Samenvatting
Geschiedenis tijdvakken samenvatting en kenmerkende aspecten uitgewerkt
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting 10 tijdvakken en de kenmerkende aspecten uitgewerkt (jortgeschiedenis)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
10 jdvakke geschiedenijdva 1: Jager e Boere to 3000 v.
de levenswijze van de jager-verzamelaars
Kenmerken bronnen:
✰ ongeschreven: schrift is nog niet uitgevonden
✰ primair: komen uit de t d zelf en uit de eerste hand
Middel van bestaan: jagen en verzamelen, bepaalt ook het samenlevingstype
samenleving van jagers-verzamelaars:
✰ economie: jagen en verzamelen
✰ politiek: kleine nomadische groepen, dus geen georganiseerd bestuur
✰ sociaal: weinig sociale verschillen, wel strikte rolverdeling tussen man en vrouw
✰ cultuur: magische jacht- en vruchtbaarheidsrituelen en grafgiften
het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenlevingen
11000 v.c: begin Neolithische revolutie in de vruchtbare halve maan (landbouwrevolutie)
Het gematigde klimaat was hier gunstig dus er was voedsel in overvloed en de zoetwater rivieren zorgden
voor vruchtbare grond → jager-verzamelaars hoeven niet meer rond te trekken en beginnen aan
akkerbouw en veeteelt.
Landbouwsamenleving / agrarische samenleving:
✰ economie: landbouw: akkerbouw en veeteelt
✰ politiek: dorpen werden waarsch nl k bestuurd door dorpsoudsten en priesters
✰ sociaal: sedentaire revolutie: vaste woonplaats. Toename van sociale verschillen, strikte
rolverdeling man/vrouw bleef bestaan
✰ cultuur: magische rituelen en veel uitvindingen (ontstaan eerste schrift)
Neolithische revolutie verspreid zich traag over de wereld, vooral laat over Europa en NL en België
het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen
Irrigatielandbouw: Eufraat, Tigris en de N l overstroomden wel eens het omliggende land, wanneer het
water weer terugliep was de grond erg vruchtbaar. Ook vingen boeren het overtollige water op en kregen
dit via kanaaltjes verder het land in om ook daar de grond vruchtbaar te kr gen.
Eerste stedel ke
gebieden
ontstonden in
Mesopotamië
(tussen twee
rivieren) en
Egypte
,Stedel ke beschaving in Mesopotamië:
✰ economie:
✰ landbouw: akkerbouw en veeteelt
✰ ambachten
✰ handel
✰ politiek: steden werden bestuurd door koning en priesters en groeiden uit tot r ken (stadstaten)
✰ sociaal: grote groepen (gem. 10.000 mensen) met sociale verschillen: hiërarchische opbouw van
de samenleving in sociale klassen
✰ cultuur: polytheïstische godsdienst, magische rituelen en veel uitvindingen
Stedel ke beschaving in Egypte:
✰ economie:
✰ landbouw: akkerbouw en veeteelt
✰ ambachten
✰ handel
✰ politiek: steden werden bestuurd door koning en priesters. Boven- en beneden-Egypte vormen
een natiestaat met farao als leider
✰ sociaal: grote groepen (gem. 10.000 mensen) met sociale verschillen: hiërarchische opbouw van
de samenleving in sociale klassen
✰ cultuur: polytheïstische godsdienst (monotheïsme van 1353/1336 v.c.), magische rituelen en veel
uitvindingen
jdva 2: Grieke e Romeine 3000 v. / 500 .
de ontwikkeling van de wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat
Vanaf 850 v.c: opkomst Griekse stadstaten:
stadstaat (polis): b zondere vorm van een staat: gebied met vaste grenzen en eigen bestuur
✰ “stad” met omringend platteland
✰ klein in oppervlakte en inwoneraantal
✰ autarkisch: zelfvoorzienend
✰ autonoom: eigen bestuur en regels
Iedere polis had een eigen staatsvorm:
✰ monarchie: de macht ligt legitiem b één persoon
✰ tyrannie: macht ligt niet legitiem b één persoon
✰ aristocratie: regering van de adel (aristocraten)
✰ oligarchie: regering van een kleine groep mensen die niet van adel z n
✰ democratie: regering door de bevolking met burgerrecht
Burgerschap: het feit dat je burger bent met alle politieke en maatschappel ke rechten die daarb horen
Filosofen: proberen de wereld te verklaren op een rationele manier
↳ begin van wetenschap: opdoen van kennis/theorie op basis van experimenten, waarneming en gebruik
van verstand (natuurwetenschap, wiskunde, geneeskunde, politiek enz.)
338 v.c: deel van Griekenland werd veroverd door de koning van Macedonië, z n zoon, Alexander de Grote
veroverde nog meer gebieden → Hellenisme: verspreiding van de Griekse cultuur naar het Oosten vanaf de
t d van Alexander de Grote (Hellas = Griekenland)
, Het romeinse imperium en de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur
Bestuur van het Romeinse r k:
✰ 753 v.c / koningst d: monarchie met een koning → misbruikte macht
✰ 509 v.c / republiek:
✰ macht verdeeld over meerdere functies
✰ functionarissen voor een jaar gekozen (belangr kste: consul)
✰ senaat heeft de meeste macht
✰ oligarchie
49/27 v.c: burgeroorlogen tussen consuls → caesar gr pt de macht → wordt vermoord en neefje
octavianus kr gt de macht → wordt keizer augustus
✰ 27 v.c / keizert d:
✰ macht in handen van de keizer
✰ senaat en consuls bl ven bestaan, maar hadden weinig macht
✰ monarchie
Groei van het Romeinse r k: stadstaat groeit uit tot Imperium Romanum: een groot r k onder
macht van een keizer of één volk
Redenen voor de groei van het Romeinse r k:
✰ sterk en gedisciplineerd leger
✰ goed verdedigbare grenzen (muur van Hadrianus, rivieren/limes, bergen en woest nen)
✰ goede infrastructuur: goed voor het leger en de economie
✰ goed bestuur met Rome als centrum
Als veroverde vorsten meewerkten, behielden z hun macht en kregen z het Romeinse burgerschap: ze
konden niet zomaar worden veroordeeld worden en ze konden belangr ke functies kr gen →
romanisering: het overnemen van de Romeinse cultuur door andere volkeren. De Romeinen bewonderen
zelf de Grieken en namen veel van hen over → Grieks-Romeinse cultuur → door de Romeinen verspreid
de vormentaal van de grieks-romeinse cultuur
klassiek: voortreffel k voorbeeld, iets dat bl vende waarde heeft
Griekse beeldhouwkunst: driedimensionaal, anatomisch correct, naakt en geperfectioneerd
Griekse architectuur:
✰ Dorische st l: strakke l nen, simpele
njjjnnjjjjnversiering
✰ Ionische st l: smaller, meer versiering
✰ Korinthische st l: veel versieringen,
kkkkkkkjvooral jbladeren
5e en 4e eeuw v.c: Klassieke oudheid → de
Griekse beeldhouwkunst en architectuur was
een voorbeeld voor latere generaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlovanmansfeld. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen