Samenvatting Professionele opvoeders
Volledige literatuur + colleges
Tentamen 27 oktober 2022
Universiteit van Amsterdam
WEEK 1
De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief
Hoofdstuk 2, de pedagogische kwaliteiten van de Nederlandse kinderopvang
Hoofdvragen:
- Wat zijn de sterkere en zwakkere kanten van de Nederlandse kinderopvang?
- Waar hangt de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang mee samen?
Het hoofdstuk is gebaseerd op de laatste Nederlandse kwaliteitspeilingen van alle typen
kinderopvang in ons land:
- Kinderdagverblijven
- Peuterspeelzalen
- Buitenschoolse opvang
- Gastouderopvang
Er is aandacht voor verschillende dimensies van pedagogische kwaliteit:
- Globale proceskwaliteit: (belangrijkste voorspeller voor het welbevinden en de
ontwikkeling van kinderen)
De kwaliteit van de leefomgeving op de groep, inrichting van de ruimte, materialen
dagprogramma en activiteiten.
- Interactievaardigheden van de staf:
De omgang van de pedagogisch medewerkers met de staf
Resultaten:
- Aandacht voor ontwikkeling van kinderen (knutselen, spel, beweging), geletterdheid
en rekenen zijn zwak.
- Er zijn veel onderdelen waar de kwaliteit voldoende is zonder dat er sprake is van een
zeer hoge kwaliteit.
- Bij de helft van de bso’s zitten de jongste en oudste kinderen bij elkaar in dezelfde
groep.
- Er is een scheve verhouding tussen jongens en meisjes, ook bij de staf.
Samenhang proceskwaliteit
De algemene proceskwaliteit van kinderdagverblijven hangt samen met de bestaansduur van
een locatie: de pedagogische kwaliteit is iets hoger bij kinderdagverblijven die langer dan vijf
jaar bestaan.
Resultaten: (peiling van de interactievaardigheden van de staf):
- Emotionele ondersteuning van de kinderen is adequaat tot goed.
1
, - Pedagogisch medewerkers kunnen structureren en grenzen stellen en het gedrag van
de kinderen reguleren.
- Educatieve stimulering is zwakker.
Samenvattend:
Pedagogisch medewerkers, in alle typen opvang, zijn even sterk als het gaat om de
basisvaardigheden en even zwak in gerichte stimulering binnen het spectrum van de
kinderlijke ontwikkeling.
Samenhang interactievaardigheden
- Het niveau van interactievaardigheden hangt samen met individuele kenmerken van de
pedagogisch medewerkers en met de professionele organisatie van de locatie waar zij
werkzaam zijn.
Voorspeller: werkervaring
Medewerkers die meer dan vijf jaar werkzaam zijn in de kinderopvang, bleken in de
laatste peiling vaardiger in de omgang met kinderen dan junior medewerkers.
- Samenhang met achtergrondkenmerken van de staf: het spreken van Nederlands thuis
hangt positief samen met het niveau van interactievaardigheden (zichtbaar op
sensitiviteit en respect voor autonomie).
De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief
Hoofdstuk 3, de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang in internationaal perspectief
Hoe verhoudt de pedagogische kwaliteit van de Nederlandse kinderopvang zich tot die
in het buitenland?
Globale proceskwaliteit
ITERS-R en ECERS-R vragenlijsten worden gebruikt om de kwaliteit van de dagelijkse
ervaringen van kinderen in de kinderopvang te beoordelen op de groep, ofwel de globale
proceskwaliteit.
Resultaten:
- De ITERS/ECERS-scores in Australië en Nieuw-Zeeland bleken significant hoger dan
in andere delen van de wereld.
Daarna volgt Noord-Amerika, waar significant hogere kwaliteitsscores gerapporteerd
worden dan in de werelddelen Europa, Zuid-Amerika en Azië.
- De gemiddelde ITERS/ECERS-score van de werelddelen is matig
- De laagste kwaliteitsniveaus werden gemeten in Bangladesh, de Nederlandse Antillen
en Zuid-Korea.
- Goede kwaliteit opvang werd gemeten in Australië.
- Nederland steekt uit in 2012 wat betreft de globale proceskwaliteit (wel zijn er in
andere landen enkele hogere scores gerapporteerd).
- De globale proceskwaliteit in NL is vergelijkbaar met andere landen (matige score).
