Dit document heeft alle aantekeningen uit de lessen van het vak sociale psychologie en daarnaast de belangrijkste onderdelen uit het boek. Het heeft een volledige begrippenlijst en er staat een link in naar flashcards om de stof mee te kunnen oefenen.
Inhoudsopgave
Link naar flashcards....................................................................................................................................... 2
Sociale psychologie samenvatting.................................................................................................................. 3
Hoofdstuk 1 Inleiding tot de sociale psychologie.................................................................................................3
1.1 Wat is sociale psychologie.........................................................................................................................3
1.2 De macht van de situatie...........................................................................................................................4
1.3 De macht van sociale interpretatie...........................................................................................................4
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven.......................................................4
1.5 het nut en de toepassing van de sociale psychologie...............................................................................5
Hoofdstuk 2 Methodologie: hoe doen sociaal psychologen onderzoek...............................................................5
2.1 sociale psychologie: een empirische wetenschap.....................................................................................5
2.2 de observationele methode: sociaal gedrag beschrijven..........................................................................6
2.3 de correlationele methode: sociaal gedrag voorspellen...........................................................................7
2.4 de experimentele methode: causale vragen beantwoorden....................................................................7
Hoofdstuk 3 Sociale cognitie: hoe we denken over de sociale wereld.................................................................8
3.1 sociale denker: twee soorten sociaal denken...........................................................................................8
3.2 Automatisch denken met schema’s: mensen als alledaagse theoretici....................................................8
3.3 Soorten automatisch denken....................................................................................................................9
3.4 De invloed van cultuur op automatisch sociaal denken: holistisch versus analytisch denken...............10
3.5 Gecontroleerde sociale cognitie: bewust denken...................................................................................10
Hoofdstuk 4 sociale perceptie............................................................................................................................11
4.1 non-verbale communicatie......................................................................................................................11
4.2 eerste indrukken: snel en hardnekkig.....................................................................................................12
4.3 Causale attributie: het beantwoorden van het waarom.........................................................................12
4.4 Cultuur en sociale perceptie....................................................................................................................14
Hoofdstuk 5 Het zelf: Onszelf begrijpen in een sociale context.........................................................................14
5.1 De oorsprong en aard van het zelfconcept.............................................................................................14
5.2 Zelfkennis.................................................................................................................................................14
5.3 Zelfcontrole: de uitvoerende functie van het zelf...................................................................................15
5.4 impressiemanagement: de wereld is een schouwtoneel........................................................................16
5.5 Zelfwaardering: hoe we over onszelf denken.........................................................................................16
Hoofdstuk 6 Cognitieve dissonantie en de behoefte om ons zelfbeeld te beschermen.....................................17
6.1 een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden.......................................................................................17
6.2 zelfrechtvaardiging..................................................................................................................................18
6.3 nieuwe inzichten in en uitbreidingen van de cognitieve dissonantietheorie.........................................20
Hoofdstuk 7 Attitudes en attitudeverandering: gedachten en gevoelens beïnvloeden.....................................20
7.1 de aard en oorsprong van attitudes........................................................................................................20
7.2 attitudes en het voorspellen van gedrag.................................................................................................21
7.3 attitudeverandering.................................................................................................................................21
7.4 de macht van reclame.............................................................................................................................23
7.5 persuasieve boodschappen weerstaan...................................................................................................23
Hoofdstuk 8 Conformisme en gehoorzaamheid: sociale invloed en aanpassing van gedrag............................24
8.1 conformisme: wanneer en waarom........................................................................................................24
8.2 informationeel conformisme: de behoefte om te weten wat “juist” is..................................................24
8.3 normatief conformisme: de behoefte om geaccepteerd te worden......................................................25
