Markt en macht verplichte literatuur samenvatting:
Power and plenty
Hoofdstuk 1: Introduction: Geographical and historical background
Het onderwerp van dit boek is de evolutie van het patroon en structuur van de wereldhandel in het
afgelopen millennium.
We zouden een classificatie van de goederen kunnen maken: primaire producten, vervaardigde
goederen of kapitaalintensieve en arbeidsintensieve goederen.
Het is wanner we ons wenden tot de kwestie van de lange termijnevolutie hiervan: de structuur en
patroon van de wereldhandel dat zich een groot aantal problemen voordoet.
- Wat zijn de begin- en eindpunten van deze evolutie?
- Wat als politieke grenzen verschuiven? Bv landen die verdwijnen of erbij komen of grenzen.
Hoe langer de gekozen tijdspanne, hoe acuter dit probleem wordt. Een oplossing voor dit probleem
werd genoemd door Mauro; Een intercontinentaal model = voor de studie van de wereldhandel in de
vroegmoderne tijd, in de vorm van een interregionale input-output tabel of matrix die de
goederenstromen en kostbaarheden zou registreren.
Metageografie = de verzameling ruimtelijke structuren waardoor mensen hun kennis ordenen van de
wereld. Een voorbeeld is continenten of de verdeling van Noord en Zuid van de wereld tussen
geavanceerde en ontwikkelingslanden of de tweede en derde wereld classificatie die gebruikelijk was
tijdens de Koude Oorlog.
Er is een onderscheiding van 7 wereldregio’s: West-Europe, Oost-Europa, Noord-Afrika en Zuidwest
Azië, Centraal-Azië, Zuid-Azië, Zuidoost-Azië en Oost-Azië.
- De regio’s zijn gescheiden op geografische, sociale, politieke en culturele lijnen.
Western Europe:
De oostelijke grens is gekozen om weer te geven omvang van de culturele invloed in verband met de
rooms-katholieke kerk en het Latijnse schrift. Dus de West-Slavische naties van de Polen en Tsjechen
zijn inbegrepen, terwijl de Oost-Slavische Russen en de zuidelijke Slavische Serviërs niet.
Onze divisie van West- en Oost-Europa zet daarom het verschil aan tussen de erfenissen van de
westerse en oosterse takken van het christendom in de vormgeving van de politieke en sociale
instellingen van de twee gewesten.
Geografisch gezien heeft West-Europa veel natuurlijke voordelen:
1. De hoge verhouding van kustlijn tot landoppervlak is groter dan op elk ander continent.
2. Heeft de laagste gemiddelde hoogte en de grootste proportionele omvang van vlakten.
3. Het geniet van een relatief milde temperatuur in relatie tot breedtegraad als gevolg van het
effect van de golfstroom.
4. Grond was lange tijd zeer vruchtbaar en productief.
5. Veel rivieren waardoor transport kosten laag waren + marktgebieden verbonden met elkaar.
6. De Bergketens die de centrale ruggengraat van het schiereiland vormen, bieden waardevolle
bossen en weidegrond voor het vee in de hoge dalen.
7. West-Europa is het topje van de grote driehoek gevormd door Eurazië als geheel en is de punt
van de landtrechter waarlangs allerlei invloeden kunnen stromen van oost naar west.
,Tegen het jaar 1000 hadden de oostelijke grenzen van het Rooms-katholieke christendom bijna
bereikt.
Het herstellen van Engelse banden met continentaal Europa was echter de beslissing van paus
Gregorius de Grote in 597 om een missie te sturen, onder leiding van een monnik genaamd
Augustinus, om zo Engeland terug te brengen tot het christelijke geloof. → Alle Angelsaksische
koninkrijken werden in 686 tot het christendom bekeerd.
De opkomst van de entiteit die we West-Europa noemen komt uit een fusie van de erfenis van het
Romeinse Rijk en de Rooms-katholieke kerk met die van de Keltische, Germaanse en Slavische
stammen.
Eastern Europe:
De belangrijkste vormende culturele invloeden in de regio bevonden zich in het Byzantijnse rijk en de
Grieks-orthodoxe kerk, dus we zullen ook het hele gebied van de huidige staat van Turkije opnemen.
Kenmerken van Oost-Europa:
1. Het is een groot continentaal gebied met wijde extreme temperaturen.
2. De Grens tussen de gevestigde landbouw van de Russen aan de enerzijds en de boszone van
de noordelijke jager-verzamelaars en de steppe van de pastorale nomaden aan de andere kant,
veranderend met de balans van militaire macht.
