Uitwerking problemen strafrecht
Inhoudsopgave
PROBLEEM 1.................................................................................................................................................. 3
WIE KAN WANNEER ALS VERDACHTE WORDEN AANGEMERKT?.........................................................................................3
HOE IS EEN STRAFBEPALING OPGEBOUWD?..................................................................................................................3
WANNEER IS EEN FEIT OOK EEN STRAFBAAR FEIT?.........................................................................................................4
Bestanddelen en elementen............................................................................................................................4
WELKE SOORTEN DELICTEN ZIJN ER?...........................................................................................................................5
Commissie- en omissiedelicten........................................................................................................................5
Gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten..................................................................................................5
PROBLEEM 2.................................................................................................................................................. 6
WAT IS POGING EN WAT IS VOORBEREIDING?..............................................................................................................6
Theorieën over begin van uitvoering...............................................................................................................6
De ondeugdelijke poging.................................................................................................................................7
Voorbereiding..................................................................................................................................................7
Vrijwillige terugtred.........................................................................................................................................8
BEN JE STRAFBAAR ALS JE SAMEN EEN STRAFBAAR FEIT PLEEGT?......................................................................................8
Medeplegen.....................................................................................................................................................9
Het onderscheid tussen de deelnemingsvormen...........................................................................................10
BEN JE STRAFBAAR ALS JE ALLEEN HELPT BIJ EEN STRAFBAAR FEIT?.................................................................................10
Medeplichtigheid...........................................................................................................................................10
PROBLEEM 3................................................................................................................................................ 11
WAT IS OPSPORING EN WIE KUNNEN OPTREDEN ALS OPSPORINGSAMBTENAAR?................................................................11
Opsporingsonderzoek....................................................................................................................................12
WANNEER MAG IEMAND WORDEN AANGEHOUDEN?...................................................................................................13
Staande houden.............................................................................................................................................14
Aanhouden art. 53 en 54 Sv..........................................................................................................................14
Aanhouding op heterdaad art. 128 lid 1 Sv...................................................................................................14
WAT IS INBESLAGNEMING EN WELKE VOORWERPEN MOGEN IN BESLAG WORDEN GENOMEN? (LET OP: KIJK NAAR DE SAMENHANG
TUSSEN ENERZIJDS ARTIKEL 94 SV EN ANDERZIJDS ARTIKEL 95 EN 96 SV)........................................................................14
WANNEER MAG EEN AUTO WORDEN DOORZOCHT? (LET OP: WERK OOK HET DOORZOEKEN VAN ANDERE OBJECTEN UIT)..........15
WELKE BEGINSELEN OVERWEEGT DE WETGEVER IN HET KADER VAN DE MODERNISERING VAN HET WETBOEK VAN
STRAFVORDERING TE CODIFICEREN IN BOEK 1 EN BOEK 2 WVSV, EN OP WELKE BEZWAREN STUIT DIT? ................................16
Boek 1: rechtsbeginselen voor de gehele strafvordering..............................................................................16
Bezwaren Boek 1...........................................................................................................................................16
Boek 2: rechtsbeginselen voor de opsporing.................................................................................................17
Bezwaren Boek 2...........................................................................................................................................17
PROBLEEM 4................................................................................................................................................ 17
WAT IS VERVOLGING?...........................................................................................................................................17
WIE IS IN NEDERLAND DE VERVOLGENDE INSTANTIE?..................................................................................................18
MAG DEZE INSTANTIE ALTIJD VERVOLGEN OF ZIJN ER SITUATIES DENKBAAR WAARIN DIT NIET MAG?......................................19
Sepot..............................................................................................................................................................19
Vervolgingsbeletselen...................................................................................................................................20
De beginselen van een behoorlijke procesorde.............................................................................................21
HEEFT DEZE INSTANTIE NOG ANDERE MOGELIJKHEDEN DAN DE ZAAK VOOR DE RECHTER TE BRENGEN?..................................21
Transactie......................................................................................................................................................21