2
,Interacties op groep
CLASS: instrument om de pedagogische kwaliteit te meten. Het brengt de kwaliteit van de
interacties tussen medewerkers en kinderen in kaart. Op 3 domeinen:
- Emotionele ondersteuning
- Groepsorganisatie
- Educatieve ondersteuning
Resultaten:
- medewerkers in NL zijn redelijk goed in het bieden van emotionele ondersteuning,
maar zwakker in educatieve ondersteuning. (dit patroon is ook zichtbaar in andere
landen).
- Het niveau van educatieve ondersteuning ligt internationaal gezien lager.
- In China en Chili zou dit verklaar kunnen worden door de hoge beroepskracht-
kindratio’s (er zijn 2 volwassenen voor 35 kinderen).
Pedagogische kwaliteit van buitenschoolse opvang in internationaal perspectief
SACERS: voor het meten van de kwaliteit van respectievelijk de buitenschoolse opvang (voor
kinderen tussen 5-12 jaar).
Resultaten:
- In de VS en Chili zijn laag tot matig. Kanttekening: het is moeilijk te vergelijken met
NL omdat er verschillen zijn in doelstellingen en doelgroepen.
Pedagogische kwaliteit van gastouderopvang in internationaal perspectief
FCCERS-R: instrument om de directe omgeving en de interacties van kinderen met de
omgeving in kaart te brengen.
Resultaten:
- De scores uit NL zijn vergelijkbaar met de VS, Australië en VK (matig).
Conclusies:
- Nederland scoort in vergelijking met andere landen, gemiddeld op de kwaliteit van de
kinderopvang (globale proceskwaliteit en kwaliteit van interacties).
- Er is gebruik gemaakt van dezelfde instrumenten in verschillende landen, wel zijn er
verschillen tussen landen die bij het vergelijken van resultaten moeten worden
meegewogen (beroepskracht-kindratio).
3
, De Nederlandse kinderopvang in wetenschappelijk perspectief
Hoofdstuk 7, Werken aan pedagogische kwaliteit. Uitkomsten uit Nederlands
interventieonderzoek.
In dit hoofdstuk wordt onderscheid gemaakt tussen interventies gericht op globale
proceskwaliteit en op de interactievaardigheden van pedagogisch medewerkers.
Globale proceskwaliteit
Effecten van programma’s gericht op de verbetering van de globale proceskwaliteit van de
kinderopvang zijn onderzocht in 3 Nederlandse studies:
Onderzoek van Helmerhorst:
Centraal stond de samenwerking tussen een pedagogisch consultant en de leidinggevende bij
de verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving op de groep.
Methode:
- Op basis van een diagnostisch meetinstrument werden eventuele verbeterpunten
geïnventariseerd.
- Er werd een keuze gemaakt uit deze punten waarmee men vervolgens aan de slag ging
- Het programma bestond uit 3 sessies en liet positieve effecten zien op de pedagogische
kwaliteit van de leefomgeving.
Resultaten:
- De positieve effecten waren direct gerelateerd aan de aandachtspunten van het
programma
- Scores gingen vooruit op specifieke items gerelateerd aan de verbeterpunten
- Na 3 maanden was de verbetering nog steeds zichtbaar
Onderzoek van Groeneveld:
Onderzoek naar gastouderopvang
- Lichte stijging van de globale proceskwaliteit
- De pedagogische kwaliteit van de leefomgeving verbeterde
Onderzoek van Werner et al. (2016):
Onderzoek gericht op sensitiviteit van leiders
- Geen duidelijk effect op de globale proceskwaliteit
Interactievaardigheden van pedagogisch medewerkers
6 interventies, allemaal RCT’s behalve die van Speetjens en Verwij-Kwok (2012).
1. Werken met baby’s (NJI) Speetjens en Verwij-Kwok (2012).
- 6 bijeenkomsten waarin 62 medewerkers vier interactievaardigheden trainden op
baby’s: praten en uitleggen, sensitieve responsiviteit, respect voor autonomie en
structureren en grenzen stellen.
- Hypothese: na training van deze vaardigheden, zou er mogelijk een transfer-effect
optreden naar 2 andere vaardigheden, namelijk ontwikkelingsstimulering en
begeleiding van interacties door pedagogisch medewerkers.
- Opnames van voor en na de training werden beoordeeld op de pedagogische kwaliteit
van de 6 onderscheiden interactievaardigheden.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper m4ri. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
