100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
Eerder door jou gezocht
Samenvatting Examenkatern-Training voor het Examen met Historische Contexten-vwo vanaf 2022. Hoofdstuk 2 'Steden en burgers in de Lage Landen en Hoofdstuk 3 'Verlichting' paragraaf 1 t/m 3€6,49
Samenvatting Examenkatern-Training voor het Examen met Historische Contexten-vwo vanaf 2022. Hoofdstuk 2 'Steden en burgers in de Lage Landen en Hoofdstuk 3 'Verlichting' paragraaf 1 t/m 3
Deze samenvatting bevat Hoofdstuk 2 'Steden en burgers in de Lage Landen en Hoofdstuk 3 'Verlichting' paragraaf 1 t/m 3 uit het boek - Examenkatern-Training voor het Examen met Historische Contexten-vwo vanaf 2022.
Samenvatting examenkatern geschiedenis
HC 2 & HC 3
Historisch context 2
Steden en burgers in de Lage Landen 1050-1700
Par. 1 ‘De opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten’
Vanaf de 11de eeuw veranderde er in Europa veel:
Verandering in de landbouw groei van de bevolking
Als gevolg van het verbeterde klimaat en vernieuwing in de landbouw nam de productie toe.
Vernieuwingen waren:
Ontginning van bos en heide
Droogleggen van (overstroomde) gebieden met windmolens
Invoering drieslagstelsel
Meer voedsel leidde tot een groei van de bevolking. Tussen 1000-1300 verdubbeling van
de bevolking. Na 1350 scherpe bevolkingsdaling door klimaatverslechtering en de Zwarte
dood (de pest).
Opbloeiende handel groei nijverheid
Hogere landbouwproductie leidde tot landbouwoverschotten, die boeren in nabijgelegen
steden te koop aanboden. Nauwe handelscontacten tussen steden en hun omgeving. Groei
vond vooral plaats in internationale handel. Tekort aan grondstoffen? Internationale
handel.
Toename handel leidde tot toename nijverheid meer grondstoffen, meer productie. Door
de groei van de bevolking meer specialisatie nodig bakkers, slagers, schoenmakers, ect.
Ontstaan monetaire economie van grotere omvang
Door toenemen van de internationale handel werd betalen een steeds groter probleem.
Er was geen internationale munten.
13de eeuw Wisselbrief uitgevonden veiliger bezit van geld en het vervoeren ervan, je
kocht een wisselbrief en kon deze weer inruilen tegen munten in een andere stad.
De lage landen worden één van de meest verstedelijkte gebieden van Europa. 3 oorzaken:
Gunstiger geografische omstandigheden
Rivieren kwamen uit in de Noordzee en stonden zo in verbinding met Engeland,
Europa en na de Middeleeuwen ook met de rest van de wereld (Schelde, Maas, Rijn,
Waal en IJsel). Late Middeleeuwen landwegen bevorderen de urbanisatie. Maar
vooral vervoer over water zware goederen vervoeren ging veel sneller over water
Meer bescherming van landsheren, hoge edelen, geestelijken & landsbesturen
Zagen in dat beschermen en helpen van buitenlandse handel grote voordelen had.
Welvaart groeide erdoor in hun omgeving en daarmee ook hun eigen inkomsten.
Meer samenwerking tussen steden
Aantal Noord-Europese steden gingen samenwerkingen in een onderling
handelsverbond De Hanze.
, Om economische belangen te beschermen, bevochten en kochten stedelingen zelfbestuur in
de vorm van stadsrechten. Steden hadden eerst allerlei verplichtingen aan landsheer.
Dankzij toenemende welvaart, versterkte de positie van steden t.o.v. de landsheer.
Verzochten landsheer (koning/graag/hertog) om stadsrechten te schenken. Deze
stadsrechten werden verleend in ruil voor erkenning als landsheer, betalen belastingen &
militaire hulp.
Stadsrechten verschilden maar meest verregaande vorm van stadsrechten:
Geen verplichtingen tegenover grootgrondbezitter.
Zelf bestuur en rechtspraak regelen.
Zelfbepalen wie poorter ( stadsburger) is en wie niet.
Elke stad was het centrum van een verzorgingsgebied bewoners economisch & politiek
verbonden. Stad en omgeving politiek verbonden, doordat ze behoorde tot een grondgebied
van een landsheer.
Door jaarmarkten ontstonden er netwerken tussen steden onderling. Jaarmarkt markt in
middeleeuwse stad waarop kooplieden uit de omgeving en het buitenland gedurende
bepaalde tijd onder bescherming van de overheid handel met elkaar kunnen drijven.
In de Late Middeleeuwen was er in de stede sprake van een sterfteoverschot. Om steden in
stand te houden was er sprake van een voortdurende instroom van kapitaalkrachtige of
kundige aspirant-poorters van het plattenland nodig. Zij konden hierop rekenen door de
volgende factoren: de stad bood kansen op werk, juridische bescherming, kans op scholing
en daardoor kansen op de arbeidsmarkt.
De migratiestroom verliep voor een goed deel eerst van het plattenland naar kleine steden
en vervolgens van kleine steden naar grotere steden.
Par. 2 ‘Opkomst van Vlaanderen en Brabant in de Late Middeleeuwen’
Startpunt stedelijke dynamiek Atrecht centrale plaats in de lakennijverheid. Rijke
kooplieden versterkten hun positie door zich te organiseren in koopliedengilden en door
leningen te verstrekken aan edellieden kregen ze het stadsbestuur in handen.
Rond 1300 Atrecht als centrum van de nijverheid wordt overvleugeld door Vlaamse
steden als Brugge.
Patriciërs burgers die in de steden de macht in handen hadden (rijke kooplieden).
Het gemeen rest van de stedelijke bevolking (ambachtslieden, dagloners, werklozen).
Steeds meer spanning over bestuur, werkomstandigheden en beloning ervan:
Patriciërs (10% van de stedelijke bevolking) maakten als enige deel uit van het
stadsbestuur. Veel bezwaar van het gemeen.
Ambachtslieden (40% van de stedelijke bevolking) voerde het gemeen aan.
Dagloners (rest van de bevolking) geen vast inkomen & grootste ontevredenheid
armoede/honger.
Guldensporenslag liet zien dat Vlaamse ambachtslieden en boeren in 1302 waren
opgewassen tegen patriciërs en feodale heren. Koning Frankrijk wilde Vlaanderen bij zijn rijk
voegen Graaf Vlaanderen niet. Beiden partijen maakten gebruik van een conflict tussen
het patriciaat en het gemeen van Vlaanderen. Koning Frankrijk sloot bondgenootschap met
het patriciaat. Graaf Vlaanderen met de ambachtslieden en grootste deel van de Vlaamse
edelen. Uiteindelijk wonnen de Vlamingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svenevers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
