Een samenvatting van het boek van De Bruyn: De Diagnostische Cyclus, alle artikelen en alle colleges en gastcolleges van het vak Forensische Gezinspedagogiek Ontwikkelingspsychopathologie en Diagnostiek. Groot document (81 pagina's) omdat alles is samengevat.
Grote delen zijn lastig te volgen, vooral de stukken over de literatuur zijn onduidelijk beschreven. Sommige colleges/de opgegeven literatuur zijn dit jaar iets veranderd waardoor de samenvatting een klein beetje is verouderd.
De Bruyn – De Diagnostische Cyclus – H1-6
Deel 1 – Referentiekader
Hoofdstuk 1 – Inleiding
Klinische psychodiagnostiek: informatie verzamelen over client en omgeving met oog op
ontwerpen van meest adequate aanpak van problemen die door client/omgeving zijn
gesignaleerd. Een zoek- en beslissingsproces dat in dialoog met client en omgeving wordt
uitgevoerd.
Ongewapend oordeel: diagnosticus spreekt oordelen uit zonder expliciet een beroep te doen
op methodologische principes of systematische procedures die kunnen voorkomen dat er
fouten en onterechte vertekeningen in het oordeel optreden.
Hoofdstuk 2 – Uitgangspunten
In professionele diagnostiek een wetenschappelijke eis van transparantie van gevolgde
argumentatie en procedure.
Onderzoek naar wijze waarop mensen met kansen en waarschijnlijkheden omgaan;
- Diagnosticus moet onderscheid maken tussen beoordelingen van cliënt.
Onderzoek naar vuistregels en heuristieken die mensen geneigd zijn te volgen;
- Mensen hebben neiging optreden van verschijnsel hoger in te schatten als ze
makkelijker een voorbeeld kunnen noemen
- Mensen hebben neiging om informatie op te zoeken die eigen opvatting ondersteunt
Onderzoek naar kwaliteit van professionele diagnostiek
- Fouten en vertekeningen komen in elke fase van diagnostiek voor. Leren van fouten
belangrijk.
Descriptieve beslissingstheorie: beschrijven en verklaren beslissingsgedrag
Normatieve beslissingstheorie: gaat verder dan beschrijven en verklaren, schrijft voor hoe
beslisser te werk moet gaan op basis van rationele axioma’s.
Prescriptieve diagnostiek: “leer van de diagnostiek”
,Hoofdstuk 3 – De diagnostische cyclus
Van hulpvraag tot cyclus
- Diagnostisch proces start nadat client is aangemeld met één of meer hulpvragen, nog
onduidelijke formulering daarvan vaak.
- Een diagnostische hulpvraag wordt geformuleerd tot vraagstelling.
- Hulpvraag (C) → type diagnostische hulpvraag (D) → type vraagstelling (C en D) →
type onderzoek (D)
-
- Hulpvraag vaak complex en veel vragen. Combi’s kunnen bestaan.
- Doel diagnostisch onderzoek: optimaal antwoord geven op vraag van client.
- Diagnostisch scenario: geordende sequentie (intrinsiek noodzakelijke volgorde bij
combinatie van hulpvragen)
- 0-scenario: als verder onderzoek niet nodig is. 3-scenario: meest volledige geval, zie
de tabel hierboven: klachtanalyse, probleemanalyse, verklaringsanalyse,
indicatieanalyse
Diagnose, twee betekenissen in praktijk:
- Als onderkenning van een stoornis
- Als verklaring voor het probleem of de stoornis
- In boek verschillende soorten diagnoses aansluitend bij de typen onderzoeken. Net als
de hypothesen.
Diagnostische cyclus: vaak niet opeenvolgende stappen in één keer, maar herhaald
doorlopen: cyclisch. Soms terug naar vorige analyses.
- Klachtanalyse:
o Natuurlijke ingang tot diagnostisch proces. Situatie/gedrag client of gevolgen
negatief. Hulpvraag opstellen.
o Uitkomst klachtanalyse: ordening van klachten die door client onderschreven
en herkend worden en waarop hulpvragen betrekking hebben: verhelderende
diagnose.
- Probleemanalyse:
o Problemen zijn situaties/gedragingen client waarover diagnosticus op
empirische of theoretische gronden kan aannemen dat er sprake is voor
ongunstige (= psychosociale aanpassing en ontwikkeling van client verstoord
(dreigen te) zijn) toestand voor client.
o Diagnosticus legt verband tussen klachten en problemen, controleert
correspondentie, groepeert en benoemt problemen en taxeert de ernst.
o Uitkomst probleemanalyse: benoeming problemen/probleem in terminologie
diagnosticus: onderkennende diagnose
- Verklaringsanalyse:
o Getoetste uitspraken over condities die problemen hebben doen ontstaan of in
stand houden.
, o Diagnosticus genereert hypothesen, leidt toetsbare voorspellingen af,
formuleert en toetst deze, stelt integratief beeld op.
o Uitkomst: samenhangend beeld, waarin één of meerdere condities met
bepaalde mate van waarschijnlijkheid als verklaring voor probleem gelden:
verklarende diagnose
- Indicatieanalyse:
o Empirisch of theoretisch onderbouwde aanbevelingen voor één/meerdere
interventies.
o Diagnosticus formuleert in overleg met client globaal interventiedoel,
inventariseert typen interventie, bepaalt nut van alternatieven, onderzoekt of
indicatiecriteria voor verschillende interventies van toepassing zijn, schat kans
van slagen in en formuleert uiteindelijke aanbeveling
o Uitkomst: lijst van indicaties in de zin van aanbevelingen voor mogelijke
interventies: indicerende diagnose
Volledige klinische cyclus (KL) bestaat uit
- diagnostische cyclus (DC) en
- therapiecyclus (TC) met als stappen planning, uitvoering, en beoordeling effect.