Strafbeschikking............................................................................................................................................22
PROBLEEM 5................................................................................................................................................ 22
Welke verschillende fases kent het voorarrest? (Let op: dit is een lang leerdoel, werk alle fases uit. Het
ophouden voor onderzoek hoort ook bij het voorarrest)..............................................................................22
1
, Staande houden.............................................................................................................................................22
Aanhouden art. 53 en 54 Sv..........................................................................................................................22
Aanhouding op heterdaad art. 128 lid 1 Sv...................................................................................................23
Ophouden voor onderzoek art. 56a Sv..........................................................................................................23
Inverzekeringstelling.....................................................................................................................................23
Voorlopige hechtenis.....................................................................................................................................23
Welke alternatieven voor voorlopige hechtenis bestaan er?........................................................................26
Los het probleem op: tot wanneer kan Anouk worden vastgehouden?.......................................................27
PROBLEEM 6................................................................................................................................................ 28
Wat is een dagvaarding?..............................................................................................................................28
Soorten tenlasteleggingen............................................................................................................................29
Geldigheid van de dagvaarding....................................................................................................................29
Hoe verloopt het onderzoek ter terechtzitting?............................................................................................30
Zijn er bijzonderheden ten aanzien van het onderzoek ter terechtzitting?...................................................31
Welke bewijsmiddelen kan een rechter bezigen voor een bewezenverklaring?...........................................33
Niet tijdens het onderzoek ter terechtzitting verzameld bewijsmateriaal....................................................34
Artikel – L. van Lent.......................................................................................................................................35
PROBLEEM 7................................................................................................................................................ 36
Op welke vragen moeten rechters een antwoord geven om een einduitspraak te kunnen doen en welke
einduitspraken kan een rechter doen? .........................................................................................................36
Welke wettelijke en niet-wettelijke strafuitsluitingsgronden bestaan er waardoor de strafbaarheid van
een gedraging wordt weggenomen?............................................................................................................39
Wettelijke strafuitsluitingsgronden...............................................................................................................39
Ongeschreven strafuitsluitingsgronden........................................................................................................42
Hoe dient de uitspraak van een rechter te luiden als er een gerechtvaardigd beroep op een
strafuitsluitingsgrond wordt gedaan? .........................................................................................................43
PROBLEEM 8................................................................................................................................................ 44
Welke sancties kent ons Nederlandse strafrecht?........................................................................................44
Strafrechtelijke sancties................................................................................................................................44
Hoofdstraffen................................................................................................................................................45
Bijkomende straffen......................................................................................................................................47
Maatregelen..................................................................................................................................................48
ARTIKEL JUE VOLKER – VRIJHEIDSBEPERKING ALS STRAFRECHTELIJKE SANCTIE.............................................51
ARTIKEL BROERS - DE BETEKENIS VAN CESARE BECCARIA VOOR HET STRAFRECHT........................................53
2
,Probleem 1
Wie kan wanneer als verdachte worden aangemerkt?
Art. 27 Sv bepaalt wie precies als verdachte kan worden aangemerkt.
De wet noemt twee criteria van het begrip ‘verdachte’:
Lid 1: materieel criterium
Op grond van inhoudelijke overwegingen moet worden beoordeeld of een persoon als verdachte
aangemerkt kan worden vóórdat vervolging is aangevangen.
Lid 2: formeel criterium
Daarna wordt als verdachte aangemerkt degene tegen wie de vervolging is gericht.
Of iemand al dan niet voldoet aan het verdachte-criterium moet er sprake zijn van een redelijk
vermoeden (Hollende Kleurling) dat de persoon in kwestie een strafbaar feit heeft gepleegd. Dit
mag niet gebaseerd zijn op een voorgevoel, maar moet blijken uit de feiten of omstandigheden
die ernstige bezwaren moeten opleveren om de persoon als verdachte te kunnen kwalificeren
(Stormsteeg).
Hoe is een strafbepaling opgebouwd?
Het materiële strafrecht bepaalt welk gedrag strafbaar is. De strafbepaling bestaat uit
a) Een delictsomschrijving: geeft aan welk gedrag strafbaar is.
b) Een kwalificatie-aanduiding: geeft aan hoe het gedrag in juridisch opzicht genoemd moet
worden.
c) Een strafbedreiging: geeft aan welke sanctie opgelegd mag worden.
