Samenvatting
Samenvatting E-modules voortplanting
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Alle E-modules van het vak VP samengevat.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
E-Module Oestrische cyclusHoofdstuk 1
Hoofdgroepen hormonen:
Proteïne/peptidehormonen
Bestaan uit aminozuren
Na binding aan receptor een intracellulaire signaalcascade
Bijv: GnRH, Kisspeptin, Relaxine, Prolactine
Glycoproteïnehormonen
Bestaat uit polypeptide en polysaccharideketen
Bestaat uit alfa (alle diersoorten gelijk) en beta keten (actiespecifiek)
Des te sterker het hormoon geglycolyseerd is, des te langer de t1/2.
Bijv. Inhibine, activine, follistatine, hCG, eCG, FSH en LH
Steroïdhormonen
Gevormd uit cholesterol of andere precursors
Bestaan uit 3 cyclohexaanringen en 1 cyclopentaanring
Bijv. progestagenen, oestrogenen, androgenen
Fast response: via binding aan receptor op het celmembraan
Slow response: via diffusie door celmembraan en binding aan receptor binnen het
cytoplasma
Prostaglandine-hormonen
Gevormd uit vetzuur arachidonzuur
PGF2alfa en PGE2alfa
Korte halfwaardetijd
Twee soorten cycli:
Menstruele cyclus (primaten)
Bestaat uit fysiologische veranderingen die optreden bij opeenvolgende periodes van menses,
waarbij ovulatie in het midden van de cyclus plaatsvindt.
Oestrische cyclus (alle overige diersoorten)
Bestaat uit fysiologische veranderingen die optreden bij opeenvolgende periodes van seksuele
receptiviteit (oestrus) waarbij de ovulatie aan het begin van de cyclus plaatsvindt.
a) Mono-oestrisch: ongeveer 1 cyclus per jaar, oestrus is bij deze dieren relatief lang, zo is de
kans op fertilisatie groter (hond).
b) Poly-oestrisch: meerdere, gelijkmatige verdeelde cycli per jaar, gedurende het hele jaar
kunnen deze dieren drachtig raken (koe, poes, varken, knaagdieren).
c) Seizoensgebonden poly-oestrisch: hebben ‘clusters’ van oestrische cycli, afhankelijk van het
seizoen. Er zijn twee groepen: cyclus komt op gang wanneer de dagen korter worden (ooi)
of wanneer de dagen langer worden (merrie).
Hypothalamus-hypofyse-gonade-as
De hypothamalus van een vrouwtje bestaat uit het surge center en het tonic center. Het tonic
center geeft continue pulsatiel kleine hoeveelheden GnRH af; het surge center draagt daar ook
wat aan bij en samen is dit het basaalniveau van GnRH.
GnRH heeft een positief effect op de adenohypofyse: de gonadotrope cellen worden
gestimuleerd om LH en FSH af te geven. Deze afgifte gebeurt ook pulsatiel omdat de stimulatie
door GnRH pulsatiel is.
LH en FSH stimuleren de ovaria om oestradiol (E2) af te geven, deze remt de afgifte van GnRH
door het tonic center. Door deze negatieve feedback blijven de genoemde hormonen in lage
concentraties. Wanneer het dier nog niet in puberteit is, is deze feedback erg sterk.
Vlak voor de puberteit wordt het tonic center steeds minder gevoelig voor de negatieve feedback
van oestradiol. Dit zorgt voor een toename in de frequentie van LH en FSH afgifte. Dit leidt tot
groei en ontwikkeling van de follikels in de ovaria: hierdoor stijgt de oestradiol productie.
VP E-module oestrische cyclus Annette Castelein 1
, Er is ook een positieve feedback van oestradiol via het surge center. Via deze feedback induceert
oestradiol uit de ovarai de hoge afgifte van GnRH uit het surge center: de GnRH surge. Deze komt
alleen tot stand wanneer oestradiol in hoge hoeveelheden wordt uigescheiden: de oestradiol
drempel. Voor de puberteit wordt deze drempel niet overschreden door de negatieve feedback
naar het tonic center. De GnRH surge stimuleert de pre-ovulatoire LH en FSH surge. De LH sure
induceert de ovulatie. De eerste ovulatie is de start van de puberteit.
Na de ovulatie vormt zich uit het pre-ovulatoire follikelwand het corpus luteum, dat progesteron
(P4) produceert. Progesteron remt de afgifte van en de gevoeligheid voor GnRH, waardoor de
groei en ontwikkeling van de nieuwe follikels even staakt. Wanneer het corpus luteum wordt
afgebroken, zal de remming door progesteron afnemen.
Factoren met invloed op start van puberteit:
- Intrinsieke factoren:
Genetica/ras
Lichaamsgewicht
Voedingstoestand
Aangeboren afwijkingen
- Extrinisieke factoren:
Temperatuur
Seizoen van geboorte
Sociale interacties
Licht
Stress
Mono-oestrische diersoorten zijn na 1 oestrische cyclus
volwassen; poly-oestrische pas na 2-4 oestrische cycli
volledig reproductief vermogen.
Twee fasen van de oestrische cyclus:
1) Folliculaire fase;
groei en ontwikkeling van antrale follikels onder
invloed van FSH en LH, die oestradiol
produceren
begint wanneer het corpus luteum in regressie
gaat en progesteron daalt
de pre-ovulatoire LH surge induceert de
ovulatie; het einde van de folliculaire fase
2) Luteale fase
Vorming corpus luteum, wat progesteron
produceert; remt hypothalamus-hypofyse-as
Start met ovulatie;
In algemeen geldt dat de folliculaire fase van mono-
oestrische dieren relatief langer duurt dan bij poly-
oestrische dieren.
Folliculaire fase:
Pro-oestrus
o Start met luteolyse en progesterondaling
o Follikelrijping vindt plaats
o Oestradiol neemt toe
o Geslachtsapparaat bereidt zich voor op mogelijke
dekking en dracht
Oestrus
VP E-module oestrische cyclus Annette Castelein 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carmenvanderwal. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62555 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen