Classificatie DSM-5
-Gemeenschappelijk taal
-Ontstaan door link tussen theorie, onderzoek en praktijk
-Evidence based
-Onderkennende/ classificerende diagnose
-Handig voor protocollair werk
-Werkt behandeling X voor problematiek Y?
Waarom dan DSM voorkennis?
-Verschijningsvormen problemen herkennen
-Klachten/ symptomen
-Hulpvraag van ouders/ leerkracht/ kind
-Maar heb je vaak eigenlijk niet nodig in jgz voor behandeling
→ Houdt met name oog voor mens achter de klachten/ label!
Evidence based hulpverlening
-Wat werkt, waarvoor en bij wie?
-Getoetst via Randomized controlled trials (RCT) en meta-analyses
-www.nji.nl/interventies → hierop kan je het niveau van bewijs/ effectiviteit zien.
Protocollaire behandelingen
De hele behandeling staat per sessie uitgewerkt
-Specifieke interventie
-Voor hulpverleners duidelijk handvat
-Voor kinderen en ouders duidelijk plan
-Effectieve protocollaire behandelingen staan in NJI databank.
Soorten behandelingen/ stromingen
-Gedragstherapie
-systeemtherapie
-psychoanalyse
-cognitieve (gedrags)therapie
→ dit zijn dus stromingen. Vanuit deze stromingen zijn er concrete protocollen en interventies
ontwikkeld.
,Voorbeeld: Cognitieve gedragstherapie
→ Ken ook de technieken
Behandeling van een probleem
Vraag je af:
*Welke soort behandelingen/stromingen zijn er?
-Theoretisch principe behandeling
-Welke behandeltechnieken in die stroming?
*Welke specifieke interventies zijn er per stroming?
-Welke zijn evidence-based?
- Welke zijn protocollair?
- Welke behandeltechnieken worden gebruikt?
- Wat is het verschil en de overlap tussen de interventies?
Ook belangrijk: Verschillen herkennen in zelfde soort behandeling voor verschillende problemen
→ Bijv., Trauma focused CGT (PTSS) en CGTI (insomnia)
Etiologie én in stand houden problemen
-Etiologie = leer van de oorzaken
-Welke factoren spelen (mogelijk) een rol bij:
-Ontstaan
-In stand houden
-Begrijpen risico- en beschermende factoren bij specifieke problemen.
-Is er verandering mogelijk?
-Focus op opvoeding/ ouders
-Waarom?
→ Want als je weet hoe iets is ontstaan, of wat het in stand houdt kan je op zoek gaan hoe dit te
veranderen.
Opvoeding belangrijk
-Ontwikkeling kind resultaat complexe interacties
-Focus op ouders, maar ook aandacht voor siblings, hele gezin grootouders, school etc.
-Systeem is veranderbaar!
,Etiologie: Rol ouders
-Welke rol spelen ouders mogelijk bij ontstaan van problemen?
-Welke rol spelen ouders bij in stand houden van problemen?
→ Geeft richting aan diagnostiek en behandeling
→ bijv. opvoedings- en ondersteuningsbehoeften
Aandacht voor gender
Wees je bewust van:
o Eigen stereotypen
o Verschil prevalentie
o Stereotype gedrag
o Sekse specifieke uitingsvormen en manier presenteren
o Verschil in onderliggende mechanisme?
o Verschil behandel effectiviteit
o Rol ouders en etiologie
Per stoornis leren over......
1. Herkennen symptomen en klinisch beeld
2. Etiologie: ontstaan en in stand houden en wat is de rol van ouders?
3. Behandelingen
- Soorten behandelingen
- Specifieke behandelingen (evidence-based? Protocol?)
- Effectiviteit behandelingen = behandeladvies
- Inhoud behandelingen: werkzame principes en behandeltechnieken
4. Rol ouders bij behandeling (effectiviteit, waarom en hoe)
5. Sekseverschillen
6. Transdiagnostische factoren in etiologie en behandeling
Maar wat als…
-De hulpvraag wijzigt
-Er comorbide problemen zijn
-Er andere complexe onderliggende problemen spelen
-Hulpvraag verklarend of handelingsgericht is
-Behandeling niet werkt
Transdiagnostisch werken
De ijsberg
-Klachten en DSM boven het water
-Transdiagnostische factoren onder het water
→ Is heel cliënt specifiek.
→ Hoe complexer de problematiek, hoe lastiger het is om één protocol te volgen.
-Hiervoor is transdiagnostisch werken van meerwaarde.
Hierdoor wordt er meer ingezet op de veronderstelde processen die de ontwikkeling van een
probleem verklaren (zoals tekorten, of disfunctionele processen van informatieverwerking,
emotionele verwerking en geautomatiseerd gedrag), maar wordt er ook meer dimensionaal naar
klachten gekeken.
, Dit zorgt ervoor dat ook subklinische klachten, comorbide klachten of vage klachten van ‘laag
welbevinden’ succesvol aangepakt kunnen worden met een transdiagnostisch protocol. Bovendien is
er, in tegenstelling tot bij een klachtspecifiek protocol, meer mogelijkheid tot flexibiliteit wanneer de
focus van de behandeling verandert tijdens de therapie (zoals bij kinderen en jongeren met
recidiverende klachten, bij een heraanmelding of wanneer bijvoorbeeld niet langer de sociale angst
maar de depressieve klachten gaan overheersen).
Verder worden transdiagnostische protocollen ook ingezet om de care as usual te versterken,
bijvoorbeeld wanneer jongeren met ASS of ADHD naast de stoornisgerichte interventies ook een
transdiagnostische emotieregulatietraining of assertiviteitstraining doorlopen, waarin ze leren
omgaan met het emotionele lijden dat inherent verbonden is met hun stoornis.
Voorbeelden Transdiagnostische factoren:
- Cognitieve processen
o Bijv. Executieve functies, zelfbeeldversterking, perfectionisme
- Emotionele processen
o Bijv. Emotieregulatie, agressieregulatie
- Gedragsmatige processen
o Bijv., Assertiviteit, opvoeding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RTDZ. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.