In veel artikelen van het Wetboek van Strafrecht ontbreekt de kwalificatie-aanduiding of wordt
deze geacht besloten te liggen in de delictsomschrijving. B.v. art. 300 lid 1 Sr: mishandeling
wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vierde
categorie. De delictsomschrijving is beperkt tot één enkel woord: mishandeling, hierin ligt tevens
de kwalificatie besloten.
Wetten buiten het Wetboek van Strafrecht, zoals de Wet Wapens en Munitie, kennen een
gelaagde structuur waarbij de delictsomschrijving, kwalificatie-aanduiding en strafbedreiging uit
elkaar zijn getrokken. Deze staan dan met een gelaagde structuur in het artikel.
3
, Wanneer is een feit ook een strafbaar feit?
De vier voorwaarden voor strafbaarheid
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en aan schuld te wijten.
Het vierlagenmodel – de ideaaltypische delictsomschrijving
1. Een menselijke gedraging (MG)
2. Wettelijke delictsomschrijving (DO)
3. Wederrechtelijkheid (W)
4. Schuld (als verwijtbaarheid, dus V)
De menselijke gedraging
Het moet gaan om een persoon en een menselijke gedraging. Zowel actief optreden, als het
nalaten van actief optreden kan een strafbare gedraging opleveren.
De delictsomschrijving
De gedraging is vastgelegd in de strafwet. Gedragingen zijn veralgemeniseerd omschreven in de
wet, omdat het voor de wetgever onmogelijk is om alle denkbare strafbare gedragingen expliciet in
de wet op te nemen. Er moet dus altijd een vertaalslag gemaakt worden om een feitelijke
gedraging als strafbaar te kunnen kwalificeren. De feitelijke gedraging moet een juridische
duiding hebben om te kunnen voldoen aan strafbaarheid.
Art. 350 Sv draagt de rechter op het feit te kwalificeren. Na vaststelling dat de verdachte het feit
heeft begaan (bewezenverklaring) wordt bepaald welke wettelijke delictsomschrijving precies
van toepassing is op het bewezenverklaarde.
De wederrechtelijkheid
Het moet gaan om een gedraging die in strijd is met de wet. Er wordt puur gekeken naar de
daad. Er wordt verondersteld dat wederrechtelijkheid aanwezig is door het vervullen van de
delictsomschrijving.
De wederrechtelijkheid kan uitgesloten worden door een rechtvaardigingsgrond, het feit is
dan niet meer strafbaar b.v. noodweer art. 41 lid 1 Sr en ontslag van alle rechtsvervolging volgt.
De schuld
Schuld moet opgevat worden als verwijtbaarheid. De verdachte had anders kunnen handelen,
maar heeft dat niet gedaan. Het strafbare handelen was te vermijden en dat valt de verdachte te
verwijten – dan bestaat er verwijtbare vermijdbaarheid. Er wordt verondersteld dat
verwijtbaarheid aanwezig is door het vervullen van de delictsomschrijving.
Verwijtbaarheid kan uitgesloten worden door schulduitsluitingsgronden b.v.
ontoerekeningsvatbaarheid. Gevolg is ontslag van alle rechtsvervolging.
Bestanddelen en elementen
Bestanddelen: onderdelen van de delictsomschrijving die zijn opgenomen in de wettekst en
bewezen moeten worden. De menselijke gedraging en de wettelijke delictsomschrijving
zijn onderdeel van de delictsomschrijving, dit maakt beiden een bestanddeel.
Elementen: voorwaarden voor de strafbaarheid die niet zijn opgenomen in een wettelijke
delictsomschrijving wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid. Hoeven niet worden te
bewezen.
Wanneer niet aan alle elementen is voldaan, kan er geen sprake zijn van een strafbaar feit.
Niet-ideaaltypische delictsomschrijving
Let op! Zodra wederrechtelijkheid of verwijtbaarheid in de delictsomschrijving worden
opgenomen zijn het bestanddelen geworden en géén elementen meer. Zij worden dan onderdeel
van de delictsomschrijving en moeten dan wél bewezen worden.
(Anders dan in het vierlagenmodel waar wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid niet bewezen
hoeven te worden en er al automatisch verondersteld wordt dat deze onderdeel zijn van de
delictsomschrijving).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper super1es. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.