Week 1
Rechtsbronnen
- Nationale wetgeving
a. Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
b. Overige wetgeving, bijv. Algemene Termijnenwet
- Internationale regelgeving
a. Verdragen ( bijv art 6 EVRM, Verdrag van New York)
b. EU -regelgeving ( bijv. Brussel Ibis, bewijs vordering)
- Lagere richtlijnen
a. Rolreglementen/ besluiten
Doel en functie van procesrecht
- De doelen en functies van het civiele proces
a. het procesrecht heeft een dienende functie
b. Rechtsbescherming en titel verschaffing
c. Geschilbeslechting
d. Rechtsvorming en rechtseenheid
- Alternatieven voor het civiele proces
a. Schikkingsregeling
b. Alternatieve geschilbeslechting
c. Eigenrichting?
Aan welk loket kunt u terecht?
- Overheidsrechter, arbiter of bindend adviseur ?
a. Zie o.m. art 1020 Rv en art 7:900 e.v. BW
b. Nederlandse rechter, buitenlandse rechter of supranationaal gerecht?
c. Compendium H3.2
Aan welk loket kunt u terecht?
Competentieregels Nederlandse civiele rechter
- Absolute competentie
a. Rechtbank ( incl sector kanton), hof of Hoge Raad?
b. Hoofdregel : rechtbank is bevoegd ( art 42 Ro)
- Relatieve competentie
a. Bij welke rechtbank ( of welk hof ) kunt u terecht ?
b. Hoofdregel : woonplaats gedaagde
c. Rechtbanken in NL ;
1. Rechtbank Amsterdam
2. Rechtbank Den Haag
3. Rechtbank Gelderland
4. Rechtbank Limburg
5. Rechtbank Midden-Nederland
6. Rechtbank Noord-Holland
7. Rechtbank Noord-Nederland
8. Rechtbank Oost-Brabant
9. Rechtbank Overijssel
10. Rechtbank Rotterdam
11. Rechtbank Zeeland-West-Brabant
, - Verkeerde rechtsingang ?
a. Onbevoegdverklaring ( art 72 Rv)
b. Verwijzing ( art 73 Rv)
Verloop van de procedure
- Ideaal van de wetgever ; de uniforme basisprocedure
- kijk pp
Voorbeeld : verkoop van een woning
- Partijen sluiten een koopovereenkomst
- Heeft de koper geldig een ontbindende voorwaarde ingeroepen ?
- Is de koper de contractuele boete verschuldigd ?
- Compendium H 5 en 6
Verloop van de procedure
- Dagvaarding
a. CvA → Zitting → Vonnis
b. Verstekvonnis ( als de gedaagde niet verschijnt ) : mogelijke variaties
1. Incidenten
2. Re en dupliek
3. Bewijsverrichtingen
- Inhoud van de dagvaarding ; art 111 lid 2 en 3 Rv
- Uitbrengen van de dagvaarding ; art 45-66, 111 lid 1 en 114 Rv
- Aanbrengen van de dagvaarding ; art 123 en 125 Rv
- Verplichte procesvertegenwoordiging?
- ‘Verschijnen’ op de roldatum : art 128 lid 1
- Conclusie van antwoord : art 128 lid 2 Rv
- Verstek en verzet ; art 139 -148 Rv
- Incidenten ; art 208 e.v.
- Bewijsverrichtingen ; art 149 Rv e.v.
- Het ( tussen) vonnis: art 229 -232 Rv
Verloop van de procedure
- Kantonrechter
a. Licht afwijkende regeling voor zaken met beperkt belang, arbeidszaken etc. (
art 93 e.v. Rv)
b. Geen verplichte procesvertegenwoordiging ( art 79 Rv )
c. Iets actievere rol rechtbank ( art 82 lid 2, 84 Rv)
- Verzoekschriftprocedure
a. Geheel eigen afwijkende regeling ( art 261 Rv e.v. )
b. Procedure begint door indiening verzoekschrift
Hoofdbeginselen van procesrecht
Art 6 EVRM ; recht op een eerlijk proces
1. Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen of bij het bepalen van
de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging heeft een ieder recht op
een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn,
door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld. De uitspraak
moet in het openbaar worden gewezen maar (...)
