Literatuur
Ethiek in de praktijk
-Hoofdstuk 5
Artikel ELO
-Principles of biomedical ethics (respect voor autonomy) Zie artikel week 1
Lesdoelen
Begrip autonomie
Morele waarden van autonomie
Inhoud respect voor autonomie
Betekenis van respect voor autonomie voor de visie op de goede zorg
Definitie paternalisme
Lesaantekeningen
Autonomie
Zelf bepalen hoe je je leven wilt inrichten.
Kinderen zijn vanaf 12 jaar autonoom
Autonomie betekend niet dat we zomaar de keuzen van anderen respecteren.
Het rationele vermogen om zelf keuzen te maken en beslissingen te
nemen
-Een eigenschrap van het denken van mensen
-Vereist enig verstand van zaken, relevante overwegingen en
consequenties.
Zelf keuze maken betekend: reflectieve controle hebben over het eigen
doen en laten
-Niet bepaald door ongereflecteerde emoties en driften
-Niet verstoord door geestelijke ziekte
-Geen gedragsautomatisme
Morele waarde van autonomie
Intrinsieke waarde
-Autonomie is een uniek menselijk vermogen, het onderscheidt mensen
van dieren en
objecten. Respect voor autonomie is respect voor de menselijkheid van
anderen.
-Een leven leiden dat meest bij een persoon past
Instrumentele waarde
-De waarde die specifieke autonome keuze en beslissingen
vertegenwoordigen
De mate waarin keuzen en beslissingen bijdragen aan de levenskwaliteit
van personen
1
,Respect voor autonomie
Vrijheid om zelf keuzen te maken
-Geen dwang
-Geen indoctrinatie Het in printen van bepaalde patronen
-Geen manipulaties Beïnvloeden van de keuzen die iemand maakt
Vrijheid om keuzen te realiseren
-Negatieve vrijheid = Ontbreken van externe belemmeringen
-Positieve vrijheid = Het hebben van middelen om autonomie te realiseren
-Vrijheid (=betrekking op het handelen) en autonomie (=betrekking op het
denken) hebben
met elkaar te maken, maar zijn niet het zelfde
Goede zorg
De moreel goede zorg wordt begrepen in termen van de mater waarin recht
wordt gedaan aan de autonomie van de individuele patiënt.
De individuele patiënt kan zelf beslissen wat er met zijn/haar lichaam gebeurd.
Zorg is meer dan medische zorg, meer dan genezen.
Normen en waarden van de patiënt zijn medebepalend.
De weg naar de genezing komt centraal te staan.
Paternalisme
De verantwoordelijkheid van anderen ontkennen, dan wel gepast ontnemen.
De verantwoordelijkheid van een ander ondernemen.
Je ontkent dat iemand in staat is een juiste keuze te maken.
Autonomie in de zorg
Inbreng patiënt
-De patiënt is medebepalend voor de zorgbehoefte, behandeling en
behandeltraject.
Opvatting goede zorg
-Zorg is meer dan medische zorg, meer dan genezen
-Normen en waarden van de patiënt zijn medebepalend
-De weg naar genezing komt centraal te staan
Patiënten rechten geven gestalte aan autonomie
-Informatie
-Toetstemming d.m.v. geneeskundige behandelovereenkomst
-Inzage in eigen dossier
2
, Boekaantekeningen
5.1 Eigenheid en autonomie van personen
Autonomie
-Autos= zelf//Nomos= wet
-We stellen ons zelf doelen voor, kunnen zelf een idee vormen wat goed is,
kunnen onszelf de wet
voorschrijven en daar ook naar handelen.
-Het vermogen om een idee te vormen van wat een goed leven inhoudt en dat
idee bepalend te
laten zijn voor het eigen handelen.
-Autonomie is van fundamenteel belang voor de manier waarop mensen met
elkaar omgaan (=een
fundamentele waarde).
-Autonomie kun je pas realiseren als je ook de ruimte krijgt om je eigen leven te
leven, het
veronderstelt een zekere mate van vrijheid.
Het miskennen van autonomie
-Wanneer mensen elkaar de ruimte niet gunnen om je eigen leven te leven dan
misken je elkaar de
autonomie, je dwingt elkaar dan om volgens een bepaald model te leven.
-Je behandeld elkaar dan niet als mens, juist dat wat eigen is aan mens zijn is de
autonomie.
5.1 Respect voor autonomie
Respect voor autonomie
-Je vraagt individuen niet om te leven of te handelen naar mijn goeddunken, je
respect de keuze van
de ander.
-Je beïnvloed de ander niet opdat zij de keuzen maken wij graag zien. Respect
voor autonomie sluit
uit dat anderen keuzen maken die wij graag willen dat ze maken.
-Iedereen mag over zijn eigen keuzen beslissen.
-Niet iedere keuze van de patiënt hoeft gerespecteerd te worden, indien er
aanwijzingen zijn dat het
niet de autonome keuze is van de patiënt zelf maar dat de patiënt die keuze
gemaakt heeft onder
bijvoorbeeld dwang van de familie.
-Autonome keuzen dienen gerespecteerd te worden. Het respecteren van de
keuzen brengt 2 typen
plichten met zich mee.
Negatieve plicht: Je interfereert niet in iemand zijn keuzen . Je
behoort anderen vrij te laten om zelf hun keuzen te vormen en te
volgen. Je Mag mensen niet onder druk zetten of dwingen om keuzen
te maken die zij niet zouden willen maken. Deze plichten zijn dus
vooral om bepaalde zaken niet te doen; beperken van de vrijheid.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mienus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.