Dit document bevat het tentamen Insolventierecht en Zekerheid van mei 2019. Bevat zowel de vragen als de antwoorden. Insolventierecht en Zekerheid is onderdeel van de bachelor rechtsgeleerdheid.
Tomboy-Girl BV is op 14 mei 2019 failliet verklaard op eigen verzoek van 10 mei
2019, met benoeming van mevrouw Polat als curator. Tomboy-Girl BV handelde
in meubels en lifestyleartikelen.
De Alpha Bank heeft in 2011 een lening verstrekt aan Tomboy-Girl BV. In de
leningsovereenkomst is opgenomen dat pandrechten dienen te worden verstrekt
op alle bestaande en toekomstige vorderingen. Via een verpandingsvolmacht
wordt de bank de bevoegdheid gegeven pandrechten namens Tomboy-Girl BV te
vestigen op vorderingen en de bank doet dit ook dagelijks. Tevens worden
pandrechten bedongen en gevestigd op alle bestaande, voorwaardelijke en
toekomstige rechten op voorraden en inventaris.
In het voorraadmagazijn bevinden zich onder meer 250 kostbare Marokkaanse
bankjes die onder eigendomsvoorbehoud zijn geleverd aan Tomboy-Girl BV door
Argan BV. Argan BV heeft ook de inventaris van de winkels van Tomboy-Girl BV
geleverd, onder meer kassameubels en winkelschappen. Voor de twee
leveranties heeft Argan BV twee facturen verstuurd, voor beide leveranties is
(afzonderlijk) een eigendomsvoorbehoud bedongen. Polat overweegt om de
facturen voor de bankjes en de inventaris te betalen.
Vraag 1: Wat zijn de consequenties als Polat overgaat tot betaling van
de facturen? Benoem bij de beantwoording de positie van Argan, de
Alpha-Bank en de Fiscus (met een vordering uit hoofde van belasting
van voor faillissement) ten aanzien van de bankjes en de inventaris in
de situatie na volledige betaling van de facturen door Polat. (14 punten)
Indien de facturen worden betaald valt het eigendom in de boedel, de
opschortende voorwaarde treedt in en vervulling van de voorwaarde heeft
goederenrechtelijk effect (2 punten), Argan verliest daarmee zijn
eigendomsrecht (3 punten), het pandrecht op het voorwaardelijk recht
van de Alpha-Bank groeit uit tot een pandrecht op de roerende zaken (HR
Rabobank-Reuser) (5 punten). Dit recht kan door de bank worden
uitgewonnen. De Fiscus zal ten aanzien van de inventarisgoederen echter
boven de pandhouder gaan (art. 21 InV), nu deze zaken kwalificeren als
bodemzaken die rang nemen boven het stille pandrecht van de Alpha Bank
(4 punten). (tenzij de Fiscus haar vordering op andere, niet verpande,
goederen kan verhalen).
Terzijde en niet nodig voor volle punten (immers wordt niet gevraagd naar
de positie van de boedel/curator): De curator zal op grond van 57 lid 3 Fw
het voorrecht van de fiscus mogen uitoefenen ten aanzien van de
inventaris (er is wel een omslag in de faillissementskosten), de bank kan
op grond van 57 lid 1 Fw het pandrecht uitoefenen op de bankjes als ware
er geen faillissement.
In de leningsovereenkomst van 2011 is ook opgenomen dat een hypotheekrecht
op het bedrijfspand dient te worden gevestigd. Begin april 2019 constateerde
Alpha Bank bij een in het licht van de grote problemen bij Tomboy-Girl BV
uitgevoerde controle van het dossier dat het hypotheekrecht dat in de
leningsovereenkomst van 2011 wordt genoemd nooit is gevestigd. De bank
verzocht toen, gezien het mogelijk aanstaande faillissement, aan Tomboy-Girl BV
dit hypotheekrecht alsnog snel te vestigen. Het bestuur van Tomboy-Girl BV zag
, dit in eerste instantie helemaal niet zitten maar na aanzienlijke druk vanuit zowel
de bank als de enig aandeelhouder, die borg staat naar de bank toe voor de
schulden van Tomboy-Girl BV, wordt het hypotheekrecht alsnog gevestigd op 30
april 2019.
