Ik heb hoofdstuk 1 van HAVO 5 samengevat. Het is een duidelijke, overzichtelijke samenvatting. Door alleen deze samenvatting te leren haalde ik altijd dikke voldoendes. Ik heb mijn examen dan ook easy gehaald.
- Demografische transitie= de overgang van een hoog geboorte- en
……………………………………….sterftecijfer naar een laag geboorte- en
……………………………………….sterftecijfer.
- Demografische druk= het niet-actieve deel van de bevolking (0-19jaar en
………………………………….>65 jaar) uitgedrukt als percentage van de actieve
………………………………….bevolking (20-65jaar).
- Diffusie= de verspreiding van een ruimtelijk verschijnsel (bijvoorbeeld
………………een cultuurelement) vanuit een kerngebied.
- Herstructurering= het omvormen van de economische basis,
……………………………bijvoorbeeld van agrarisch naar industrieel of van
……………………………industrieel naar een .diensteneconomie.
- Lagelonenlanden= Landen in de (semi)periferie die een veel lager
…………………………….loonniveau kennen dan de rijke landen; zij vormen
…………………………….een aantrekkelijke vestigingsplaats voor
…………………………….arbeidsintensieve bedrijven.
- Protectionisme= de bescherming van de binnenlandse markt tegen de
………………………….buitenlandse concurrentie.
- Push- en pullfactoren= redenen om een gebied te verlaten of er juist
…………………………………..heen te trekken.
- Ruilvoet= de verhouding tussen de gemiddelde prijzen van import- en
……………...exportartikelen van een land.
- Vrijemarkteconomie= economisch systeem waarbij de productie in
………………………………….handen is van particuliere ondernemers en de
………………………………….prijs tot stand komt door vraag en aanbod.
- Wereldsysteem= de indeling van de wereld in centrumlanden,
…………………………..semiperiferie landen en landen in de periferie en de
…………………………..relaties tussen deze 3 blokken.
, 1.1, globalisering: one world?
Globalisering: het begrip:
Globalisering of mondialisering is het proces waarbij op een groot aantal
terreinen de verwevenheid tussen gebieden en samenlevingen op aarde
toeneemt. Dat kan op 4 dimensies:
dimensi mogelijke
e ontwikkel
ing
economi mengcultu
sch ur
sociaal wereldsta
at
politiek wereld-
gemeensc
hap - economisch: vrijwel al jouw kleren zijn in
lagelonenlanden gemaakt.
cultureel wereldma - Sociaal: via een chatbox kom je aan een
rkt Braziliaanse vriend/vriendin.
- Politiek: in VN-verband gaan Nederlandse soldaten naar brandhaarden in
de wereld.
- Cultureel: tot in de armste uithoeken van de wereld wordt naar
Amerikaanse films gekeken.
Globalisering heeft met aardrijkskunde te maken omdat het proces invloed
heeft op de inrichting en de functie van gebieden. Bijvoorbeeld: Shanghai was
de havenstad van China, nu is het een metropool me een westerse uitstraling
(inrichting) en een belangrijk knooppunt (functie) van de internationale
economie.
Technologische vernieuwing stimuleert de globalisering:
Globalisering wordt mogelijk gemaakt door de transport- en
informatietechnologie. Bij transporttechnologie gaat het om alle technologie
die nodig is om het vervoer van grondstoffen, goederen en mensen mogelijk te
maken. Onder informatie- of communicatietechnologie verstaan we de
technologie om de uitwisseling van informatie mogelijk te maken.
Globalisering wordt mogelijk gemaakt door:
- Transporttechnologie (Auto, steeds grotere vliegtuigen en schepen,
betere infrastructuur
, - Informatie- en communicatietechnologie (Glasvezelkabel en
satellietverbindingen)
- Verdwijnen van grenzen (vrijhandel)
Sinds 1980 zijn die ontwikkelingen van belang:
1- Reis- en vervoerstijden zijn spectaculair gedaald, alles verloopt sneller.
2- Transport en communicatie zijn goedkoper geworden, vooral door de
toenemende capaciteit van schepen en vliegtuigen en de komst van
containers.
3- De infrastructuur rond transport en dataverkeer (wegen, havens,
vliegvelden, telecommunicatie) is enorm verbeterd.
Tijd-ruimtecompressie:
Een van de motoren achter het proces is de multinationale onderneming (mno
of multinational). Deze bedrijven omspannen met hun vestigingen de hele
aardbol en vormen dus een soort mondiaal werk. Mno’s worden gesteund door
verbetering van transport- en communicatietechnologie. Het gevolg hiervan is
dat de relatieve afstand tussen gebieden afneemt. Tijd-ruimtecompressie is de
ontwikkeling waarbij tijd en ruimte als het ware in elkaar worden gedrukt.
Tijd-ruimtecompressie:
De wereld wordt kleiner
Vervlechting wordt mogelijk
Global village, waarbij de sociale functie van aloude dorpspomp is
……………………..overgenomen door de sociale media.
-Welke drie ontwikkelingen zijn van belang bij tijd-ruimtecompressie?
1- Reis- en vervoerstijden zijn spectaculair gedaald.
2- Transport en communicatie zijn goedkoper geworden.
3- Infrastructuur rond transport en dataverkeer is enorm verbeterd.
-Hoe dragen multinationale ondernemingen (mno’s) bij aan de globalisering?
=Vormen mondiaal netwerk van bedrijven en bedrijfsonderdelen.
1.2, economische globalisering: oorzaken
Multinational: ‘think global, act local’:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper madelondehaan81. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
