WC AKI
Functie van de nier
- Verwijderen water en afvalsto en
- Handhaven zuur-base evenwicht
- Handhaven Na Ka balans
- Handhaven calcium en fosfaat balans, activeren vit D
- Activeren erythrocyten aanmaak (EPO)
Acute NI AKI
Plotse daling van de GFR (snelheid ltering bloed ml per minuut —> norm 120 p/m). Oorzaak niet
perse in de nier/glomerulus gelegen!
- Stijging serum kreatinine > 30 umol/liter binnen 48 uur
- Toename serum kreatinine >50% t.o.v. uitgangswaarde (max 7 dagen eerder)
- Urine volume <0,5 ml/kg/uur gedurende 6 uur (40 ml/uur voor persoon 80 kg)
Kretinine bepaald door spiermassa. Geen lineair verband tussen serum kreatinine en GFR. Stijging
in de hoge range is van beperkte betekenis voor GFR. Kreatinine loopt altijd achter. Bij snelle
verandering loop kreatinine dus achter, als je kreatinine ziet is het kwaad al geschiet.
Anurie: GFR = 0! (Ongeacht kreat)
Formules eGFR niet gevalideerd bij AKI —> CKD EPI. eGFR past bij stabiele situatie, niet acuut.
Symptomen
Vaak geen of weinig.
- Kortademigheid —> volume overload, acidose
- Verward —> uremische encefalopatie
- Oedeem —> vochtretentie
- Verminderde / geen diurese
- Hyperkaliemie —> onvoldoende renale excretie
- Hyperfosfatemie —> onvoldoende renale excretie
- Hoog ureum —> onvoldoende renale excretie
- Metabole acidose —> onvoldoende excretie zuren en H+
Epidemiologie
Incidentie bij opgenomen pten 0,4-18%. Reden van ziekenhuisopname 1-4% van alle opnames.
Laatste 30 jaar toename van 13% per jaar. Iatrogene oorzaak bij 60%! (Medicatie, ingreep)
Mortaliteit 15-80% (door nierziekte of onderliggend lijden?)
Casus 1
Man 77 jaar. Malaise. Vg/ DMII en hypertensie. CKD (kreat 132, eGFR 45). Med/ Insuline,
metformine, simvastatine, amlodipine (calcium antagonist), metoprolol, losartan (ARB) /HCT,
amoxicilline, diclofenac.
A/ 4 dagen niet lekker, hoesten, rillerig, duizelig. Eet en drinkt weinig. HA dacht aan pneumonie en
startte amoxicilline. Hierna kreeg hij diarree.
LO/ futloos, niet acuut ziek. Vitals: pols 68 min, 96/55, temp 35,8 C, SpO2 99%. Normaal
ademgeruis. Geen oedeem.
Lab/ Hb 5,4 - Na 134, Ka 4,7 - kreat 384 - gluc 10,2 - bicarbonaat 12,5
Diabetische / diarree, metabole acidose
Aanvullend/ geen afwijkende stick, urine natrium 20 mmol/l, echo geen hydronefrose.
Werkdiagnose / pre-renale AKI op CKD —> nier is structureel intact. Hypoperfusie nier —> renale
auto-regulatie pakt probleem op, tot een te lage perfusie.Maar bij DM en hypertensie werkt je
auto-regulatie minder goed, waardoor GFR sneller afneemt.
ff fi
, Acuut vs. chronisch
Acuut Chronisch
Aanleiding acuut (braken, diarree, infectie, shock) Geen acuut moment
Klachten: vaak geen Moe, lusteloos, misselijk, jeuk
Lab: Hb vaak normaal, PTH normaal Lab: Hb laag, PTH verhoogd (Secundaire
hyperparathyreoidie)
Beeldvorming: normale grootte nieren Kleine nieren
Normale niergrootte: + 10 cm
< 10 cm is eigenlijk altijd te klein. Ben je 1.90 dan is < 11 cm al klein
Varianten AKI
- Acuut met
- Oligurie < 400 ml / dag)
- Anurie
- Acuut met handhaven diurese
- Alleen klaring neemt af
- Non-oliguur > 400 ml/dag
- Acuut op chronisch: acute verslechtering reedt pre-existent gestoorde nierfunctie
Allemaal levensbedreigend!
Risicofactoren
- > 75 jaar
- DM
- CKD
- Hypertensie
- Perioperatieve cardiac dysfunctie
- NSAID’s
- ACE remmers
- ARB’s
- Radiologische contrastvloeistof