Vraag 2: Polat wil de faillissementspauliana inroepen tegen de vestiging
van het hypotheekrecht. Hoe schat je de kans op een geslaagd beroep
op de faillissementspauliana in? (11 punten)
De kans van slagen is gering. De vestiging van het hypotheekrecht in
2019 zal een verplichte rechtshandeling zijn: de verplichting hiertoe was
reeds vastgelegd in de leningovereenkomst uit 2011. De vraag gaat dus
over de toepassing van artikel 47 Fw. Er zijn twee gronden voor een
geslaagd beroep op de pauliana tegen een verplichte rechtshandeling
overeenkomstig art. 47 Fw. [1 pt]
Ten eerste kan vernietigd worden bij wetenschap van een aanhangige
faillissementsaanvraag bij de schuldeiser, hetgeen hier niet het geval kan
zijn omdat de faillissementsaanvraag dateert van na datum 30 april. [3 pt]
De tweede grond is overleg. Deze grond wordt in de jurisprudentie zeer
beperkt geïnterpreteerd, namelijk dat niet alleen bij de wederpartij maar
ook de schuldenaar het oogmerk aanwezig moet zijn geweest deze partij
boven de andere schuldeisers te bevoordelen (HR Gispen q.q./IFN). In de
regel wordt dit bij niet-gerelateerde partijen niet aangenomen en wordt
slechts bij gerelateerde partijen overeenkomstig HR Cikam/Siemon
voorshands samenspanning aangenomen. [6 pt]
Een mogelijke opening bestaat via de borgstelling en de redenering
gevolgd door Rb Utrecht inzake faillissement Fort Kruiwagens (zie R.J. de
Weijs, Faillisementspauliana, Insolvenzanfechtung & Transaction avoidance
in inslvencies). Onder de daar voorliggende omstandigheden nam de
rechtbank wel samenspanning aan omdat door de bank te voldoen, de
bestuurder zijn eigen risico onder de borg wilde afbouwen en zo indirect de
rechtbank ook het oogmerk van bevoordeling van de bank aannam. Een
verschil met de casus in het faillissement van Fort Kruiwagens in dit geval
is dat de bestuurder kennelijk niet dezelfde persoon is als de de
aandeelhouder die zich borg heeft gesteld. [1 pt]
Polat ziet dat Tomboy-Girl in 2018 een lucratieve transactie is aangegaan met de
Gemeente Amsterdam; het bedrijf heeft verschillende werkkamers van de
Stopera van nieuwe inrichting voorzien. Het werk is begin 2019 verricht en de
factuur van € 20.000 is op 1 mei 2019 verstuurd. In de overeenkomst is
opgenomen dat de uit de overeenkomst voortvloeiende vordering niet verpand
mag worden.
De Gemeente Amsterdam betaalt de factuur op 13 mei 2019. De betaling vindt
plaats op een door Tomboy-Girl BV bij Alpha Bank aangehouden bankrekening.
Deze bankrekening vertoonde voor de betaling een debetstand van € 50.000,-.
Er ontstaat vervolgens discussie tussen Polat en de bank over de vraag of de
bank een rechtsgeldig pandrecht heeft verkregen op de vordering van € 20.000.
Volgens Polat is dit gezien het verpandingsverbod in de overeenkomst niet het
geval, volgens de bank staat deze afspraak echter niet in de weg aan de
vestiging van een pandrecht omdat de bewoordingen als gekozen geen
goederenrechtelijke werking in de zin van art. 3:82 BW zouden hebben. Polat
meent daarbij dat het eigenlijk ook weinig uitmaakt of de vordering wel of niet
verpand is omdat door de betaling door de Gemeente Amsterdam het pandrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jordyf18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