8.4 strategieën om conformisme uit te lokken.............................................................................................25
8.5 gehoorzamen aan gezag..........................................................................................................................26
Hoofdstuk 9 Groepsprocessen............................................................................................................................27
9.1 wat is een groep?.....................................................................................................................................27
, 9.2 groepen en het gedrag van individuen....................................................................................................27
9.3 groepsbeslissingen...................................................................................................................................29
9.4 conflicten en samenwerking....................................................................................................................30
9.5 intergroepsprocessen: processen tussen groepen..................................................................................31
Hoofdstuk 10 Aantrekkingskracht en relaties: van eerste indrukken tot hechte relaties..................................31
10.1 waardoor voelen we ons aangetrokken tot anderen?..........................................................................32
10.2 contacten leggen in het tijdperk van de technologie............................................................................33
10.3 Liefde en intieme relaties......................................................................................................................34
10.4 het proces en de ervaring van uit elkaar gaan......................................................................................35
Hoofdstuk 11 Prosociaal gedrag: waarom helpen mensen?.............................................................................36
11.1 Waarom helpen mensen anderen.........................................................................................................36
11.2 Persoonseigenschappen en prosociaal gedrag.....................................................................................36
11.3 Situationele determinanten van prosociaal gedrag..............................................................................37
11.4 Het bevorderen van prosociaal gedrag.................................................................................................38
Hoofdstuk 12 Agressie en agressief gedrag.......................................................................................................38
12.1 De definitie en sociale oorzaken van agressie.......................................................................................38
12.2 Sociale situaties, triggers en agressie....................................................................................................40
12.3 Geweld in de media...............................................................................................................................40
12.4 Agressie terugdringen............................................................................................................................41
Hoofdstuk 13 vooroordelen: oorzaken en oplossingen......................................................................................41
13.1 vooroordelen: een alomtegenwoordig sociaal verschijnsel..................................................................41
13.2 het opsporen van onderdrukte of onbewuste vooroordelen...............................................................42
13.3 de effecten van vooroordelen...............................................................................................................43
13.4 drie aspecten van het sociale leven die vooroordelen kunnen veroorzaken.......................................43
13.5 het terugdringen van vooroordelen......................................................................................................44
Link naar flashcards
https://www.brainscape.com/p/4QZ8I-LH-CJHKE
,Sociale psychologie samenvatting
Hoofdstuk 1 Inleiding tot de sociale psychologie
1.1 Wat is sociale psychologie
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en het innerlijke leven (gedachten
en gevoelens). Sociale psychologie is de wetenschap die bestudeert hoe de
aanwezigheid van anderen het gedrag, gevoel en gedachten van mensen
beïnvloedt. We onderscheiden hierin expliciete (werkelijke) of impliciete
(ingebeelde) aanwezigheid van anderen. De kern is dus sociale invloed, het effect
dat de woorden, daden of aanwezigheid van andere mensen hebben op ons.
Een manier om vragen over gedrag te beantwoorden is om deze simpelweg te
stellen, maar mensen weten vaak niet de reden voor hun eigen gedrag. We
kunnen uitgaan van ons gezond verstand of volkswijsheid, maar deze spreken
elkaar vaak tegen, soms is het een en soms het andere waar. Sociaal
psychologen proberen op wetenschappelijke, empirische wijze antwoord te
vinden op vragen over sociaal gedrag.
Sociale psychologie is gerelateerd aan andere wetenschappelijke disciplines die
zich ook bezighouden met determinanten. Toch verschillen zij qua analyseniveau.
En hoe ze ons helpen menselijk gedrag te verklaren.
- Evolutionaire psychologie; probeert sociaal gedrag te verklaren op
basis van erfelijke factoren die zich door de tijd hebben ontwikkeld aan de
hand van natuurlijke selectie. Kerngedachte is dat sociaal gedrag dat we
nu vertonen het resultaat is van vroegere aanpassingen. De hypothesen
zijn echter onmogelijk empirisch te toetsen. (Individu centraal)
o Evolutietheorie is getest door guppy experiment. Guppy’s werden
verspreid over 10 verschillende vijvers. Na 1,5 jaar keken
onderzoekers wat er veranderd was. Guppy’s die leefden in een
vijver met fijn zand kregen kleine stippels en die met grove kiezels
grote stippen, zodat zij beter gecamoufleerd waren voor karpers. In
de vijvers zonder karper ontwikkelde mannelijke guppy’s
aantrekkelijke kenmerken voor vrouwen.
o Mensen hebben best veel gemeen met andere dieren. Bijvoorbeeld
gezichtsuitdrukkingen.
o Geeft ons inzicht in menselijke gewoonten, welk gedrag vertonen we
allemaal.
