Samenvatting van alle stof voor dit vak: hoofdstukken van HFO en Weijers, alle losse artikelen, kennisclips en hoorcolleges. Ingedeeld per week. Schrik niet van het aantal bladzijdes, ik werk erg puntsgewijs, dus sommige opsommingen staan onder elkaar.
HFO staat voor Handboek Forensisch Orthope...
Week 1
HFO – hoofdstuk 2: Forensische Orthopedagogiek: een juridisch
kader
Kernpunten:
Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor toegankelijkheid en kwaliteit van
jeugdhulp.
Inspraak en participatie van kinderen en ouders in trajecten staat nog in de kinderschoenen,
maar verdient meer aandacht.
Opname van jeugdigen in een instelling moet worden gezien als laatste redmiddel.
Een belangrijke aanbeveling in het meenemen van jongeren in belangrijke beslissingen à participatie
à essentieel want heeft een positieve invloed op het ontwikkelen van zelfvertrouwen en autonomie
van kinderen. In praktijk lijken professionals deze participatie lastig te vinden.
Residentiële hulp pas inzetten wanneer al het andere al geprobeerd is à dit lijkt in de praktijk toch
vaak niet te gebeuren.
Internationale visie op rechten van kinderen
Het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) is een belangrijk instrument voor de bescherming
van het kind:
Het verplicht ouders om te ondersteunen in de opvoeding en verzorging van hun kind.
Uithuisplaatsing mag pas in uiterste gevallen onder een strenge rechtelijke toets.
Als ouders/kind niet instemmen met een opname kunnen autoriteiten dit beslissen.
Ultimum remedium à eerst kijken of bij andere familieleden terecht kan, dan vervangend
gezin en dan pas een instelling (participatief proces).
Jeugdwet
In 2015 is de Jeugdwet geïntroduceerd als vervanging van de Wet op Jeugdzorg. Hiermee is
jeugdhulp overgedragen naar de gemeenten.
Jeugdrecht: civiel- en strafrecht
Onder toezicht stelling (OTS) en Uithuisplaatsing (UHP) zijn geregeld binnen het civiele kader.
Eerst OTS dan UHP
Jeugdwet:
Vereist verantwoorde hulp van goed niveau
o Veilig
o Doeltreffend
o Doelmatig
o Cliëntgericht
o Afgestemd op behoefte van jeugdige en kind
In een instelling worden soms vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet à moeten in het
hulpverleningsplan staan:
, Welke maatregelen mogen
Onder welke voorwaarde
Voor welke doelen
Vanuit gesloten plaatsing wordt gewerkt naar een terugplaatsing thuis of naar een meer open
instelling à gefaseerd met een opbouw van verloven.
Bij kinderbeschermingsmaatregelen komt dwang van pas. In de praktijk wordt steeds vaker drang
ingezet à preventieve jeugdbescherming:
Drang ligt tussen vrijwillige jeugdhulp en het gedwongen kader in.
Niet wettelijk geregeld
Drang mag niet ervaren worden als dwang.
In verzekering stellen
Jonger dan 12 jaar mag niet vervolgd worden
Minderjarige heeft recht op advocaat en mag max. 3 dagen in verzekering gesteld worden
Adolescentenstrafrecht
18-23 jaar
Bepaalde condities zorgen voor het veroordelen via dit recht
Sommige jongvolwassenen onder jeugdstrafrecht, omdat ze nog onvoltooide emotionele,
sociale, morele of intellectuele ontwikkeling hebben
o Licht verstandelijke beperking
o Meervoudige achtergrond problematiek
Voor welke groep jongvolwassen is het adolescentenstrafrecht geschikt?
Het vertrouwenswerk: Het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) vs. Belgische
vertrouwenspersoon
Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg
Vertrouwenspersoon is onafhankelijk persoon die jeugdigen, ouders of pleegouders op hun
verzoek ondersteunt in kwesties die samenhangen met de wettelijke taken en
verantwoordelijkheden, versterkt positie van cliënten
Legitimering van overheidsingrijpen in persoonlijke levenssfeer
Belgische vertrouwenspersoon
Jeugdige mag zelf een vertrouwenspersoon aanwijzen (JIM)
Instellingen zijn verplicht deze persoon te informeren, te woord te staan en toegang tot
dossiers te geven.
Preventieve gedachte: informeel steunfiguur (in NL ontbreekt die band)
Conclusie
De overheid heeft als taak de rechten van kinderen te waarborgen en eerbiedigen.
Doel van vrijheidsbeneming is: behandeling & bescherming van het kind.
Vrijheid mag dus alleen benomen worden als het in volledige overeenstemming is met de
wet.
Mening van kinderen moet voldoende meegewogen worden
Geen consensus op gebied van vrijheidsbeperkende maatregelen, veel medewerkers
opereren in grijs gebied en kinderrechten worden geschonden.
,HFO – hoofdstuk 29: geschiedenis van de residentiële jeugdhulp
Kernpunten:
Er bestaat een grote diversiteit aan residentiële jeugdhulp: van verschillende omvang en met
verschillende specialisaties en zowel open als gesloten.
In de populatie jongeren (0-23 jaar) binnen de residentiële jeugdhulp is over het algemeen
sprake van complexe problematiek.