3. Grote gedeeltelijke bevaarbare rivieren.
4. Belangrijke bergketens zijn de Oeral en de Kaukasus.
5. Orthodoxe-christenen, denk bijvoorbeeld aan Vladimir I.
Het Byzantijnse rijk tegen het jaar 1000 was sterk gevestigd.
North Africa and Southwest Asia: The Islamic World:
Het is het klassieke kerngebied van de Islamitische wereld.
Het rijk in 750 strekte zich uit vanaf Agadir de Atlantische kust tot aan de Oxus in Centraal-Azië en de
Indus in India. Het was onmogelijk om over zo’n uitgestrekt terrein een verenigd bestuur te stichten.
1. Een mogelijkheid was heersers te verspreiden over de lokale bevolking waardoor belastingen
konden worden geint.
2. Moslims waren vrijgesteld van de meeste belastingen, dit creëerde een ambivalente houding
ten opzichte van bekering van de kant van de Arabische veroveraars. Lokale gemeenschappen
waren dus relatief vrij om hun eigen zaken te regelen zonder bureaucratische inmenging.
3. Een ander voordeel was: Dat door samen te clusteren in hun garnizoenssteden de Arabieren
hun eigen taal en cultuur handhaafden.
4. Het nadeel was dat de nieuwe Arabische de heersende elite dreigde pure renteniers te worden,
behalve wanneer ze werden opgeroepen om te vechten tegen interne opstanden of externe
indringers.
De Sawad, de vruchtbare regio rond Bagdad, leverde aanzienlijke op inkomsten op basis van directe
belastingen op de waarde van de landbouwoutput met snelheden van een derde tot de helft, en Egypte
leverde ook een belangrijke bijdrage. Met deze inkomsten konden adequate strijdkrachten worden
gehandhaafd om: de interne orde te bewaren en de Byzantijnen te bestrijden.
Fatimiden waren erg tolerant en open in de vrijheid die ze gaven aan andere sekten en religies. Ze
vertrouwden ook in aanzienlijke mate op Joodse en christelijke adviseurs zoals de wazir Yaqub ibn
Killis, een joods bekeerling van Iraakse afkomst die onder Kafur bij de Ikhshidids had gediend, en die
een enorme vormende invloed uitoefende op de Fatimid bestuur van Egypte. Hoewel in principe een
,theocratische staat, Het Fatimidenrijk werd meestal gedomineerd door zijn militaire bevelhebbers en
de verschillende etnische en regionale facties waar ze deel van uitmaakten verdeeld.
De gevolgen voor de Fatimiden waren ernstig sinds hun rijk was nu beperkt tot Egypte en delen van
Syrië, waar ze ook te kampen met een oplevend Byzantium en verschillende diverse islamitische
rivalen ook.
Aan het westelijke uiteinde van de islamitische wereld, de millenniumwisseling zag moslim Spanje op
het hoogtepunt van zijn macht. De eerste Arabische verovering werd begonnen in 711 door een
strijdmacht bestaande uit zevenduizend voornamelijk Berberse krijgers, geleid door een gouverneur
van Tanger genaamd Tariq, zelf een onlangs omgebouwde Berber.
De christelijke bevolking mocht zijn religie praktiseren onder zijn eigen kerkelijk establishment en
met rust gelaten op voorwaarde dat het belasting betaalde.
De elfde eeuw kan daarom worden gezien als een cruciaal keerpunt in het lot van alle drie de grote
kalifaten, de Abbasiden in het oosten, de Omajjaden van Cordoba in het westen en de Fatimiden in het
centrum. De Abbasiden verloren de macht aan de Iraniërs en uiteindelijk aan de Seljuk Turken; de
Andalusiërs werden geperst door Berbers in de Maghreb en door christenen in het noorden van het
Iberisch schiereiland; en de Fatimiden waren beperkt tot Egypte door hun mislukkingen in Syrië in het
oosten en noorden Afrika in het westen, hun duizendjarige dromen van een universele Ismaili Shia
staat niet gerealiseerd.
Central (Or inner) Asia:
Dit is het uitgestrekte gebied in het binnenland va de Euraziatische landmassa, in het zuiden begrensd
door torenhoge bergketens en in het noorden door de Arctische toendra.
Het land kan worden verdeeld in:
1. Horizontale banden van bos (de zogenaamde taiga).
2. Steppe.
3. Woestijn.
De primaire ecologische regio is de steppe, de thuisbasis van pastorale nomaden sinds
mensenheugenis.