- Persoonlijkheidspsychologie; verklaart sociaal gedrag met behulp van
karaktereigenschappen. Zij concentreren zich op individuele verschillen.
Sociale psychologen vinden dat je hierbij een groot onderdeel van het
verhaal mist. (Individu centraal)
- Socio-cultureel perspectief; Sociaal gedrag wordt verklaard door te
kijken naar de invloed van grotere sociale groepen. Heeft de samenleving,
cultuur of institutie als geheel als analyseniveau. (Groep centraal)
o Sommige gewoonten, tradities en gedragingen zijn verschillend
afhankelijk van de culturele context.
o Cross-cultureel onderzoek = onderzoek dat met leden van
verschillende culturen om uit te vinden welke gewoonten
cultuurspecifiek zijn en welke overeenkomen.
- Sociaal leren perspectief; sociaal gedrag wordt verklaard door
leermomenten in het verleden.
o Basisaanname is dat andere mensen geneigd zijn om rolmodellen
(en andere mensen) te imiteren.
Er is interactie tussen perspectieven.
, De sociale psychologie heeft het individu in de sociale context as focuspunt.
Uiteindelijk proberen sociaal psychologen een idee te krijgen van het construct,
de manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en
interpreteren, waar sociologie objectiever kijkt.
1.2 De macht van de situatie
We onderschatten vaak de invloed van een situatie. In het westen hebben we de
neiging om gedrag van anderen te verklaren in termen van hun persoonlijkheid,
de fundamentele attributiefout.
Als we gedrag in termen van persoonlijkheid verklaren kan dat ons een onterecht
gevoel van veiligheid geven. Ironisch genoeg vergroot dit juist onze persoonlijke
kwetsbaarheid voor mogelijk destructieve sociale invloeden.
Omdat de fundamentele attributiefout ook overschat kan worden en niet in elke
cultuur even sterk is wordt deze ook wel de correspondentievertekening
genoemd.
1.3 De macht van sociale interpretatie
We maken onderscheid tussen twee stromingen bij de definitie van sociale
situatie
- Behaviorisme: gaat ervan uit dat al het gedrag verklaard kan worden aan
de hand van beloningen en straffen vanuit de omgeving en dat het niet
nodig is om subjectieve zaken als denken en voelen erbij te betrekken.
- Gestalt psychologie: bestudeert de subjectieve manier waarop een object
in de geest van mensen verschijnt. Gericht op fenomenologie, op hoe een
object op iemand overkomt in plaats van de objectieve elementen van het
object.
Gestaltpsychologie werd geformuleerd door onder andere Kurt Lewin die wordt
gezien als de grondlegger van de moderne experimentele sociale psychologie.
Hij was al bezig met proberen te begrijpen van menselijk gedrag en bedacht
hiervoor een formule:
B = f(P X E)
- B = behavior
- f = functie
- P = persoon
- E = environments
Hij stelde dus al dat je gedrag nooit alleen aan een persoon kan wijdden.
Mensen hebben vaak het idee dan hoe zij iets zien ook de waarheid is. Dit
noemen we naïef realisme, we denken dat we de waarheid in pacht hebben.
Terwijl de interpretatie juist verschilt per persoon. Naïef realisme ligt aan de basis
van vele conflicten, omdat mensen niet objectief zijn in hun ervaringen.
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
We zijn niet objectief in onze interpretatie door onze basale menselijke motieven:
- Zelf-verbeteringsmotief = mensen willen een goed gevoel hebben over
zichzelf. We willen ons zelfbeeld en zelfvertrouwen beschermen.
o Zelfwaardering: de mate waarin we onszelf als goed, competent en
fatsoenlijk zien
o Zelfverheffingsmotief: we hechten grote waarde aan informatie die
ons in een positief daglicht zet.
- Accuraatheidsmotief = mensen willen een correct beeld hebben over
zichzelf
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelvandersluijs04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