- Indicatieanalyse vormt schakel tussen DC en TC.
- Evaluatie (EV) na gehele cyclus.
Pas als interventie correct is uitgevoerd, kan beoordeeld worden of voorafgaande diagnosen
correct gesteld waren.
Hoofdstuk 4 – De aanmelding
Resultaat aanmeldingsfase: beslissing diagnostisch proces met cliënt voortzetten of niet.
Goede start is belangrijk.
Is de aanmelding ontvankelijk (= geen formeel-juridische beletselen om vervolgtraject in te
gaan) en beslissen vervolgtraject. Diagnosticus moet eerst aanmeldingstraject in kaart
brengen.
Verwijzer: persoon die cliënt vanuit professionele relatie heeft gewezen op belang van
pedagogische hulpverlening
Aanmelder: persoon die daadwerkelijk met hulpverlener contact heeft opgenomen met
verzoek aandacht te besteden aan problematiek cliënt
Opdrachtgever: persoon die krachtens een wettelijke-professionele bevoegdheid opdracht
heeft gegeven tot uitvoeren van diagnostisch onderzoek (dat antwoord geeft op door
opdrachtgever geformuleerde hulpvraag). Kan gaan om client.
Client: persoon op wie diagnostisch onderzoek betrekking heeft
Clientsysteem: groep personen waarop diagnostisch onderzoek betrekking heeft.
Betrokkenen: alle overige personen/instanties die zodanig aan aanmelding en vervolgtraject
gerelateerd zijn. Bijv. ouders/opvoeders (direct), of leerkracht/arts (indirect)
Client kan meerdere posities innemen. Opvoeder initiatief → opvoeder opdrachtgever.
Opvoeder kan ook client zijn.
Diagnosticus dient professionele relatie met client aan te gaan als dit professioneel-ethisch
verantwoord is. Voor diagnostisch traject start: duidelijk wie opdrachtgever is en diagnosticus
beoordeelt met opdrachtgever of hulpvraag door diagnosticus beantwoord kan worden of dat
, herformulering nodig is. Overeenstemming en geen ethische bezwaren → diagnosticus
accepteert opdracht en gaat professionele relatie (= formele positie die betrokkenen ten
opzichte van elkaar innemen) aan.
Samenwerkingsrelatie: kwaliteit van contact zoals dat tussen diagnosticus en betrokkenen
feitelijk plaatsvindt. In aanmeldingsfase vooral relaties opdrachtgever, verwijzer, aanmelder
en/of client/cliëntsysteem.
Aanmeldingstraject: gang van zaken zoals die tot de feitelijke aanmelding heeft geleid: wat
en wie en wanneer. Aanmeldingstraject is afgerond als afspraken zijn gemaakt over posities in
vervolgtraject: gang van zaken bij voortzetting van contact.
- Hulpverleningstraject: opdrachtgever valt samen met client/wettelijke
vertegenwoordiger van client. Aanmelding op initiatief/instemming van client.
(procedurele vrijheid en/of inhoudelijke vrijheid)
- Dienstverleningstraject: externe opdrachtgever. Client moet (verplicht) meewerken
aan onderzoek ten behoeve van opdrachtgever. (weinig speelruimte; weinig vrijheid)
Speelruimte tussen trajecten beschreven aan hand van vrijheid (/beslisruimte) waarmee
diagnostisch traject uitgevoerd kan worden. Diagnosticus/client kunnen beslissen op welke
wijze (procedures) wat (inhoud) onderzocht zal worden.
- Procedurele vrijheid: als bij voorbaat geen stappen uit diagnostische cyclus worden
uitgesloten. Welke stappen gezet worden afhankelijk van uitkomsten klachtanalyse.
- Inhoudelijk vrijheid: mate van beslisvrijheid wat inhoud betreft van wat wordt
onderzocht. Wanneer gelijkwaardig overleg diagnosticus en client bepaalt waarop het
onderzoek zich zal richten, dan hebben diagnosticus en client beslisvrijheid.
Verslag van aanmelding: vat relevante informatie samen, kan in vorm van startcontract:
diagnosticus expliceert de verwachtingen over en weer (geen formeel-juridische status).
Voorwaarden in aanmeldingsfase: professionele voorwaarden:
Relationele voorwaarden: diagnosticus moet in staat zijn tot luisterende, empathische,
ondersteunende en integere houding
Zakelijke voorwaarden: verschaffen van correcte informatie, afgestemd op client
Werkwijze in aanmelding omvat 4 stappen
- Bepalen van verloop van aanmeldingstraject (wie, wat en wanneer, wat is het verloop
van het traject?)
- Vaststellen van formele posities van betrokkenen (wie zijn de betrokkenen en wat zijn
hun formele posities?)
- Beslissen of aanmeldingstraject voortgezet kan worden, door: (kan het
aanmeldingstraject voortgezet worden?)
o Nagaan of posities niet in strijd zijn met wettelijke bepalingen en
beroepsvoorschriften
o Nagaan of betrokkenen bericht zijn om afspraken te maken over hun inbreng
o Vaststellen of diagnostisch onderzoek nodig is
o Vaststellen of onderzoek door diagnosticus uit te voeren is
- Vervolgtraject bepalen, overdragen aan betrokkenen en maken van afspraken (wat is
het vervolgtraject? Welke afspraken zijn gemaakt?)
Wat is het verloop van het aanmeldingstraject?
- Diagnosticus moet antwoord geven op wie, wat en wanneer. Vaak in een gesprek met
client. Zicht op motieven en verwachtingen client.
- Wie?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannehelder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,94. Je zit daarna nergens aan vast.
