Vroegmodern naar Moderne
geschiedenis
Inhoudsopgave
College 1; Verlichting........................................................................................................................... 3
Wetenschappelijke Revolutie............................................................................................................. 3
De verlichting..................................................................................................................................... 3
Verlichtingsfilosofen........................................................................................................................... 4
Verspreiding en invloed van de verlichting......................................................................................... 5
De Nederlandse verlichting................................................................................................................ 5
College 2; Verlicht absolutisme........................................................................................................... 7
Pruisen, Frederik de Grote................................................................................................................. 7
Oostenrijk, Jozef II............................................................................................................................. 7
Rusland, Catharina II......................................................................................................................... 8
College 3; Amerikaanse revolutie & patriotten in Nederland............................................................9
Atlantische revoluties......................................................................................................................... 9
De Amerikaanse revolutie (1775-1783).............................................................................................. 9
Amerikaanse grondwet.................................................................................................................... 10
Nederlands patriottenbeweging, 1781-1787....................................................................................11
College 4; Franse revolutie & Revolutie op Haïti.............................................................................12
Gebeurtenissen Franse revolutie..................................................................................................... 12
Crisissen voor de Franse Revolutie.................................................................................................13
De Franse revolutie eerste gematigde fase....................................................................................13
De Franse revolutie radicale fase.................................................................................................... 14
College 5; Industriële revolutie.......................................................................................................... 15
Grote veranderingen........................................................................................................................ 15
Europese industrialisatie.................................................................................................................. 16
College 6; Het rijk van Napoleon....................................................................................................... 17
Franse revolutie............................................................................................................................... 17
Napoleon staatsgreep...................................................................................................................... 17
Napoleons ideeën............................................................................................................................ 19
College 7; Europa na 1815................................................................................................................. 20
Na Napoleon, Het congres van Wenen............................................................................................ 20
Politieke & culturele stromingen....................................................................................................... 20
College 9; West-Europa, ontwikkelingen tot 1848...........................................................................22
, Europa na 1815 in grote lijnen......................................................................................................... 22
Groot-Brittannië 1815-1830.............................................................................................................. 22
België: 1830 Liberale revolutie......................................................................................................... 22
Frankrijk: 1815-1830........................................................................................................................ 22
Democratische revolutie 1848.......................................................................................................... 23
Frankrijk na 1848............................................................................................................................. 23
Italië na 1848................................................................................................................................... 24
Oostenrijk-Hongarije in 1848............................................................................................................ 24
Pruisen/Duitsland 1848.................................................................................................................... 24
Gevolgen van 1848.......................................................................................................................... 25
College 10; West-Europa (1848-1870)............................................................................................... 26
Nationale eenheidsstaten................................................................................................................. 26
Frankrijk na 1848-1870.................................................................................................................... 26
Italiaanse eenwording 1848-1870.................................................................................................... 26
Duitse eenwording 1848-1870......................................................................................................... 27
College 11; Nederland (1795-1848).................................................................................................... 29
De Bataafse Republiek.................................................................................................................... 29
Koninkrijk Holland............................................................................................................................ 29
Het verenigd koninkrijk der Nederlanden.........................................................................................29
België onafhankelijkheid.................................................................................................................. 30
Nederlands nationalisme.................................................................................................................. 31
Het koninkrijk der Nederlanden........................................................................................................ 31
College 13; Modern imperialisme...................................................................................................... 35
Europese dominantie....................................................................................................................... 35
,College 1; Verlichting
Wetenschappelijke Revolutie
Nieuw wereldbeeld
Van een Aristotelisch-christelijk naar een mechanisch wereldbeeld.
Ven een geocentrisch naar een heliocentrisch wereldbeeld
Nieuwe onderzoeksmethoden
Empirisme
Rationalisme
De wetenschappelijke revolutie bereidde de weg voor de verlichting
Nieuw wereldbeeld
o Aristoteles-christelijk Mechanisch
o Geocentrisch heliocentrisch
Hoe komt men tot ware kennis?
Inductieve methode: Door uit te gaan van waargenomen feiten, deze te
combineren en daaruit de juiste conclusies te trekken, komt men tot algemene
uitspraken Empirisme
Deductieve methode: Door uit te gaan van algemene theorieën komt men met
behulp van de ratio tot kennis over individuele gevallen. Rationalisme
Inductie waarnemingen
Deductie verstand
Newton; waarnemingen wiskundig verwerken in formules eeuwige
natuurwetten.
Wat is het verband tussen de wetenschappelijke revolutie en de verlichting
17e eeuwse Wetenschappelijke Revolutie: kennis van de fysieke wereld, niet
meer op grond van bijbel en autoriteit maar op grond van waarnemingen en
wiskundige berekeningen.
18e eeuwse Verlichting: de ratio wordt ook toegepast om de menselijke
samenleving te begrijpen.
De verlichting
Invloeden op de verlichting
- Wetenschappelijke revolutie
- Contact met andere culturen
If anything was possible, who could say what was right or wrong? (Mckay,
2014, p.516)
- Twijfel over religieuze waarheden
…devastation brought by the 30 years’ war (Mckay, 2014, p.516na)
, De verlichting
Een brede intellectuele en culturele beweging die ca. 1750 op zijn hoogtepunt
was.
Kenmerken van de verlichting
o Rationeel denken
o Vooruitgangsgeloof
o Kritiek op de bestaande samenleving
Drie centrale concepten van de verlichting
1. Wetten en de methoden uit de natuurwetenschap staan centraal:
De ratio en niet het geloof als uitgangspunt;
2. Deze methodes toepassen om de wetten va de menselijke samenleving te
doorgronden;
3. Geloof in de vooruitgang, kennis gebruiken om betere mensen, betere
samenlevingen te creëren. (optimisme)
Verlichtingsfilosofen
John Locke
Twee Verhandelingen over Regeren
De mens heeft natuurlijke rechten (vrijheid en beschermen van bezit)
Sociaal contract In een samenleving doen mensen afstand van hun rechten
om onrecht beter te kunnen bestrijden. Volk én regering.
Soeverein moet zich aan de wetten van het land houden én mag worden
afgezet wanneer hij dit niet doet
Rule of law: De overheid is aan grenzen gebonden
Montesquieu
Vrijheid is het recht om alles te doen wat de wet toestaat, en als een burger
zou kunnen doen wat bij wet is verboden, dan zou hij niet langer vrij zijn,
omdat zijn medeburgers hetzelfde zouden kunnen.
1748; over de geest der wetten
o Wetenschappelijke benadering van de samenleving bestuderen van
politieke structuren
o Trias politica
Uitvoerende macht: regering
Rechterlijke macht: rechters
Voltaire
Hij was
o Schrijver, journalist, filosoof, satirist en aristocraat.
o Gevangen in de Bastille, woonde lange tijd buiten Frankrijk
o 1726 reis naar Engeland
Deïsme schepper als ‘horlogemaker van het heelal’
Godsdienstverdraagzaamheid
o Onbewijsbare irrationele aannames voor godsdienstconflicten
o Tolerantie
o Geen discussie op welke ‘juiste’ manier je de schepper moet aanbidden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper drewardon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
