College aantekeningen
College aantekeningen Inleiding Tot De Rechtswetenschappen (JUR-1INLRW1-2021)
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
College aantekeningen Inleiding tot de rechtswetenschap compleet. Radboud Universiteit.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Aantekeningen hoorcollege ‘Inleiding tot de rechtswetenschap’,Hoorcollege 1
Rechtspraak is de bevoegdheid om geschillen om te lossen of feiten te bestraffen op basis
van de wet.
Empirisch onderzoek= wetenschappelijk onderzoek die eigen waarnemingen gebruikt.
Recht= alles wat in de wet, verdrag, jurisprudentie en gewoonterecht staat.
Descriptieve en normatieve algemene regels
a) Descriptieve regels= beschrijven de feitelijke stand van zaken
b) Normatieve/prescriptieve regels= hoe wij ons behoren te gedragen, wenselijk gedrag
voorschrijven. Normen en waarden. Rechtssysteem
Waarden (normatief van aard, prescriptief, niet hetzelfde als gedragsregels): voorkeur die een
groep of samenleving heeft met betrekking tot doeleinden of gedragspatronen.
Rechtszekerheid, veiligheid, geduld, behulpzaamheid.
Normen: gedragsregels. Op tijd komen, elkaar uit laten praten, niet pesten, goed zorgen voor
mensen
Normen zijn afgeleid uit waarden. Eerst is er een waarde, dan volgt de norm. De waarde
wordt tot uiting gebracht middels de norm.
Normatief kennissysteem (normen & waarden)
- Rechtssysteem (rechtsregels): deze bepaal je niet zelf of dat je het naleeft. Het wordt
door de overheid afgedwongen. De onderstaande drie bepaal je wel zelf.
o Hoe dwingen ze het af? Straffen
- Godsdienst: bepaalde perfect of perfect geachte werkelijkheid
- Moraal: hoe moeten wij een goed mens worden? Hoe moeten wij het goede leven
leiden? Moraal verschilt per persoon, dus is erg lastig. Aangereikt door je ouders,
cultuur maar je hebt er zelf wel invloed op.
- Fatsoenregels: gepast uiterlijk gedrag
Scheiding recht < > moraal en godsdienst
Godsdienst los van het recht godsdienstvrijheid
Moraal los van het recht persoonlijke gewetensvrijheid, niet dezelfde consequenties
(gebrek aan rechtszekerheid)
Rechtszekerheid= je kunt vertrouwen op wat je rechten zijn. Kun je bereiken door een
rechtssysteem dat is losgemaakt van de morele en godsdienstige systemen.
Rechtsbronnen
Er is veel overlap, en ze zijn op elkaar geïnspireerd. Bijvoorbeeld moorden staat in het recht,
maar is ook een morele regel.
4 rechtsbronnen:
1. Wetten: wat je wel en niet mag doen. De regels die het geldende recht uitmaken en zo
heb je rechtszekerheid.
, 2. Verdragen
3. Jurisprudentie: Een rechter gaat na wat rechters eerder in eenzelfde soort zaak
besloten hebben. Rechtsopvatting. Uitspraken van rechters waaruit blijkt hoe ze
denken over de toepassing van bepaalde wetten. Aanvullingen op de wet.
4. Gewoonterecht (& rechtsbeginselen): Rechtsregels die gebaseerd zijn op
rechtsovertuigingen die level in het volk. Gewoontes die in brede algen van de
bevolking wordt gevolgd en waarvan mensen vinden dat het een rechtsregel is.
Wet en verdrag = het geschreven recht, geschreven als recht. Bedoeld om recht te zijn.
Jurisprudentie en gewoonterecht = het ongeschreven recht.
W + V + J + G = het positieve recht (geldende recht)
Wat zeggen de meeste rechters/juristen… Rechtvaardig? Dat doet er niet toe want het staat in
de wet
Natuurrechtsleer < > Rechtspositivisme
Natuurrecht= er zijn mensen die geloven dat er bepaalde rechtsnormen zijn die van nature
gelden. Bepaalde beginselen van rechtvaardigheid gelden van nature.
- Voorbeeld: Waardigheid van ieder mens (redelijkheid)
Gewoonterecht= Gewoonterecht met de rechtsbeginselen (gelijkheid, proportionaliteit,
rechtszekerheid). Het zweeft rond, maar het is verbonden aan het geldende recht.
Natuurrecht= argument voor juristen om extreem onrechtvaardig situaties te laten
verdwijnen. Niet te vaak vanuit natuurrecht redeneren, want dan ben je weer terug bij af.
Iedere jurist kan dan zeggen, dit bevalt me niet, en dit bevalt me er niet aan.
- Wanneer toepassen? Alleen maar in extreem onrechtvaardige situaties
Rechtspositivisme= Stroming van juristen die tegen het natuurrecht zijn. Tegenstanders van
natuurrecht.
Recht
Vraag: ‘Welke relatie wordt er geregeld?’
Privaat recht, burgerlijk recht, civiel recht: Tussen burgers onderling (familie, eigendom,
aansprakelijkheid, contract)
- Personenrecht (familie en rechtspersonen)
- Vermogensrecht (relaties die op geld waardeerbaar zijn)
Publiek recht: Tussen burger en overheid
- Strafrecht
- Bestuursrecht (toezicht van de overheid op de maatschappij, bijv. vergunningen)
- Staatsrecht (belangrijkste instellingen van de staat)
- Volkenrecht (relatie tussen staten) Nederland sluit verdrag met Duitsland
Genus= hoofdsoort (privaat recht, publiek recht) paraplubegrip, verzamelbegrip
Species= ondersoort (personenrecht, strafrecht etc.) subcategorie
Materieel recht= regels waarin rechten en plichten van burgers en overheden
, Formeel recht= procesrecht dat gaat over het afdwingen van het materiele recht bij de rechter
(WvSv, WvBRv, AwB)
Materieel privaatrecht heb ik recht op vakantiegeld? Burgerlijk Wetboek (BW)
Homoniem= een dezelfde benaming gebruikt voor twee verschillende verschijnselen.
Positief recht= niet het tegenovergestelde van ‘negatief recht’ of iets dergelijks. Integendeel:
‘positief recht’ betekent door de mens gestelde recht en vormt in dit opzicht een tegenstelling
met het begrip natuurrecht.
Natuurrecht= het van nature, onafhankelijk van menselijke erkenning geldende recht
Rechtspositivisme= de (juridische of filosofische) opvatting dat het geldende recht
uitsluitend bestaat uit positief recht.
Natuurrechtsdenkers= het geldende recht bestaat uit natuurrecht, aangevuld door positief
recht. Volgens velen van hen mag het positieve recht niet in strijd zijn met de natuurlijke
rechtvaardigheid.
Natuurrechtsaanhangers menen: geldend recht = natuurrecht + positief recht
Voor normale omstandigheden huldigen de meeste moderne juristen de
rechtspositivistische opvatting: geldend recht = positief recht
Conclusie: Hoewel een positivistische benadering van het recht in alledaagse omstandigheden
valt te prefereren, valt de jurist in de meest extreme omstandigheden toch weer terug op een
natuurrechtelijke visie. Soms is hij dan zelfs bereid om aan te nemen dat in strijd was met
enkele elementaire normen van natuurlijke rechtvaardigheid, ongeldig was.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cheriquehutten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen