Samenvatting AF Na de geboorte
Hoofdstuk 18 Na de geboorte
Nadat de mens ter wereld is gekomen, begint zijn lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. Elke dag
ontwikkelt een mens zich een beetje verder. In de ontwikkeling van een mens zijn enkele perioden aan te
geven met elk zijn eigen kenmerken; dat zijn de levensfasen. In elke levensfase bereikt de mens een
bepaald niveau van ontwikkeling.
18.1 Ontwikkeling
Er zijn drie componenten in de ontwikkeling van de mens:
Groei
Rijping
Leren
De ontwikkeling verloopt soms heel snel en lijkt op andere momenten stil te staan. Die stilstand is echter
schijn; de ontwikkeling stopt niet. Op elke moment van je leven is sprake van minstens één van de drie
componenten, die elkaar onderling beïnvloeden, maar ook onderhevig zijn aan invloeden van buitenaf.
18.1.1 Groei, rijping en leren
Groei:
Is de toename in afmeting en volume
Is een kwantitatief begrip (je kunt het meten)
Is meestal het gevolg van celdelingen; de nieuwe cellen gaan zich differentiëren (specifieke
bouw) en specialiseren (specifieke functie)
Gaat gepaard met afbraak, bijvoorbeeld:
- De hoornlaag van de huid slijt continu af en wordt continu bijgemaakt
- Rode bloedcellen sterven na 120 dagen en worden continu bijgemaakt
- Botweefsel wordt continu afgebroken en opgebouwd
Is vanaf het begin van de embryonale fase tot het 18 de levensjaar groter dan de afbraak
Is van het 18de tot het 45ste levensjaar ongeveer gelijk aan de afbraak
Is vanaf de 45ste levensjaar tot de dood kleiner dan de afbraak
Rijping:
Is de ontwikkeling van volle wasdom
Kan betrekking hebben op meerdere niveaus:
- Cellen
- Weefsels
- Organen
- Orgaanstelsels
- Het individu
Is een kwalitatief begrip (zegt iets over de hoedanigheid van het functioneren)
Leren:
Is het zich eigen maken van kennis en vaardigheden
18.1.2 Beïnvloeding
De ontwikkeling van de mens wordt beïnvloed door endogene factoren en exogene factoren.
Endogene factoren:
Zijn binnen de mens zelf gelegen
Belangrijke factoren zijn:
- Erfelijke aanleg
- Hormonale regulatie
1
, Exogene factoren:
Beinvloeden de ontwikkeling van de mens
Hieronder behoren:
- Sociale omstandigheden
- Culturele omstandigheden
- Economische omstandigheden
- Milieuomstandigheden
Goede voeding, een gezonde en inspirerende werkomgeving, een harmonische relatie met de mensen in
je omgeving, een juist evenwicht tussen inspanning en ontspanning, schone milieuomstandigheden, een
toereikend inkomen: allemaal steentjes die bijdragen aan een goede ontwikkeling.
18.1.3 Tempo
In de ontwikkeling van de mens zien we afwisselende perioden van vertraging en versnelling. Hiervan zijn
genoeg voorbeelden te geven. Het hoofd van een baby neemt de eerste tijd na de geboorte een relatief
groot deel van het lichaam in beslag. Daarna groeit het hoofd in verhouding nauwelijks, vergeleken met de
romp, de armen en de benen.
18.1.4 Door de eeuwen heen
De gemiddelde lichaamslengte van de westerse mens is de afgelopen twee eeuwen met ongeveer 10
cm toegenomen. De lengtetoename wordt voornamelijk toegeschreven aan verbeterde voeding. Niet
alleen is de hoeveelheid voeding toegenomen, maar ook de kwaliteit ervan.
De structurele lengtetoename heeft allerlei consequenties voor onze leefomgeving, zoals het veranderen
van de standaardmaten voor bedden, deuren, meubilair, kleding en vervoersmiddelen. Behalve de
lichaamslengte is ook de gemiddelde levensverwachting van de westerse mens aanzienlijk gestegen.
18.1.5 Meten van ontwikkeling
De fysiologische leeftijd (skeletleeftijd) is een betere maat voor het bepalen van de ontwikkelingsfase
dan de kalenderleeftijd (aantal levensjaren). Specifieke informatie over de ontwikkeling wordt verkregen
door regelmatige metingen van de schedelomtrek en het lichaamsgewicht, door de gebitsontwikkeling te
bekijken (gebitsleeftijd) of door de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken (seksuele
leeftijd) te vergelijken met gemiddelde waarden. Een indruk van de verstandelijke ontwikkeling
(intelligentieleeftijd) wordt verkregen door niveau- of intelligentietesten.
18.2 Levensfase
Een mensenleven wordt in de volgende levensfase verdeeld:
Neonatale fase
Zuigelingfase
Peuterfase
Kleuterfase
Fase van het schoolkind
Adolescentiefase
Volwassenheid
Ouderdom
In de neonatale fase (eerste 4 weken):
Vindt aanpassing plaats aan de overgang van het intra-uteriene naar het extra-uteriene leven.
In de ontwikkelingspsychologie wordt ook wel gezegd dat de geboorte de overgang is van de
fysiologische naar de psychosociale moederschoot
In de zuigelingfase (1ste levensjaar):
Is de baby hulpeloos en volledig afhankelijk
Wordt de basis gelegd voor het gevoel van vertrouwen in de wereld
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mell-l. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.