In dit onderzoek wordt ingegaan op welke veranderingen in de werkwijze van de opdrachtgever noodzakelijk zijn voor het meewegen van de menselijke maat in het nemen van een besluit over het sluiten van een woning en/of pand op grond van artikel 13b Opiumwet
Cijfer: 8 !
Naam: Iris de Jong
Studentnummer:
Klas:
Opleiding: HBO-Rechten
Locatie: Rotterdam
Datum: 24 mei 2022
Organisatie:
1e beoordelaar:
Kringnummer:
Aantal woorden: 20.643
SCRIPTIE
‘Dealen met de menselijke maat’
,Voorwoord
Voor u ligt mijn onderzoeksrapport ‘Dealen met de menselijk maat’ die ik in het kader van het
afstuderen aan de opleiding HBO-rechten te Rotterdam heb geschreven. In dit onderzoek wordt
ingegaan op welke veranderingen in de werkwijze van de servicegemeente noodzakelijk zijn voor het
meewegen van de menselijke maat in het nemen van een besluit over het sluiten van een woning
en/of pand op grond van artikel 13b Opiumwet. Hierbij is gelet op de nieuwe evenredigheidslijn van
de rechtspraak en de menselijke maat. Dit onderzoek was niet geslaagd zonder hulp. Allereerst wil ik
mijn afstudeerbegeleidster mevrouw Groos bedanken voor het aandragen van de opdrachtgever,
onmisbare adviezen en fijne begeleiding. De afstudeerkringen zijn erg leerzaam geweest en hebben
mij door de gehele afstudeerperiode heen geloosd.
Naast de hulp vanuit de hogeschool, wil ik de heer Alblas van de servicegemeente Drechtsteden
bedanken voor de kans die ik heb gekregen binnen deze mooie organisatie. Hij heeft mij voorzien van
vele adviezen en feedback gedurende de afstudeerperiode.
Eveneens wil ik mijn ouders, zusje en vriendinnen bedanken voor hun emotionele steun de afgelopen
maanden. Het is geen gemakkelijk proces geweest en ik ben erg trots op het eindresultaat.
Ik wens u veel leesplezier toe en ik hoop dat mijn onderzoek wat heeft opgeleverd voor de
servicegemeente Drechtsteden in de praktijk!
Iris de Jong
Nieuwerkerk aan den IJssel, 24 mei 2022
Iris de Jong | 636950 | Scriptie | De servicegemeente Dordrecht 2
,Managementsamenvatting
In 2019 is de kinderopvangtoeslagaffaire groot nieuws geworden in Nederland. Uit verschillende
onderzoeksrapporten kwam naar voren dat de menselijke maat ontbrak op verschillende
rechtsgebieden. Zo ook bij het sluiten van woningen op grond van artikel 13b Opiumwet. Het werd
hierdoor alleen maar onduidelijk voor gemeenten hoe zij de menselijke maat moesten toepassen. Er
werd dan ook snel een conclusie gevraagd aan de staatsraden A-G. Deze conclusie is gegeven op 7
juli 2021, en daaropvolgend heeft de Afdeling op 2 februari 2022 uitspraak gedaan en het
evenredigheidsbeginsel uitgewerkt. Er werd een ‘nieuwe’ evenredigheidslijn geïntroduceerd.
Dit onderzoeksrapport is geschreven voor de servicegemeente Dordrecht. Zij adviseren
burgemeesters van zeven gemeenten over het sluiten van woningen. Naar aanleiding van de
uitspraak van de Afdeling, vragen zij zich af op welke manier zij de menselijke maat en de nieuwe
evenredigheidslijn moeten toepassen op de huidige werkwijze. De servicegemeente is bereid om
meer maatwerk te leveren, maar willen wel weten op welke wijze zij de bijzondere omstandigheden
moeten meewegen bij de evenredigheid. De servicegemeente is van mening dat zij zodra het
mogelijk is, altijd over willen gaan tot sluiting van de woning.
In de nieuwe evenredigheidslijn heeft de Afdeling geoordeeld dat bijzondere omstandigheden meer
gemotiveerd moet worden als voorheen. Hierdoor wordt afgestapt van het willekeurscriterium,
waarbij de bestuursrechter altijd terughoudend toetste. De burgemeester moet inspanning gaan
leveren om te oordelen of het besluit niet onredelijk bezwarend is voor de betrokkenen. Bijzondere
omstandigheden spelen hierbij een grote rol. Dit zijn de woonsituatie van de betrokkenen, de
gevolgen van de sluiting en de aanwezigheid van (minderjarige) kinderen.