De eerste vorm van residentiële jeugdhulp dateert van 1491 toen het eerste weeshuis werd
gevestigd.
Residentiële jeugdhulp = een vorm van jeugdhulp waarbij jongeren dag en nacht (tijdelijk) buiten
hun eigen omgeving verblijven.
Tot 2015 jeugdzorg, na invoering Jeugdwet is het residentiële jeugdhulp geworden
Kortdurende crisisopvang of long stay-leefgroepen
Open jeugdhulp à gezinshuizen en kamertrainingscentra
Gesloten jeugdhulp à JeugdzorgPlus en justitiële jeugdinrichtingen (JJI)
Afhankelijk van de problematiek en zorgvraag worden op maat specifieke interventies geboden in de
vorm van verzorging, opvoeding en behandeling van de jongeren.
Doelen:
Een veilig basis creëren voor jongeren
Toewerken naar zelfstandigheid of terug naar huis om weer deel te nemen aan de
maatschappij
Crisis stabiliseren
Specifieke gedragsproblematiek behandelen
Indicatiestelling en doelgroep
In het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) is vastgelegd dat de
verantwoordelijkheid om een jeugdige op te voeden primair bij de ouders ligt.
Jongere heeft recht om bij ouders op te groeien en mag niet tegen zijn wil van hen
gescheiden worden, tenzij dit in het belang staat van de jongere.
Open plaatsing in gezinshuis wordt in samenwerking met ouders aangevraagd.
Bij een gesloten plaatsing is er sprake van een civiel- of strafrechtelijke maatregel.
Jongeren in residentiële jeugdhulp vertonen in vergelijking met jongeren in andere vormen van
hulpverlening (pleegzorg) over het algemeen de meeste gedragsproblemen.
Jongeren in residentiële jeugdhulp hebben vaak:
Emotionele- en gedragsproblemen
Leerproblemen
Licht verstandelijke beperking
Verleden met problemen in ouder-kinderrelatie en trauma’s (mishandeling/misbruik).
Ouders met psychische problematiek
Uitgebreide hulpverleningsgeschiedenis
Historische ontwikkelingen binnen de (residentiële) jeugdhulp
Eerste vorm in 1491 à eerste weeshuis in Nederland
1833: eerste jeugdgevangenis in Rotterdam
1905: Kinderwetten die belang van kinderen voorop stelt (fundament bestaand systeem)
o Heropvoeding voorrang boven jeugdstrafrecht
o Ingrijpen overheid mogelijk gemaakt
o Meer professionalisering
, Jaren 80: meer kleinschalig, meerdere vormen, meerdere organisaties
Van beschermingsmodel naar behandelmodel
Meer kennis, meer wetenschap (evidence-based behandelingen)
Vraaggericht ipv aanbodgericht
VN 1989: IVRK opgericht:
Jongeren gezien als volwaardige burgers met rechten en plichten
Belang van kind staat altijd voorop
Participatie is een basisrecht
De laatste jaren:
Steeds meer professionalisering, protocollering en bureaucratie
2008: JeugdzorgPlus (zwaarste vorm) à gesloten vorm van residentiële jeugdhulp voor
jongeren die in kader van civielrechtelijke maatregelen uit huis worden geplaatst.
Weijers – hoofdstuk 1: Jeugdcriminaliteit: wetenschap, media en
politiek
Overal neemt de jeugdcriminaliteit af en toch lijkt er in sommige landen sprake van algemene,
aanhoudende paniekstemming dat het de verkeerde kant op gaat met de jeugd, gepaard met een
roep om krachtig ingrijpen van de overheid.
› Terwijl jeugdcriminaliteit sinds 2007 spectaculair daalt, neemt de berichtgeving juist toe
› Associatie tussen Marokkaanse jeugd en straatterreur (begonnen door PVV)
Informatie over ontwikkeling van jeugdcriminaliteit:
Politiecijfers
o Zeggen weinig over toename of afname
o Afhankelijk van meldingsbereidheid slachtoffers en getuigen
o Sterk beïnvloed door beleidsprioriteiten
o Dark number is hoog (veel niet-geregistreerde criminaliteit)
Zelfrapportages
o Goed beeld van meest voorkomende en typerende jeugddelicten
o Laat verband tussen jeugdcriminaliteit, etniciteit en cultuur zien
o Maar daders wel moeilijk bereikbaar of geven slecht beeld van de ernst van delicten
o Minst betrouwbaar bij geweldsdelicten
Slachtofferenquêtes
o Goede indruk van aantal slachtoffers
o Zeggen niks over leeftijd van daders
o Afhankelijk van meldingsbereidheid en of politie proces verbaal aan wil maken
Prestatieparadox = hoe beter de politiek haar werk doet, des te meer criminaliteit er lijkt te zijn.
Nieuw in het geheel van onderzoeksbenaderingen is het accent op de context:
In klassieke benaderingen gebrek aan oog voor omgeving.
Belang van levensstijl/levensloop
Ontwikkelingspsychopathologie: concentreert zich op condities waaronder stoornissen
kunnen optreden à ontstaan risico- en beschermingsfactoren
Om door opeenstapeling van ingrijpende veranderingen heen te groeien is er op ten minste één
levensdomein continuïteit nodig à goede vriend, goede band met minimaal één ouder, makkelijk
leren = veilige plaats.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vdv99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
