In dit document zijn de belangrijkste punten van de hoorcolleges, literatuur en jurisprudentie overzichtelijk samengevat. De jurisprudentietitels zijn geel en de artikelen groen gemarkeerd, de belangrijkste passages van jurisprudentie en artikelen zijn dikgedrukt en de hoorcolleges van elkaar onder...
Samenvatting Intellectuele Eigendom, Design en Branding
Hoorcollege 5/9 (Deel I)
Intellectuele eigendom is op termijn ook het industrieel eigendom gaan overkoepelen. Daarnaast
omvat het ook het auteursrecht, octrooirecht, modellenrecht, etc.
Het industriële eigendomsrecht wil in het handelsrecht wat orde scheppen: niet alles is in competitie
law toegestaan. De onderwerpen in het industrieel eigendomsrecht omvatten vooral voortbrengselen
van de menselijke geest.
De belangen in het industriële eigendomsrecht zijn immaterieel, maar vergelijkbaar met de materiële
belangen van het bedrijf. Ook het industriële eigendomsrecht is een absoluut recht. Het wordt
omschreven als volledige rechten op voortbrengselen van de geest. Het intellectuele eigendom
verschilt van het industriële eigendomsrecht in de zin dat het niet in de eerste plaats voor bedrijven is,
maar voor natuurlijke personen.
De ratio van bescherming verschilt per gebied:
- Octrooirecht: bilijkheid, opportuniteit, stimulatie van innovatie
- Auteursrecht/modellenrecht: Stimulatie wetenschap en kunst
- Merkenrecht: Goodwill, consumentenverwarring
Bij het industriële eigendomsrecht is de belangrijkste ratio de stimulering van productinnovatie, door
middel van:
- Het bevorderen van investeringen;
- De langere amortisatieperiode.
Je hebt bij het op de markt brengen van een product eerst een ‘natuurlijke’ periode van
marktexclusiviteit, gevolgd door de beschermingsduur van een IE-recht. Dit heet ook wel de
‘verlengde’ periode.
De maatschappelijke prijs hiervan is de vrijheid van mededinging. Dit wordt opgelost doordat de
IE-rechten over het algemeen niet oneindig zijn. In het modellenrecht is de termijn 5 x 5 jaar, bij
auteursrecht de leeftijd van de auteur + 70 jaar (of 70 jaar na de eerste openbaarmaking).
Naast het stimuleren van productinnovatie is ‘reward’ een andere belangrijke reden voor IE-rechten.
Iemand die iets heeft gecreëerd moet daarvoor als het ware beloond worden, d.m.v. een exclusieve
exploitatiemogelijkheid.
,Markttransparantie is nog een belangrijk doel van IE-rechten, vooral in het merkenrecht en
handelsnaamrecht. Het is de bescherming van onderscheidingsmiddelen. Markttransparantie zorgt
voor de bevordering van eerlijke mededinging, de bescherming van consumenten en de bijdrage aan
een functionerende markt. Een merk kan oneindig verlengd worden.
Hoewel markttransparantie de belangrijkste motivatie is voor merkenrechtelijke bescherming, is het
niet de enige. Naast verwarring wil de wetgever ook verwatering voorkomen.
Merken en modellen worden niet nationaal beschermd, maar op Benelux-niveau (BVIE).
Ongeoorloofde mededinging (Deel II)
Naast het intellectuele eigendomsrecht heb je ook ongeoorloofde mededinging. Dit is een vangnet dat
werkt via art. 6:162 BW jo. HR Lindenbaum/Cohen. Dit kan alleen gebruikt worden als het IE-recht
faalt maar er toch iets onrechtmatigs aan de hand is. (…wat in het maatschappelijk verkeer betaamt.)
Het mededingingsrecht valt uiteen in twee zuilen:
,Vormen van ongeoorloofde mededinging
(1) Onheus profiteren van andermans producten (prestatiebescherming)
- Producten van een concurrent tot in alle details nabootsen (=slaafse nabootsing);
- Verwarring stichten door eigen waren te presenteren als die van een concurrent;
- Meeliften op de reputatie van een bekend persoon/instantie/etc.;
- Eenlijnsprestaties (opgezocht: Er is dan sprake van een prestatie die op grond van zijn eigen
en oorspronkelijk karakter voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt = dus
een prestatie die op een lijn zit met een IE-rechtelijke bescherming?)
(2) Onjuiste mededelingen en valse beweringen
- Het publiek misleiden;
- Een concurrent kleineren of in diskrediet brengen;
- Misleidende en vergelijkende reclame.
(3) Inbreuk op de inrichting van een bedrijf
- De verkooporganisatie ondermijnen;
- Personeel en/of cliënten afhandig maken;
- Toe-eigening bedrijfsgeheimen.
Van alle bovenstaande punten vinden we dat het maatschappelijk niet hoort, ondanks het beginsel van
vrije mededinging.
De ratio van bescherming tegen ongeoorloofde mededinging is:
- Eerlijke mededinging tussen concurrenten;
- Bescherming van consumenten;
- Waarborging van ‘gezonde’ concurrentie.
De wet regelt mededinging op verschillende plekken:
Internationaal:
Art. 10bis Verdrag van Parijs (1967)
Art. 2 en 39 TRIPS-verdrag
Het belangrijkste uitgangspunt:
CONCURRENTIE MAG! Ook als de ander schade ondervindt. Belangrijke uitgangspunten:
- Bijzondere omstandigheden zijn vereist om de gedraging onrechtmatig te verklaren;
- Verwarringsgevaar niet doorslaggevend; nodeloos verwijtbaar verwarren mag niet;
- In de markt is er behoefte aan compatibiliteit en standaardisatie;
- De negatieve reflexwerking van IE-rechten, dus:
… er is geen bescherming buiten het specifieke wettelijke kader van IE-rechten op basis van art. 6:162
BW (bijv. m.b.t. beschermingslengte en registratie).
Positieve reflexwerking
De vraag is:
Is de creatie van quasi-IE-rechten op basis van aart. 6:162 BW mogelijk?
HR: Alleen mogelijk indien de prestatie ‘op een lijn valt te stellen (eenlijnsprestatie) met die welke
toekenning van een intellectueel eigendomsrecht rechtvaardigt.
HR 27 juni 1986, Decca/Holland Nautic
De feiten:
Racal-Decca ontwikkelt een Decca Navigator System (DNS), niet door IE-recht beschermd. Het
bedrijf verhuurt ontvangers voor die DNS en houdt radiozenders in stand die nodig zijn voor de DNS.
Holland Nautic verkoopt vervolgens ontvangers die werken met DNS maar betaalt niet mee aan het
instandhouden van de radiozenders.
Hof: Profiteren van DNS is onrechtmatig.
HR: Niet per se onrechtmatig, in dat geval zou Racal-Decca namelijk een quasi-octrooirecht krijgen.
“bij recht van ongeoorloofde mededinging ten minste vereist, dat wordt geprofiteerd van een
prestatie van dien aard dat zij op één lijn valt te stellen met die welke toekenning van een
dergelijk recht rechtvaardigen.”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasperdekoning. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,68. Je zit daarna nergens aan vast.
