INHOUDSOPGAVE
Voor de goede orde ................................................................................................................................................ 2
H1. De weerbarstige praktijk van toezicht en handhaving ................................................................................. 2
Begrip definitiet .............................................................................................................................................. 2
Het individuele belang vs. het collectieve belang ........................................................................................... 3
Van sociaal probleem naar handhaving .......................................................................................................... 3
Wetten en regels veranderen in een veranderende samenleving .................................................................. 4
Windowdressing of symboolwetgeving .......................................................................................................... 5
H2. Instrumenten voor handhaving .................................................................................................................... 6
Instrumenten voor handhaving, toezicht en opsporing .................................................................................. 6
Effecten van handhaving en toezicht .............................................................................................................. 8
Oplossingen bij handhavingsdilemma’s .......................................................................................................... 8
H3. Ketenaanpak ................................................................................................................................................. 9
Ketenaanpak bij integratie van hulp en recht ................................................................................................. 9
Ketenaanpak rond veiligheid en criminaliteit ................................................................................................. 9
Ketenaanpak ter bevordering van deregulering ........................................................................................... 10
Specifieke vormen van ketenaanpak ............................................................................................................ 10
H6. Recht, rechtsvorming en rechtsbescherming ............................................................................................. 11
Het wetmatigheidsbeginsel........................................................................................................................... 11
Ontwikkeling van wetmatigheid naar rechtmatigheid .................................................................................. 11
Algemene beginselen van behoorlijke bestuur ............................................................................................. 12
H7. Waarom mensen zich aan de regels zouden moeten houden ................................................................... 13
Macht en gezag ............................................................................................................................................. 13
Wetten en regels bevorderen sociale stabiliteit ........................................................................................... 13
H9. Effecten van straffen en belonen ............................................................................................................... 15
Theorieën uit de gedragspsychologie over straffen en belonen ................................................................... 15
Effecten van straffen in de handhavingspraktijk ........................................................................................... 15
Effecten van belonen in de handhavingspraktijk .......................................................................................... 16
Preventieve werking van straffen en belonen .............................................................................................. 17
Moeilijke beslissingen ................................................................................................................................... 18
,VOOR DE GOEDE ORDE
H1. DE WEERBARSTIGE PRAKTIJK VAN TOEZICHT EN HANDHAVING
BEGRIP DEFINITIET
Handhaven = het doen naleven en omvat alle activiteiten die gericht zijn om deze taak te volbrengen.
Handhaving gebeurt in enge zin en in ruime zin:
- Handhaving in enge zin = het toezienop navolging van de wet en het opleggen van sancties.
- Handhaving in ruime zin = zien niet alleen toe op standaard problemen, maar nemen het ‘extra stapje’
zoals et controleren van activiteiten, voorlichting geven, hulp bij naleving van de wet en toezicht
houden.
Toezicht = het verzamelen van informatie, daarna vormen van een oordeel (beoordelen) en dan mogelijk
interveniëren. Toezicht is een uitvoerend proces.
Toezichthouder = een persoon die bij of krachtens wettelijke voorschriften belast is met toezicht op de naleving
van wetgeving.
Opsporing = het onderzoek i.v.m. strafbare feiten onder gezag van de officier van justitie met als doel het
nemen van strafvorderlijke beslissingen.
- opsporing = Het verzamelen, registreren en verwerken van gegevens en informatie over crimineel
handelen en criminele organisaties.
Toezicht vs. opsporing
Toezicht gebeurt zonder een vermoeden op regelovertreding. In de praktijk gaat het om een
bestuursrechtelijke controle. Opsporing gebeurt met een vermoeden op regelovertreding. In de praktijk gaat
het om justitie zaken met alle consequenties van dienst zoals de inzet van zwaardere opsporingsmiddelen.
‘’Patrouillerende buurtbewoners handhaven de rust en veiligheid door toezicht te houden in de wijk.
Ze spreken mensen aan op overlast en attenderen bewoners dat de hond aangelijnd dient te worden,
maar op het moment dat ze iemand aantreffen die via een kelderraampje probeert binnen te dringen,
wordt hij overgedragen aan de politie voor verder onderzoek naar een strafbaar feit’’
Compliance/naleving = het voldoen aan gestelde normen of kwaliteitseisen.
Bij naleving/compliance wordt onderscheid gemaakt tussen ‘harde’ normen en ‘zachte’ normen:
- Harde norm bv. maximum snelheid.
- Zachte norm bv. kwaliteitseisen (effectieve behandelrelatie).
Nalevings- of handhavingscommunicatie = de planmatige inzet van communicatie gekoppeld aan handhaving,
ter bevordering van de naleving van wet- en regelgeving.
- Activiteiten voor nalevings- of handhavingscommunicatie zijn: voorlichten, adviseren, probleem
oplossen, signaleren en repressief of straffen
In de praktijk wordt handhavingscommunicatie in enge gesproken. Er is dan alleen sprake van ingrijpen,
corrigeren, straffen en communiceren over de straf.
, HET INDIVIDUELE BELANG VS. HET COLLECTIE VE BELANG
Alle regels stellen het collectieve belang boven het individuele belang.
Handhavers hebben naast wetten ook te maken met instellingsregels: de wijze waarop de wet uitgevoerd en
de dienstverlening geregeld wordt.
- Wetten worden opgesteld volgens de procedure van de democratische rechtsstaat;
- Instellingsregels worden via de hiërarchische lijn opgelegd.
- Geschreven regels en ongeschreven regels bv. fatsoensnormen.
VAN SOCIAAL PROBLEEM NAAR HANDHAVING
Beleid is een plan om een probleem aan te pakken. Om beleid daadwerkelijk uit te voeren worden wetten
ontworpen en regels die op de wetten gebaseerd zijn. De wetten en regels moeten beoordeeld en
goedgekeurd worden door partijen op verschillende niveaus.
1. Wetsontwerp wordt met een memorie van toelichting ter beoordeling naar de Tweede Kamer of de
gemeenteraad gestuurd:
a. Lobbygroepen hebben een belangrijke stem bij de meningsvorming van de partijen.
i. Als partijen het niet eens worden, moeten er compromissen gesloten worden.
2. Na een fase van debat en besluitvorming wordt de wet aangepast:
a. Bij het ontwerp van de wet en besluitvorming wordt doorgaans ook bepaald hoe de wet
wordt uitgevoerd, door wie en op welk niveau.
3. Ministeries staan te ver van de praktijk af om knelpunten te overzien en er de handhaving goed op af
te stemmen (politici zijn beroepsoptimisten).
a. Handhaving en toezicht wordt daarom ook in de wet voorzien.
4. Handhaving is de laatste schakel in de totstandkoming van beleid en daarmee ook de zwakste.
a. De achter het bureau bedachte maatregelen zijn niet altijd toepasbaar.
i. Mogelijkheden en onmogelijkheden van handhaving worden vaak overschat;
ii. Ervaringen van uitvoerders en handhavers van wetten worden te weinig gebruikt
voor verbetering.
Vaststelling
probleem
evaluatie & maatregelen
bijstelling voorstellen
maatregelen proces van
uitvoeren besluitvorming
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RSCHO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
