Neurobiologische achtergronden van opvoeding en ontwikkeling (deel A)
Samenvatting: hoorcolleges, literatuur & aantekeningen TT-training in vorm begrippenlijst
+ overzicht belangrijke hersengebieden, stoornissen & theorieën / modellen
Door: Ilse van Meurs
Hoorcollege 1 Introductie & Basis
1: Introductie
Zenuwstelsel Zenuwstelsel kan op 3 manieren worden onderverdeeld
tt-vraag: waar bestaat Manier 1:
somatisch & 1. Centraal zenuwstelsel (CNS: Central, nervous system) = hersenen +
sympathisch uit ruggenmerg
2. Perifeer zenuwstelsel (PNS: Periferal Nervous system) = overige
lichaamszenuwen
Manier 2:
1. Autonoom: alles wat automatisch (onbewust) gereguleerd wordt door het lichaam
(vb: ademhaling, spijsvertering & hartslag)
2. Somatisch: bewuste zenuwstelsel; hiermee bewegen we (motorische zenuwen)
en voelen we (sensorische zenuwen)
Manier 3:
Autonoom zenuwstelsel bestaat uit (dit wordt ook ‘fight or flight’ genoemd)
1. Sympathisch: versnelt en zorgt voor mobilisatie → zorgt voor actie; hartslag
omhoog, spijsvertering naar beneden
2. Parasympathisch: vertraagt en zorgt voor conservatie (denk aan paralyse =
verlamming) → deel autonome zenuwstelsel dat de organen zodanig beïnvloedt
dat het lichaam in een toestand van rust en herstel kan komen
→ 2 belangrijkste componenten voor stresssysteem > in veel gedrag is goede afstemming
tussen de 2 belangrijk
, Bloed-brein-barrière: beschermt het CNS (central nervous system) → wil alles wat
buiten CNS zit buitenhouden en alles binnen CNS binnenhouden; soort
afweermechanisme
- bepaalde hormonen zitten wel in je bloed, maar kunnen door de BBB niet brein in
The Nervous System
,tt-vraag: welk gebied lateral = buitenkant
beschadigd bij vallen medial = centrum
op achterhoofd?
Hersengebieden Cerebrale cortex = hersenschors (buitenste deel van de hersenen) > bestaat uit 4 delen:
1. Occipitaal kwab / cortex: visuele functies
2. Temporaal kwab / cortex: gehoor, visuele en taalfuncties
3. Pariëtaal kwab / cortex: sensorische functies, aandacht, tastzin
4. Frontaal kwab / cortex: motoriek, executieve functies en aspecten van geheugen
en emotie
5. Insula: ligt onder de temporaalkwab > zintuiglijke ervaringen, maakt onderdeel uit
van het limbische systeem
, Limbisch systeem bevindt zich onder de cortex (subcorticaal) > belangrijk voor
- emotie
- gedrag
Bestaat uit: gyrus cinguli, fornix, hippocampus, amygdala en mammillary bodies
Basale Ganglia liggen subcorticaal > vormen de ‘vloer’ van de ventrikels > belangrijk voor
- onthouden
- initiëren van bewegingen
‘poortfunctie’
Bestaat uit: nucleus caudatus, putamen en globus pallidus
Glia cellen voeden, beschermen en isoleren het hersenweefsel + houden het weefsel op zijn plek →
zit allemaal in de grijze stof
→ verschillende soorten glia cellen, maar hoofddoel = bieden ondersteuning → assisteren
de neuronen bij verplaatsing > neuronen bewegen zich langs uitlopers van de glia cellen
