Een zeer recente vorm waarin alle nodige aantekeningen vanuit de les + notities uit je handboek zijn in opgenomen! Met deze samenvatting heb je voldoende om te slagen voor dit vak. Succes!!
PRIVAATRECHT
DEEL 1 : PERSONEN- EN
FAMILIERECHT
HOOFDSTUK 1: DE MENS
AFDELING 1: BESTAAN VAN EEN FYSIEK PERSOON
Elk persoon die ‘bestaat’ heeft rechtspersoonlijkheid en is m.a.w. drager van rechten en verplichtingen. Het
bestaan van een fysiek persoon start bij de geboorte en eindigt met de dood van een persoon.
A. HET BEGIN
Het bestaan van de mens als persoon en rechtssubject neemt een aanvang bij de geboorte. Dit is een
momentane gebeurtenis en makkelijk vast te stellen. De rechtspersoonlijkheid wordt toegekend indien:
1. Kind levend geboren is
2. Kind levensvatbaar is
MAAR soms wordt aan de nog ongeboren vrucht bepaalde rechten toegekend. Deze hebben dan betrekking
met erven, ontvangen van schenkingen en de erkenning. Het ongeboren kind kan slechts aanspraak maken op
deze rechten indien deze reeds verwekt was voor de rechten openvielen + indien het kind levend en
levensvatbaar geboren wordt. (-> dit betekent niet dat het kind r-persoonlijkheid zou verkrijgen voor de
geboorte)
B. EMBRYOBESCHERMING
Door de evolutie in de wetenschap is dit noodzakelijk geworden. Er is een wettelijk kader gecreëerd voor
onderzoeken op menselijke embryo’s.
1. Onderzoek op menselijke embryo’s is onder bepaalde omstandigheden toegestaan
2. Het reproductief klonen is niet toegestaan
3. Gebruik voor commerciële doeleinden is niet toegestaan
4. Gebruik voor eugenetisch onderzoek is niet toegestaan
Wat er met overtallige embryo’s wordt gedaan staat vastgelegd in een contract. Dit moet nageleefd worden.
C. ABORTUS
De ongeboren vrucht wordt beschermd door de wetgeving m.b.t. de zwangerschapsonderbreking. Abortus kan
vanuit verschillende invalshoeken (perpectieven) bekeken worden:
1. Spontaan optreden vs. Uitgelokt worden
2. Doel: therapeutische redenen (omwille van gezondheid moeder) – eugenetische redenen ( ongeboren
kind misvormd) – sociale redenen ( na verkrachting)
3. Door medisch geschoold personeel vs. Niet medisch geschoold personeel
4. Vrouw heeft toestemming of niet
Ex. (Abortuswet “artikel 2 wet 15 oktober 2018 ”) De strafbaarheid op abortus valt weg onder volgende
cumulatieve omstandigheden:
1
, 1. Op verzoek van de vrouw
2. Met toestemming van de vrouw
3. In medisch verantwoorde omstandigheden (arts)
4. Gedurende de eerst 84 dagen van de zwangerschap OF als de vrouw in een noodsituatie verkeerd
(gevaar voor de moeder)
5. Noodrem: vrouw informeren over alternatieven
AANGIFTEVERPLICHTING
De aangifte van de geboorte moet gebeuren binnen de 15 dagen na de geboorte door 1 van de ouders.
Akte levenloos kind
1. Je moet het kind voldoende lang gedragen hebben (langer dan 180 dagen). Je kan het kind via deze
akte registreren en een officiële naar en achternaam geven
2. Is het kind minder dan 180 dagen oud dan kan je het kind enkel een voornaam geven
HET EINDE
A. DE DOOD = De dood is het einde van de fysieke persoon en dus ook het einde van zijn
rechtspersoonlijkheid.
Enkele juridische problemen (3):
I. Juiste vaststelling van het ogenblik van overlijden (dit is vooral belangrijk geworden met het oog op
transplantatie)
II. Conflict tussen enerzijds het recht om rustig te sterven en het respect voor menselijk leven
III. Statuut van het lijk -> geen verhandelbaar goed
I. VASTELLING VAN HET OVERLIJDEN
Geen momentane gebeurtenis, maar vaak een proces. Het is niet eenvoudig om het juiste moment van
overlijden vast te stellen. Met het oog op orgaantransplantatie is het wenselijk om het moment van de
intreding van dood zo snel mogelijk vast te stellen. Men neemt aan dat een mens dood is bij volledig en
definitieve afwezigheid van hersenactiviteit, met inbegrip van de hersenschors.
Klinische dood = iemand heeft een volledig en definitieve afwezigheid van hersenactiviteit met
inbegrip van de hersenschors, maar enkele functies van het lichaam worden actief gehouden.
