Week 4
College suïcidaliteit vanuit verpleegkundig en psychologisch perspectief
Doelstellingen
Psychologisch / gedragsverklarend perspectief
1. De student kan in eigen woorden uitleggen wat suïcidaliteit inhoud en kan dit onderscheiden
van andere gedragingen zoals automutilatie, euthanasie en risicovol gedrag.
Definitie: onder suïcide of zelfdoding verstaan we een handeling met dodelijke afloop, door de
overledene geïnitieerd, in verwachting van een dodelijke afloop, met als bedoeling gewenste
veranderingen aan te brengen.
Automutilatie: Zelfbeschadiging is het zichzelf lichamelijke verwondingen of schade toebrengen in
een zich herhalend patroon, zonder bewuste suïcidale intentie. Het is vaak een uiting van een
intense, overweldigende golf aan emoties of leegte die voor degene die zich beschadigt nauwelijks te
verdragen is.
Euthanasie: hulp bij zelfdoding. Artsen kunnen in bijzondere gevallen een patiënt helpen met sterven
als de patiënt hier zelf om vraagt-> wetgeving.
Risicovol gedrag: gedrag dat (mogelijk) negatieve gevolgen heeft.
2. De student kan de verschillende aspecten van het suïcidale proces benoemen.
3. De student kan in eigen woorden
de kern van het stress-
kwetsbaarheid en entrapment-
model benoemen.
Stress-kwetsbaarheid en entrapment
model: er is zelden 1 oorzaak aan te
wijzen bij suïcide. Het is altijd
complext proces waarbij meerdere
factoren een rol spelen.
4. De student kan het verschil
aangeven tussen het relatieve en
absolute risico op suïcide.
Relatief: risico in een groep met een
bepaald kenmerk is groter dan een groep zonder dat kenmerk.
Absoluut: feitelijk kans dat de suïcide zich voordoet bij het individu met het betreffende kenmerk.
Kortom bij een individuele persoon betreft het niet zozeer een voorspelling maar een klinische
afweging.
Verpleegkundig perspectief
1. De student kan enkele voorbeelden noemen van risico en beschermende factoren.
Risicofactoren:
Eenzaamheid en sociaal geïsoleerd voelen.
Het gevoel hebben dat anderen beter af zijn zonder jou.
Geen angst voor de dood hebben.
45
, Mannen tussen 40 en 60 jaar.
Scheiding.
Werkloos zijn of bang zijn om werkloos te worden.
Arbeidsongeschikt zijn.
Schulden hebben.
Verslaving aan bijvoorbeeld alcohol of drugs.
Beschermende factoren:
Zelfhulp- en lotgenotengroepen.
Zelfhulpcursussen.
Professionele zorg inschakelen -> psychiater, psycholoog, ect.
Praktische hulp en steun bieden: zorgen voor eten, samen bewegen en helpen met de
administratie.
2. De student kan enkele do’s en don’ts benoemen t.a.v. het gesprek gaan over suïcidale
gedachten en neigingen.
In gesprek gaan met… -> naar problemen, gedachten en gevoelens vragen.
Reageren zonder te oordelen -> proberen te begrijpen wat er in de ander omgaat.
Laten merken dat men om diegene geeft.
Niet met oplossingen komen.
3. De student kan voorbeelden van behandeling van suïcidaliteit benoemen.
Individueel behandelplan: afspraken over de behandeling, wat de zorgvrager zelf kan doen
(zelfmanagement) worden vastgelegd in het behandelplan.
Veiligheid: het ondersteunen van de zorgvrager bij het overleven van de voor hem/haar
uitzichtloze situatie. Bij direct gevaar wordt iemand niet alleen gelaten. Daarnaast worden
middelen waarmee suïcide kan worden gepleegd weg gehaald en wordt er op toe gezien dat de
zorgvrager zo min mogelijk drank of drugs gebruikt. Drank en drugs kunnen namelijk de kans op
impulsief gedrag vergroten. Er zijn situaties waarin het wenselijk of zelfs noodzakelijk is om
tijdelijk de regie van de zorgvrager over te nemen. Dat kan het geval zijn als de zorgvrager dat
voor een bepaalde situatie heeft vastgelegd in een crisiskaart of veiligheidsplan, of als er sprake
is van wilsonbekwaamheid. Bij wilsbekwaamheid gaat het om de vraag of iemand in staat is om
een redelijke afweging te maken over een concreet besluit. Het is belangrijk dat hulpverleners
beseffen dat vrijwel iedereen met suïcidaal gedrag in een situatie van ‘entrapment’ (klemzitten)
zit en niet in staat is om afgewogen keuzes te maken.
Psycho-educatie: de zorgvrager en naasten worden voorgelicht doormiddel van psycho-educatie
over het suïcidale gedrag en dat suïcidaal gedrag kan terugkeren.
Suïcidaal gedrag en onderliggende problemen: Bij interventies op langere termijn spelen
farmacotherapie en psychotherapie een belangrijke rol bij de beïnvloeding van suïcidaal gedrag.
Farmacotherapie bij depressie betreft antidepressiva, Elektroconvulsietherapie (ECT) en lithium,
bij psychotische stoornissen clozapine. Bij psychotherapie gaat het om Oplossingsgerichte
therapie, Cognitieve gedragstherapie en Kortdurende psychodynamische therapie. Bij
suïcidaliteit bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis zijn meerdere effectief gebleken
behandelprogramma’s, te weten Schema therapie, Mentalisation based Therapy, Dialectische
gedragstherapie, Transference focused therapy. Over farmaceutische interventies bij deze groep
is nog weinig bekend. Acute problemen op het gebied van inkomen/schulden, dakloosheid of
(dreigende) huisuitzetting kunnen suïcidaal gedrag versterken. In die gevallen is het belangrijk
om patiënten een handelingsperspectief te bieden en zo nodig contact te leggen met betreffende
instanties of een maatschappelijk hulpverlener.
Chronische suïcidaliteit: het gevaar ligt op de loer dat hulpverleners het gedrag niet serieus
nemen. Mensen met chronische suïcidaliteit mogen verwachten dat informatie van andere
46
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alisiabuursma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.