De servicegemeente hanteert handhavingsbeleid per individuele gemeente waarin de doelstellingen
en de handhavingsmatrix zijn opgenomen. Concrete invulling van de bijzondere omstandigheden
ontbreekt in dit beleid. Daarnaast is er een dossieranalyse uitgevoerd aan de hand van zeven
dossiers. Bewoners kampen met verschillende problemen. In alle dossiers is het niet mogelijk om zelf
een vervangende woonruimte te vinden. Daarnaast geven sommige bewoners aan dat er sprake is
van medische- en psychische klachten zoals PTTS en/of een burn-out. Tot slot zijn er ook dossiers
waarbij er minderjarige kinderen aanwezig zijn. In alle dossiers heeft de burgemeester besloten om
niet af te zien van sluiting van de woning, ondanks de bijzondere omstandigheden.
Met de uitspraak van de Afdeling van 2 februari 2022 wordt overgegaan op een intensievere toetsing
door de bestuursrechter. Er is meer maatwerk en inspanning door de burgemeester nodig om tot
een goed besluit te komen. Naarmate de gevolgen van de sluiting groter zijn, er belangen zijn die
zwaarder wegen of als er een inbreuk wordt gemaakt om artikel 8 EVRM wordt er intensiever
getoetst. De bijzondere omstandigheden spelen hierbij een grote rol. De geanalyseerde dossiers met
bijzondere omstandigheden zijn getoetst aan de nieuwe evenredigheidslijn van de Afdeling. De
burgemeester wilde in alle gevallen overgaan tot een sluiting van drie maanden. Echter na toetsing
aan de nieuwe evenredigheidslijn kunnen de bijzondere omstandigheden in dossiers 2,4 en 5
mogelijk leiden tot onevenredigheid.
De aanbevelingen zijn gericht op kleine aanpassingen in het huidige beleid, zodat de huidige
werkwijze in overeenstemming is met de nieuwe evenredigheidslijn . Hiermee wordt ook de
menselijke maat gewaarborgd in het beleid, doordat er meer tijd en aandacht wordt besteed en dit
zorgt voor maatwerk. Door middel van een stappenplan kan de servicegemeente beter motiveren
waarom zij hebben besloten om te handhaven. Verder is het noodzakelijk om meer informatie op te
vragen bij de politie om een zo uitgebreid mogelijke bestuurlijke rapportage te ontvangen. Daarnaast
Iris de Jong | 636950 | Scriptie | De servicegemeente Dordrecht 3
,moeten woninggegevens worden opgevraagd, om aandacht te besteden aan de woonsituatie van de
bewoners.
Afkortingenlijst
Awb Algemene wet bestuursrecht
EVRM Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens
Gemw. Gemeentewet
MvT. Memorie van Toelichting
Nr. Nummer
Rb. Rechtbank
Stb. Staatsblad
WODC Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum
Iris de Jong | 636950 | Scriptie | De servicegemeente Dordrecht 4
,Inhoudsopgave
Voorwoord................................................................................................................................................................2
Managementsamenvatting.......................................................................................................................................3
Afkortingenlijst..........................................................................................................................................................4
Hoofdstuk I - Probleembeschrijving..........................................................................................................................7
1.1 Aanleiding.......................................................................................................................................................7
1.2 Beschrijving handelingsprobleem..................................................................................................................7
1.3 Hoofd- en deelvragen.....................................................................................................................................8
1.4 Doelstelling.....................................................................................................................................................8
1.5 Leeswijzer.......................................................................................................................................................9
Hoofdstuk II – Achtergrond van de probleembeschrijving.....................................................................................10
3.1 Type onderzoek............................................................................................................................................13
3.2 Hoofdvraag...................................................................................................................................................13
3.3 Deelvragen....................................................................................................................................................13
3.3.1 Deelvraag I............................................................................................................................................13
3.3.2 Deelvraag II...........................................................................................................................................15
3.3.3 Deelvraag III..........................................................................................................................................16
3.3.4 Deelvraag IV..........................................................................................................................................17
3.4 Operationalisatieschema..............................................................................................................................18
Hoofdstuk IV – Toetsingskader artikel 13b Opiumwet...........................................................................................19
4.1 Inleiding........................................................................................................................................................19
4.2 Wetsgeschiedenis artikel 13b Opiumwet.....................................................................................................19
4.3 Het handhavingsbeleid.................................................................................................................................20
4.4. Last onder bestuursdwang..........................................................................................................................20
4.5 Artikel 13b Opiumwet..................................................................................................................................21
Onder A..........................................................................................................................................................21
Lijst I – Harddrugs..........................................................................................................................................23
Lijst II – Softdrugs...........................................................................................................................................23
4.6 Bijzondere omstandigheden........................................................................................................................23
Noodzakelijkheid...........................................................................................................................................24
Evenredigheid................................................................................................................................................25
4.7 Tussenconclusie............................................................................................................................................26