De vaststelling van dood moet gebeuren door drie geneesheren die met de transplantatie niets te
maken hebben. (Artikel 11 “orgaantransplantatiewet”)
II. RECHT OM RUSTIG TE STERVEN (DE ONAANTASTBAARHEID & BEPERKTE MATE ZELFBSCHIKKING)
- Interventie in het stervenproces men aanvaardt het recht om niet gestoord te worden in zijn
stervenproces eenmaal die is ingetreden. Iedereen heeft het recht om ongestoord te sterven (= de
onaantastbaarheid van het sterfbed) Therapeutische hardnekkigheid mag niet. Het zijn alle ingrepen die
worden uitgevoerd waardoor het stervenproces kunstmatig verlengt wordt.
- Medische handelingen met als oogmerk het doden (= euthanasie). De Euthanasiewet creëert een wettelijk
en deontologisch dader rond euthanasie.
Euthanasie (Wet van 28mei 2002) = het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan
de betrokkene, maar op verzoek van die betrokkene. Het begrip euthanasie is ruimer geworden
namelijk:
2
, 1. Voor terminale patiënten
2. Voor patiënten die zich in een uitzichtloze situatie bevinden van aanhoudend en ondragelijk
lijden. Dit zowel op fysiek als psychisch vlak.
In principe is euthanasie strafbaar, maar in enkele gevallen is het toegelaten. Voorwaarden zodat
euthanasie niet als misdrijf beschouwd wordt (gevallen waar euthanasie geen misdrijf is):
1. Toegepast door een arts.
2. Vrijwillig, overwogen en herhaald verzoek, in schriftelijke vorm (door handels bekwame
meerderjarige of ontvoogde minderjarige) . Dit verzoek kan worden vervangen door een
wilsverklaring.
3. Terminale of uitzichtloze toestand van aanhoudend lijden. Dit lijden lijkt ongeneeslijk.
Wat bij een oordeels bekwaam minderjarige patiënt? Euthanasie is slechts toegelaten indien
er een medisch uitzichtloze toestand is van aanhouden en ondragelijk fysiek lijden. Het heeft
het overlijden tot gevolg (terminaal).
4. Naleving van alle voorwaarden en procedures.
De arts die euthanasie toepast, moet aangifte doen bij de federale controle en evaluatiecommissie.
Maar een arts is niet verplicht om mee te werken aan euthanasie.
Medische handelingen zonder oogmerk om te doden interventie in het levens- en stervenproces zonder
oogmerk om te doden, maar de dood als gevolg intreedt, kan in verschillende types worden ingedeeld:
1. Pijnbestrijdingsmiddelen zelf indien ze de dood tot gevolg hebben, is dit geen euthanasie. Doden is
niet het doel, maar pijnbestrijding
2. Onverantwoorde medische ingrepen niet toegestaan
3. Kunstmatig in leven houden als de dood is ingetreden, moeten alle activiteiten gestopt worden,
behalve degene die nodig zijn om het lichaam in een toestand te houden geschikt voor transplantatie.
Wat met mensen die in een langdurige coma zijn? Interventies mogen enkel gestopt worden wanneer
volgens medisch inzicht de behandeling nutteloos is.
4. Personen die over een vrije wil beschikken, hebben het recht een medische behandeling te weigeren.
Als dit uitdrukkelijk en ernstig verzocht wordt, moet men dit respecteren.
Is dit de wil van de ouders bij minderjarigen, dan moet deze beslissing van de ouders worden
getoetst door de jeugdrechter/familierechter.
III. RECHTSSTATUUT VAN HET LIJK
Men neemt aan dat een lijk “een res sacra” is, dit wil zeggen geen verhandelbaar goed. De wil van de
overledene moet gerespecteerd worden m.b.t. zijn lijk en begrafenis.
Lijkschouwing (of autopsie) is een onderzoek door een gespecialiseerd geneesheer om bepaalde vaststellingen
te doen met betrekking tot het overlijden. Lijkopening kan:
1. Gevraagd worden door nabestaanden
2. Met het oog op strafrechtelijk onderzoek (op bevel van de onderzoeksrechter bij moord / op bevel
door procureur des Konings bij verdacht overlijden)
3. Civielrechtelijk als bewijs
4. Rechtens bij zeer jongen kinderen (<18 maanden onderzoek naar wiegendood)
Afstand van een lijk is de wilsbeschikking van de overleden waarin hij verklaart zijn lichaam af te staan aan een
universiteit of wetenschappelijk onderzoekcentrum om voorwerp uit te maken van verdere onderzoek of
studie.
3
, 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper martijnkirilov. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
