Samenvatting van hoofdstuk 5 voortplanting van mensen van het boek 10 voor biologie. Dit hoofdstuk gaat over de ontwikkeling en fysiologie van de testes en eierstokken, meiose en zwangerschap.
Hoofdstuk 5 – Voortplanting van mensen
5.1 – Primaire en secundaire geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig.
Secundaire geslachtskenmerken → typerende sekseverschillen die onder invloed van
geslachtshormonen tijdens de groei van het individu tot ontwikkeling komen.
5.2 – Mannelijke voortplantingsorganen
Penis
Testes (teelballen, zaadballen);
Bijballen
Zaadleiders
Zaadblaasjes
Prostaat
5.2.1 – Penis
De penis bevat drie zwellichamen, die uit sponsachtig bindweefsel bestaan.
Erectie → veel bloedtoevoer naar zwellichamen
Voorhuid → Huid van de penis die als een dubbellaag over de eikel heen ligt
Smegma → wittige vette stof gevormd in de plooien van de voorhuid. Het houdt de
eikel glad en soepel.
5.5.2 – Testes en spermacelontwikkeling
In balzak liggen de testes → spermacellen ontwikkelen en rijpen (spermatogenese) &
leydigcellen die testosteron produceren.
1. Spermatogonia
o Diploïd
o Buitenkant van de wand van zaadbuisjes
Sertolicellen → voedende en ondersteunende functie
2. Spermatocyten
o Tijdens puberteit door hormonen
o Mitotische delingen
3. Spermatiden
o Door meiose
o Haploïd
4. Spermacellen
o Door differentiëren
5. Afgevoerd naar de bijbal (opslagplaats)
, 5.2.3 – Zaadleiders, prostaat en zaadblaasjes
Via de linker- en rechterlies lopen de zaadleiders vanaf de bijballen naar de buikholte.
Via een boog gaan ze langs de blaas en komen in de prostaat bij elkaar, waar ze in de
urinebuis uitmonden samen met de afvoerbuisjes van de zaadblaasjes
De prostaat ligt onder de blaas, rondom de urinebuis. De prostaat produceert
prostaatvocht. Naast de prostaat liggen de zaadblaasjes, die zaadvocht produceren.
Het bevat fructose (energiebron voor spermacellen)
Sperma = prostaatvocht en zaadvocht
5.2.4 – Erectie, geslachtsgemeenschap en zaadlozing
Als de penis ritmisch heen en weer beweegt in de vagina, worden zenuwuiteinden in de
penis geprikkeld. Dit doet de seksuele opwinding verder toenemen, wat kan leiden tot
een ejaculatie (zaadlozing), meestal gepaard gaand met een orgasme.
5.3 – Vrouwelijke geslachtsorganen
Eierstokken
Eitrechters met de eileiders;
Baarmoeder
Vagina
5.3.1 – Eierstokken en eicelontwikkeling
Eierstokken (ovaria):
Afgifte eicellen
o Elk eicelmoedercel in kleine blaasje, primaire follikel
o Eicelrijping begint met meiose 1
Productie vrouwelijke hormonen
1. Ovulatie = Graafse follikel (follikel is rijp) → knapt open & eicel vrij
2. Eicel opgevangen door eitrechter
3. Door eileider naar baarmoeder
o Geen bevruchting → opgeruimd door witte bloedcellen
o Bevruchting → versmelting met spermacel, daarna meiose 2
Slechts 1 van de 4 cellen na meiose 1 en 2 wordt rijp, de overige 3, poollichaampjes,
gaan te gronde.
Voor ovulatie → Graafse follikel maakt oestrogeen
Na ovulatie → cellen van de wand van de lege follikel gaan delen en wordt een
hormoonklier, het gele lichaam. Het maakt nu progesteron
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Forcer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
