Na de geboorte van de pasgeborene duurt het enkele dagen voordat hij zich heeft aangepast aan de nieuwe omgeving. De veranderingen verlopen niet altijd voorspoedig, waardoor er complicaties kunnen optreden. Deze moet je kunnen herkennen en signaleren tijdens de verzorging van de pasgeborenen. De ee...
Hoofdstuk 6. Persoonlijke zorg van een pasgeborene.
Na de geboorte van de pasgeborene duurt het enkele dagen voordat hij zich
heeft aangepast aan de nieuwe omgeving. Om de overgang van het leven binnen
de baarmoeder naar het leven buiten de baarmoeder goed te laten verlopen,
moeten de organen zich direct aanpassen aan de nieuwe situatie. De eerste
dagen verzorg je de pasgeborene meestal zelf, waarna de moeder en partner het
langzaam overnemen.
Kenmerken van de pasgeborene
Omdat de pasgeborene zich aan de nieuwe leefomgeving moet aanpassen,
gebeurt er veel in zijn lichaam. Het hoofd is bijvoorbeeld een kwart van de
lichaamslengte, bij volwassenen is dat maar een achtste deel. De schedelomtrek
is gemiddeld 34-36 cm. De buik is relatief dik. Direct na de geboorte gaat de
baby ademhalen en moet het bloed zelfstandig circuleren. Daarnaast vinden er
ontwikkelingen plaats ten aanzien van de zintuigen en huid, de spijsvertering, de
uitscheiding, de hormonen en zenuwen. In de baarmoeder krijgt de foetus
zuurstof via de navelstreng en wordt het koolzuur via de navelstreng afgevoerd.
De temperatuur is buiten de baarmoeder lager en de toevoer van het bloed via
de navelstreng stopt langzaam. Dit alles prikkelt de baby tot zelfstandig ademen.
Zodra de ademhaling begint, voltrekken zich grote veranderingen in de
bloedcirculatie van de pasgeborene. Door het ademen en huilen van de
pasgeborene komt de bloedstroom in de longslagader tot stand. De navelstreng
wordt meestal doorgeknipt op het moment dat deze ophoudt met kloppen. Rond
de 8ste dag valt hij door indrogen vanzelf af. Er kan rond het navelstompje een
geel plakkaat te zien zijn. Dat zijn witte bloedlichaampjes die zorgen voor de
afweer.
De pasgeborene hoort door de sterke doorbloeding rozerood van kleur te zijn.
Zijn handen en voeten kunnen soms blauw zien. Dit wordt acrocyanose genoemd
en is normaal. De huid is dun en soms bedekt met huidsmeer oftewel vernix. Na
de geboorte moet de pasgeborene plotseling wennen aan de kamertemperatuur
op 20-25 graden. Ook hebben pasgeborene nog weinig onderhuids vet. De huid
wordt in het begin droog en er kunnen zelfs velletjes los hangen. Dit is een
natuurlijk proces. Het pasgeboren kind heeft verschillende automatische reflexen.
Door onrijpheid van het zenuwstelsel neemt de baby prikkels minder goed waar.
Meestal ontstaat er een huilpiek rond de zesde week. Doordat de zenuwbanen de
eerste tijd nog niet geheel ontwikkeld zijn, neemt de pasgeborene ook minder
goed warmte- en koude verschillen waar.
In de baarmoeder heeft de baby weinig ruimte gehad de laatste maanden. In de
loop van de tijd zullen de beentjes vanzelf een minder gebogen houding
aannemen. Dit mag niet worden geforceerd. De baby heeft een goede spiertonus,
mar is bij zijn lig- en zithouding afhankelijk van anderen. Omdat de schedeldelen
bij de geboorte over elkaar heen moeten kunnen schuiven, zijn ze nog niet met
elkaar vergroeid. De openingen tussen de schedeldelen, de fontanellen, zijn
voelbaar. De fontanellen bestaat uit de kleine en grote fontanel. De kleine
fontanel groeit in twee maanden dicht, de grote fontanel in ongeveer 2 jaar.
Na de geboorte moet het kind in staat zijn om alle voeding via het maag-darm
kanaal op te nemen. In aanleg is alles aanwezig en klaar om voeding te
ontvangen. De darmflora van het kind is echter nog niet voldoende in staat om
, vitamine K zelf aan te maken. Om te voorkomen dat er spontane bloedingen
optreden, krijgen de pasgeborene vitamine K per os toegediend. Bij geboorte is
het lichaamsgewicht van de baby gemiddeld 3500 gram en de lengte 50 cm. Het
is normaal als pasgeborene tijdens hun eerste levensweek gewicht verliezen
(ongeveer 10%). Hij groeit ongeveer 20 gram per dag en 150 gram per week.
De nieren van een kind werken al voor de geboorte. Na de geboorte plassen veel
kinderen vrijwel meteen, maar het kan ook wat langer duren. De eerste
ontlasting van de pasgeborene is donkerbruin of zelfs zwart van kleur. Het is
kleverig en moeilijk van de billen te verwijderen. Het wordt meconium genoemd.
Vooral bij een borstvoedingskind verandert de ontlasting in de eerste levensweek
van samenstelling.
Een pasgeborene blijkt op een afstand van 20 centimeter scherp te zien en kan
licht en donker onderscheiden. Het kan een jaar duren voordat de ogen hun
definitieve kleur krijgen. Soms loenst de baby, doordat de spiertjes rondom de
ogen nog niet voldoende ontwikkeld en sterk zijn. De traankanaaltjes werken nog
niet. Het waarnemen van geluid vindt al plaats in de baarmoeder. Direct na de
geboorte herkent de baby de geur van de moeder. De neus is na de baring iets
platgedrukt. Ook deze krijgt na enkele dagen zijn normale vorm. Door de druk
van de geboorte kunnen de geslachtsorganen opgezwollen zijn. Dit verdwijnt
vanzelf. Soms zie je bij meisjes bloed in de luier. Dit wordt pseudomenstruatie
genoemd en wordt veroorzaakt door vrouwelijke hormonen die tijdens de
zwangerschap de placenta passeren. Heksenmelk is een vochtige afscheiding uit
de borsten van de pasgeborene, en kan zowel bij jongens als meisjes optreden.
Beide verschijnselen gaan vanzelf over.
Gedragingen bij de pasgeborene
De moeder herkent na de geboorte vaak de bewegingen die het kind al in de buik
maakte. Na zijn geboorte kan hij zich nog niet verbaal uitdrukken, de enige
manier om aandacht te vragen is door te huilen. Het ritme van slapen en waken
is nog zeer onregelmatig. Er zijn verschillende oorzaken van huilen bij
pasgeborene:
o trek in voeding
o een natte of vieze luier
o oververhitting
o behoefte aan contact
o wennen aan de voeding
o darmkrampjes
o vermoeidheid
o pijn
o overgevoelig voor de voeding
o verveling
o verstoord dag- en nachtritme
o reageren op prikkels uit de omgeving
Sommige baby’s hebben een huiluurtje. Hoe jong kinderen ook zijn, ze kunnen
stemmingen van anderen vaak haarfijn aanvoelen en daar direct op reageren.
Het kan een hele tijd duren voor je een ritme ontdekt in het slaap- en
waakgedrag van het kind. Ook bij feeding-on-demand neemt de baby vanzelf een
vast dat- en nachtritme aan. Het is normaal dat de baby de eerste 6 tot 12 weken
’s nachts wakker wordt en gevoed wordt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudje92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