De onderlinge afhankelijkheid tussen nomadische en sedentaire volkeren is een van de meest
hardnekkige thema's in de geschiedenis. De economische systemen zijn complementair, met de
mogelijkheid van wederzijds voordeel uit de ruil van granen en producten voor dieren, zoals paarden
en kamelen, en dierlijke producten.
- De mobiliteit van de gemonteerde nomaden hebben echter ook altijd de mogelijkheid
opengelaten om te plunderen en het plunderen van de boerderijen en steden van de gevestigde
bevolking.
- ronduit verovering, aan de andere kant, heeft meestal geleid tot de acculturatie en absorptie
van de veel minder talrijke nomadische heersers door de onderwerp populaties.
Centraal-Azië moet niet alleen worden beschouwd als het verzamelgebied voor opeenvolgende golven
van nomadische indringers die de vrede binnenstormen sedentaire beschavingen aan haar grenzen.
Het heeft ook millennia gediend als een kruispunt van goederenstromen, technische uitvindingen,
kunstvormen en religies tussen de ver uit elkaar liggende regio's zich.
- Zijderoute werd gebruikt om porselein, en Chinese technieken naar het westen te verzenden
en om manicheïsme, nestoriaanse christendom en de islam uit het westen het boeddhisme uit
India.
, Het belasten van de karavanen die de regio doorkruisten was meestal winstgevender zijn dan ze
gewoon te plunderen. Nog voordeliger, was echter het verkrijgen van belangrijke grondstoffen zoals
zijde bij de bron in China en vervolgens naar het westen verhandelen, als dit met geweld mogelijk was
van wapens.
de Turken enorme hoeveelheden zijde konden winnen in ruil voor paarden tegen zeer gunstige
handelsvoorwaarden in het licht van de militaire druk dat ze konden uitoefenen. De zijde werd
vervolgens naar het westen gestuurd in de handen van Sogdian en andere handelsgemeenschappen van
de Zijderoute, met grote winst voor de Turken zelf omdat ze succesvol waren in hun controle
uitbreidden tot aan de grenzen van de Sassaniden en Byzantijnse rijken in het westen.
Twee andere Turkse rijken in de westelijke steppen waren die van de Khazaren in het gebied tussen de
Zwarte Zee en de Kaspische Zee. Beiden waren actief betrokken bij de noord-zuid en oost-west
handelsstromen waarbij Slavische gevangenen en noordelijk bont, honing, was en barnsteen, evenals
zijde en andere luxe goederen uit het oosten.
South Asia:
India vormt een sub continentaal schiereiland van de Euraziatische landmassa.
Lokale afzettingen van ijzer erts gaf het een voorsprong in wapens, terwijl bossen ook hout leverden
als een overvloedige voorraad oorlogsolifanten. Noordwest-India was onderworpen aan aanzienlijke
Iraanse invloed en Taxila werd een centrum voor de vruchtbare uitwisseling van ideeën tussen de
Indiase en Perzische tradities.
Southeast Asia:
Zuidoost-Azië kan worden gedefinieerd als de hele Euraziatische landmassa in het oosten van India en
het zuiden van China, samen met de uitgebreide keten van eilanden.
De traditionele overzeese oost-west handelsroute in die tijd betrokken goederen- en passagiersvervoer
over de landengte van Kra, die op vijfendertig mijl de smalste oversteek is van de Maleisische
Schiereiland.
Het eerste doel werd bereikt door een netwerk van schepen met zijrivieren, gebaseerd op allianties die
uiteindelijk met geweld werden gesteund, met behulp van huurlingen. troepen en lokale heffingen,
evenals een informele maar effectieve marine van Maleisische zee-nomaden.
- De rijstvoorraden kwamen over de zeestraten van de geallieerde Javaanse koninkrijk van een
dynastie die bekend staat als de Sailendra's.
- Met deze methoden was Srivijaya in staat om een zekere mate van monopolie uit te oefenen
controle over de overzeese handel tussen het westen en China, nu zeer lucratief in deze
eeuwen vanwege de welvaart van de Tang en Sung aan het ene uiteinde en de Damascus,
Bagdad en Cairo kalifaten aan de andere kant.
East Asia (China, Korea and Japan):
China is subcontinental net als India, begrensd door Stille Oceaan, steppe, woestijnen en bergketens.
De vruchtbare valleien van de Yellow De rivier en de Yangtze hebben de agrarische basis gelegd voor
alle verdere ontwikkeling.