,Hoofdbeginselen van procesrecht
Nieuw wetsvoorstel art 17 W
1. Kijk pp
Hoofdbeginselen van procesrecht
1. Recht op een behandeling
- Toegang tot de rechter ( access to justice )
- Art 6 EVRM
- Art 17 en 18 lid 2 Gw
- EHRM Airey/ Ierland : er kunnen omstandigheden zijn dat het verplicht is dat
je gefinancierde rechtsbijstand krijgt
2. Recht op een eerlijke behandeling
- Beginselen van equality of arms, voorbeeld: EHRM Steel & Morris v. VK
- Beginselen van hoor en wederhoor, voorbeeld: HR De googelende rechter
zie o.m. art 6 EVRM , art 19, 230 en 1036 Rv
3. Recht op onpartijdige en onafhankelijke rechter
- Art 6 EVRM , art 117 Gw
- Wrakingsregeling : art 36 e.v. Rv
- Code zaakstoedeling
- EHRM Hauschildt
- Voorbeeld: HR 23 nov 2018, RvdW 2018/1291, HR Chipshol
4. Recht op berechting binnen redelijke termijn
- Art 6 EVRM , art 20 Rv
- Voorbeeld: EHRM Capuano
Hoofdbeginselen van procesrecht
Overige hoofdbeginselen
5. Openbaarheid van de rechtspraak
- Art 6 EVRM 121 Gw, 4 RO. 27 eN 28 Rv
6. Motivering van de rechterlijke uitspraak
- Art 6 EVRM, 121 Gw, 5 RO, 30, 230 en 287 Rv
7. Recht op een mondelinge behandeling
- Art 6 EVRM, art 155 Rv
Nog meer hoofdbeginselen?
Dagvaardingsprocedure → 78 Rv
Verzoekschriftprocedure → 261 Rv & 262 Rv
Art 93a
Art 93c
EHRM 9 oktober 1979, ECLI:NL:XX:1979:AC1044, Airey/Ierland
, - Art 6 EVRM ; externe toegankelijkheid
- Leidt het ontbreken van gefinancierde rechtshulp tot een schending van het recht op
effectieve toegang tot de rechter ?
- Er mag uit 6 EVRM voortvloeiende geen sprake zijn van juridische en feitelijke
hinderpalen voor die toegang ( tot de rechter). Ook valt onder dit recht het recht op
eggectieve toegang tot een advocaat wanneer dit vanwege de complexiteit van een
zaak nodig is. Dit kan impliceren dat de staat moet voorzien in gefinancierde
rechtsbijstand. Soms is er geen rechtshulp nodig mede doordat de procedure heel
eenvoudig kan zijn.
EHRM 25 juni 1987, ECLI:NL:XX:1987:AC9931, Capuano/Italië
- Art 6 EVRM; Redelijke termijn
- Wat is de betekenis van rechtsdoening binnen redelijke termijn van art 6 EVRM?
- Geen vast tijdslimiet
- Te beoordelen van procesfase tot procesfase
- Termijnbewaking is zelfstandige verantwoordelijkheid van rechter
- Onredelijkheid afhankelijk van de omstandigheden van het geval waaronder
a. mede de complexiteit van de zaak
b. het gedrag van de partij die een beroep doet op de overschrijding en
c. het gedrag van de rechterlijke instanties
d. dit zijn toetsingscriteria
HR 16 maart 1939, ECLI:NL:HR:1939:AG1906, Rijwielzadel
- Moet de eiser niet-ontvankelijk worden verklaard wanneer de verkeerde rechtsgrond
in de dagvaarding is aangehaald?
- Op grond van art 25 Rv dient de rechter van ambtswege rechtsgronden aan te
vullen die partijen niet hebben aangevoerd. Verkeerde rechtsgrond leidt dus niet tot
niet-ontvankelijkheid
HR 15 april 2011, ECLI:HR:2011:BP5612, De googlende rechter
- Heeft het Hof zijn oordeel gebaseerd op feiten die bij het oordeel niet gebruikt
hadden mogen worden ?
- Door na het processuele debat de website van de apotheek te bezoeken en deze
gegevens ten grondslag leggen aan het oordeel, heeft het hof de partijen niet in de
gelegenheid gesteld van deze feiten kennis te laten nemen en zich hierover
desgewenst uit te laten. Het hof heeft dus in strijd gehandeld met het beginsel van
hoor en wederhoor.
Procedure aanhangig maken
- Art 93 Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering
- Sub a stelt dat zaken betreffende vorderingen met een beroep van ten hoogste
25.000, de tot aan de dag van dagvaarding verschenen rente daarbij inbegrepen,
tenzij de rechtstitel de bedrag te boven gaan en die rechtstitel wordt betwist. door de
kantonrechter worden behandeld en beslist.
