaarheid van eigenschappen en
gedrag beïnvloed worden
‘Yes, you can!’
1.3 In hoeverre zijn eigenschappen en gedrag beïnvloedbaar?
1.3.1 lichamelijke kenmerken & prestaties
Oogkleur, haarkleur, geslacht, lengte etc staat grotendeels vast bij de conceptie
→ Maar hoe lang je daadwerkelijk wordt hangt af van je ontwikkeling
Onder normale omstandigheden heb je weinig invloed op lichamelijke kenmerken
Lichaamsbouw ligt voor groot deel in de genen besloten
→ Tenzij er sprake is van b.v. een groeistoornis
Sommige aspecten kan jem, ondanks ze voor een groot deel genetisch zijn bepaald, wel
verder ontwikkelen
B.v. wat doe je met het aangeboren potentieel om een athletische bouw te krijgen?
Lichaamsgewicht: bepaald door wisselwerking tussen aanleg, voedselinname en
energieverbruik
→ Dus iemand kan aanleg hebben voor overgewicht, maar hoeft het nog niet te worden
1.3.2 persoonlijkheid
Uit vele studies is gebleken dat mensen een aangeboren verschil in temperament
vertonen
=Stabiele, vroeg optredende individuele verschillen in emotionaliteit, energie, aandacht en
volharding, reactiviteit en vriendelijkheid
→ Temperament wordt zowel bepaald door genetica als ‘specifieke omgevingsvariabelen’
De eigenschappen die de ‘Big Five’ vormen worden erg beïnvloed door de genen (40-60%)
Dus: bijsturen van persoonlijkheidskenmerken zijn moeilijk, maar is wel mogelijk
→ Dus niet volledig gedetermineerd
Het is over het algemeen af te raden om als beïnvloeder te richten op iemands
persoonlijkheid
1.3.3 cognitieve capaciteiten en prestaties
Wat betreft het IQ lijkt er sprake te zijn van een aangeboren potentieel (50-80%)
→ Maar: het moet wel ontwikkeld worden
Ericcson: voornaamste factor is oefening (deliberate practice)
=Bewuste oefening
Deliberate practice theory: bijkt dat intensieve training en doorzettingsvermogen grote
factoren zijn voor het goed worden in iets
Dus: onder normale omstandigheden zijn cognitieve capaciteiten in hoge mate trainbaar
→ Het geloven in het verbeteren van cognitieve prestaties hangt af van voorkeur aan
nurture of nature en je eigen zelfbeeld
, B.v. identificeer je jezelf met mensen die goed presteren, zie je jezelf als iemand die goed
presteert en ‘stereotype threat’
1.4 Samenvatting en conclusies
Opvattingen zijn doorslaggevend bij de vraag of ontwikkeling en verandering mogelijk is
→ Als gedragsbeïnvloeder heb je meer kans als een persoon ervan overtuigd is dat hij of
zij zijn lot in eigen handen heeft en dus zijn prestaties kan beïnvloeden
Vooral inzet en oefening leiden tot sucessen
Je moet niet geheel alleen in nature of nurture geloven
Iemands persoonlijkheid veranderen kan een lang en intensief proces zijn met een grote
kans op mislukking, waardoor het de investering wellicht niet waard is
→ Als je eigenschappen, gedrag, emoties en vaardigheden wil beïnvloeden, is het dus van
belang om te weten in hoeverre ze beïnvloedbaar zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RomanyaW. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
