E-Module Oestrische Cyclus
H1 - De Oestrische Cyclus
Algemeen
Hormonen
Hormonen worden geproduceerd door endocriene klieren
en via het bloed naar hun doelorganen getransporteerd.
Ze binden aan hun specifieke receptor op de
celmembraan van hun doelorgaan, waardoor de cel zal
reageren.
Hoofdgroepen
Hormonen zijn op basis van de biochemisch structuur in te delen in 4 hoofdgroepen:
● Proteïne-/peptidehormonen
○ Bestaan uit aminozuren
○ GnRH, Kisspeptin, Relaxine en prolactine
○ Ze binden aan G-eiwitgekoppelde
receptoren
● Glycoproteïnehormonen
○ Bestaan uit een polypeptide- en polysaccharide keten
○ Ze bevatten een ⍺- en een β-keten. Binnen diersoorten
is de ⍺-keten in alle hormonen gelijk en de β-keten
actiespecifiek
○ Inhibine, Activine, Follistatine, hCG, eCH, FSH en LH
○ Hoe sterker het hormoon geglycosyleerd is, hoe langer
de halfwaardetijd is
● Steroïd-hormonen
○ Gevormd uit cholesterol of andere precursors
(steroïdogenese) → via de steroïd pathway
■ Cholesterol → synthese van een steroïdhormoon
mbv een enzymreactie → synthese van een ander
steroïdhormoon mbv een enzymreactie → etc.
■ Vindt plaats in het ER en mitochondrium
○ 5 groepen van steroïdhormonen
■ Progestagenen
■ Androgenen
■ Oestrogenen
■ (Glucocorticoïden)
■ (Mineralocorticoïden)
○ Werkingsmechanisme
1. Steroïdhormoon bevindt zich gebonden aan een eiwit in de bloedbaan
, 2. Het hormoon komt aan bij de cel en initieert een langzame of snelle
reactie
● Langzaam
3. Diffusie door de celmembraan
4. Binding aan een receptor binnen het cytoplasma
● Snel
3. Binding aan een G-eiwitgekoppelde receptor in de
celmembraan
● Prostaglandine-hormonen
○ Gevormd uit het vetzuur arachidonzuur
○ PGF2⍺ en PGE2⍺
○ Korte halfwaardetijd
De Oestrische Cyclus
Er bestaan 2 reproductieve cycli bij dieren:
● Menstruele cyclus → primaten
○ Fysiologische veranderingen die optreden bij opeenvolgende periodes van
menses, waarbij de ovulatie in het midden van de cyclus plaatsvindt
● Oestrische cyclus → alle overige dieren
○ Fysiologische veranderingen die optreden bij opeenvolgende periodes van
seksuele receptiviteit (“oestrus”), waarbij de ovulatie aan het begin van de
cyclus plaatsvindt
Soorten oestrische cycli
● Mono-oestrisch
○ 1 cyclus per jaar
■ Hond → 3 cycli per 2 jaar
○ Lange oestrus, zodat de kans op
fertilisatie groter is
● Poly-oestrisch
○ Meerdere, gelijkmatige verdeelde
cycli per jaar. Hierdoor kunnen de
dieren gedurende het hele jaar
drachtig raken
● Seizoensgebonden poly-oestrisch
○ “Clusters” van oestrische cycli, afhankelijk van het seizoen
○ 2 soorten
■ Short-day breeders: de
cyclus komt op gang
wanneer de dagen korter
worden (herfst/winter)
■ Long-day breeders: de
cyclus komt op gang
wanneer de dagen langer
worden (lente/zomer)
, Puberteit
Factoren die invloed hebben op de start van de puberteit:
● Intrinsieke factoren
○ Genetica/ras
○ Lichaamsgewicht
○ Voedingstoestand
○ Aangeboren afwijkingen
● Extrinsieke factoren
○ Temperatuur
○ Seizoen van geboorte
○ Sociale interacties
○ Licht
○ Stress
De puberteit van het vrouwelijk dier begint wanneer er voldoende GnRH wordt
geproduceerd, waardoor de eerste ovulatie plaatsvindt. Vanaf dit moment komt de
oestrische cyclus op gang.
Na de start van de puberteit kan het dier zich voortplanten en vindt de verdere ontwikkeling
van de inwendige en uitwendige geslachtskenmerken plaats.
Bij poly-oestrische dieren geldt dat het vrouwelijk dier na 2-4 oestrische cycli haar volledig
reproductief vermogen bereikt en dat ze volwassen is. Bij mono-oestrische dieren is dit na 1
oestrische cyclus.
Werking
1. Progesteron remt de afgifte van en de gevoeligheid voor GnRH. Hierdoor staakt de
groei en ontwikkeling van nieuwe follikels
2. Als het corpus luteum wordt afgebroken zal de remming door progesteron afnemen
3. Het tonische centrum zal weer vaker GnRH uitscheiden en het proces zal zich
herhalen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankejesse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
