Mijn eindessay voor het vak kritische studies van management en innovatie. Het onderwerp is de patiëntveiligheid in de organisatie.
Dit essay is beoordeeld met een 7,5.
Patiëntveiligheid in de organisatie
Een balans vinden tussen patiëntveiligheid en
patiëntbetrokkenheid
Naam:
Studentnummer:
Vak: GW5638PM – Kritische Studies
Tutor:
Aantal woorden: 2745
, Inleiding
De huidige gezondheidszorg is erg complex. Het is een groot geheel met verschillende systemen die in elkaar
verweven zijn. In de huidige gezondheidszorg waar complexe technologieën, een hoge intensiteit aan werk
en de kans op fouten zo aanwezig is, is het des te meer belangrijk dat veiligheid wordt gemaximaliseerd.
Praktijken met deze kenmerken worden ook wel high-3-work genoemd (high-tech, high-intensity en high-
reliability) (Mesman, 2011). Voorbeelden van dit soort praktijken zijn de Intensive Care en de spoedeisende
hulp. Fouten in de gezondheidszorg kunnen immers desastreuse gevolgen hebben. Dat veiligheid een
belangrijke plek heeft is onze normen en waarden is ook hierin terug te zien. In 2003 is de term
patiëntveiligheid een belangrijk begrip geworden in de Nederlands gezondheidszorg (Leistikow & Bal,
2020). Desondanks komen er jaarlijks ruime hoeveelheden meldingen binnen bij de Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd van medische incidenten. In de medisch specialistische zorg kwamen er
bijvoorbeeld in 2021 844 verplichte meldingen binnen (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
2022). Uit onderzoek blijkt dat dit aantal in werkelijkheid vele malen hoger liggen, wat zorgwekkend is (Van
der Velden et al., 2020). Om patiëntveiligheid te kunnen waarborgen en verbeteren zijn er verschillende
innovaties en organisatieveranderingen in gang zijn gezet. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van patient
care information systems (PCISs) wordt er getracht om een veiligere gezondheidszorg te creëren (Ash,
2004). PCISs zijn toepassingen die bedoeld zijn om het proces van de gezondheidszorg te ondersteunen
zodat zorgprofessionals of patiënten direct toegang krijgen tot bepaalde systemen, zoals persoonlijke
dossiers. Deze elektronische systemen of dossiers die automatisch bijgewerkt worden, moeten leiden tot
minder fouten door een tekort aan informatie. Alhoewel er meerdere innovaties, systemen en
organisatieveranderingen in gang zijn gezet om de patiëntveiligheid te verbeteren, blijft patiëntveiligheid
een lastige concept om volledig te kunnen waarborgen. Ook patiëntbetrokkenheid wordt gezien als een
belangrijk element voor goede zorg en belangrijk voor de patiëntveiligheid (Ash, 2004). Mol (2008) erkent
de waarde en het belang van patiëntbetrokkenheid en hun inspraak bij de zorg die zij krijgen, maar is
tegelijkertijd ook kritisch op de mate waarin de patiënt inspraak heeft op de behandeling of zorg die hij
krijgt. In dit essay worden verschillende literatuur gebruikt om meer inzicht te krijgen over een tweetal
zaken: patiëntbetrokkenheid en hoe dit geïmplementeerd wordt in de organisatie van de gezondheidszorg,
en de patiëntveiligheid en hoe deze zich verhoudt met de mate van patiëntbetrokkenheid in huidige
gezondheidszorgorganisaties. De vraag waarop dit essay zich zal richten is: ‘Is het implementeren van meer
patiëntbetrokkenheid in huidige gezondheidszorgorganisaties dé oplossing voor een verbeterde
patiëntveiligheid?’. Om deze vraag te beantwoorden is een genuanceerde afweging rondom de concepten
patiëntbetrokkenheid en patiëntveiligheid nodig. Dit essay zal niet ingaan op prestatie-indicatoren
waarmee patiëntveiligheid of -betrokkenheid gemeten kan worden, maar zal worden beperkt tot de relatie
tussen deze twee factoren en hoe deze in de zorg geïmplementeerd zijn.
Patiëntveiligheid als uitgangspunt
Patiëntveiligheid is een begrip dat steeds vaker naar voren komt en een centraal begrip geworden is voor
goede kwaliteit van zorg. De definitie van patiëntveiligheid is ‘de situatie waarin patiënten zo min mogelijk
risico lopen op onbedoelde lichamelijke of psychische schade tijdens de behandeling in een zorginstelling.’
(Wagner, 2022). Deze definitie is vrij breed en omvat zaken van verkeerde diagnose tot aan defecte
apparaten. Zoals eerder genoemd kunnen er vooral in high-3-work praktijken grote fouten ontstaan,
waardoor de vraag naar patiëntveiligheid des te groter is. In de huidige zorginstellingen zijn er
verschillende reglementen opgesteld en systemen ontwikkeld om patiëntveiligheid te vergroten. Deze
reglementen komen voort uit onderzoeken die vervolgens geïmplementeerd kunnen worden in de praktijk.
Toch blijft het lastig om te achterhalen wat ons belemmert om optimale patiëntveiligheid te bereiken.
Leistikow et al. (2011) identificeert vier kenmerken van patiëntveiligheid wat het ingewikkeld maakt om
het te verbeteren: zichtbaarheid, in de zorg is gevaar niet altijd zichtbaar; ambiguïteit, de oorzaak-gevolg
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper et98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