Hoofdstuk V – De nieuwe evenredigheidslijn van de rechtspraak.........................................................................28
5.1 Inleiding........................................................................................................................................................28
5.2 Artikel 3:4, tweede lid, van de Awb..............................................................................................................28
5.3 Conclusie staatsraden A-G............................................................................................................................29
Iris de Jong | 636950 | Scriptie | De servicegemeente Dordrecht 5
, 5.3.1 driestaps-doel/middel-toetsing............................................................................................................29
5.3.2 Toetsingsintensiteit..............................................................................................................................30
5.4 Uitspraak 2 februari 2022.............................................................................................................................31
5.4.1 Mening Afdeling....................................................................................................................................32
5.4.2 Concrete uitwerking casus Harderwijk.................................................................................................32
5.5 Nieuwe uitspraken hernieuwde toepassing evenredigheidsbeginsel..........................................................33
5.6 Menselijke maat...........................................................................................................................................34
5.7 Tussenconclusie............................................................................................................................................34
Hoofdstuk VI – Werkwijze van de servicegemeente Drechtsteden........................................................................36
6.1 Inleiding........................................................................................................................................................36
6.2 Handhavingsbeleid gemeenten....................................................................................................................36
6.2.1 Gemeente Dordrecht............................................................................................................................36
6.2.2 Gemeente Hardinxveld-Giessendam....................................................................................................37
6.2.3 Gemeente Zwijndrecht.........................................................................................................................38
6.3 Documentenanalyse.....................................................................................................................................38
6.3.1 Tabel.....................................................................................................................................................39
6.3.2 Standpunt senior Jurist bezwaar & beroep..........................................................................................40
6.4 Tussenconclusie............................................................................................................................................41
Hoofdstuk VII – Werkwijze in verhouding tot de rechtspraak................................................................................43
7.1 Inleiding........................................................................................................................................................43
7.2 Toetsing werkwijze aan de nieuwe evenredigheidslijn................................................................................43
7.2.1 Toelichting beleid.................................................................................................................................43
7.2.2 Toelichting interview............................................................................................................................44
7.3 Toetsing bijzondere omstandigheden en menselijke maat.........................................................................44
7.3.1 Uitwerking dossiers..............................................................................................................................44
7.3.2 Toelichting dossiers..............................................................................................................................47
7.4 Tussenconclusie............................................................................................................................................50
Hoofdstuk VIII – Conclusies en aanbevelingen.......................................................................................................52
8.1 Inleiding........................................................................................................................................................52
8.2 Conclusies.....................................................................................................................................................52
8.3 Beantwoording hoofdvraag..........................................................................................................................53
8.4 Aanbevelingen..............................................................................................................................................53
Hoofdstuk IX – Reflectie..........................................................................................................................................55
9.1 Inleiding........................................................................................................................................................55
9.2 Inhoudelijke reflectie....................................................................................................................................55
9.3 Proces reflectie.............................................................................................................................................56
Bibliografie..............................................................................................................................................................58
Bijlage I – Organogram servicegemeente Drechtsteden........................................................................................61
Bijlage II – Vaststelling beleidsregels gemeente Dordrecht....................................................................................62
Bijlage III – Overzicht sluitingen Drechtsteden.......................................................................................................64
Bijlage IV - Interviewvragen....................................................................................................................................65
Bijlage V – Transcript interview...............................................................................................................................66
Bijlage VI – Analysetabel interview.........................................................................................................................70
Bijlage VII – Stappenplan toepassing artikel 13b Opiumwet..................................................................................73
Iris de Jong | 636950 | Scriptie | De servicegemeente Dordrecht 6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iriselisa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
