Aim for the Stars in 2023-2024 with [Macroeconomics,Blanchard,8e] Solutions Manual
Lijst met begrippen, symbolen en formules
Alles voor dit studieboek
(12)
Geschreven voor
Universiteit Gent (UGent)
Bachelor Handelswetenschappen
Macro-economische Bedrijfsomgeving
Alle documenten voor dit vak (17)
Verkoper
Volgen
caroledeclercq22
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
MACRO ECONOMIE
MACRO ECONOMIE _____________________________________________________________________________ 1
THE CORE ECONOMY ____________________________________________________________________________ 5
KORTE TERMIJN ___________________________________________________________________________________________________ 5
Hoofdstuk 1: INTRO ______________________________________________________________________________________________ 5
De wereldwijde crisissen ________________________________________________________________________________________ 5
Inflatie ______________________________________________________________________________________________________ 8
De Verenigde Staten ___________________________________________________________________________________________ 9
De EU en de Eurozone _________________________________________________________________________________________ 10
China ______________________________________________________________________________________________________ 11
Relancebeleid tijdens de covid-pandemie _________________________________________________________________________ 11
Dataverzameling van macro-data ________________________________________________________________________________ 12
WRAP UP ___________________________________________________________________________________________________ 12
Hoofdstuk 2: TOUR OF THE WORLD ________________________________________________________________________________ 13
Geaggregeerde output ________________________________________________________________________________________ 15
Werkloosheidsgraad __________________________________________________________________________________________ 15
Inflatiegraad_________________________________________________________________________________________________ 16
Geaggregeerde output, werkloosheidsgraad en inflatiegraad Wet van Okun & Philipscurve _______________________________ 17
Korte termijn, middellange termijn, lange termijn __________________________________________________________________ 17
Uit het nieuws van België ______________________________________________________________________________________ 17
Hoofdstuk 3: DE GOEDERENMARKT ________________________________________________________________________________ 18
De samenstelling van het BBP ___________________________________________________________________________________ 20
De vraag naar goederen _______________________________________________________________________________________ 21
De evenwichtsoutput (LM-model) _______________________________________________________________________________ 22
Consumentenvertrouwen ______________________________________________________________________________________ 24
Sparen en investeren (IS-model) _________________________________________________________________________________ 25
De spaarparadox _____________________________________________________________________________________________ 25
Beleid ______________________________________________________________________________________________________ 26
Begroting vandaag in België ____________________________________________________________________________________ 26
opiniestuk mythes Paul de grauw ________________________________________________________________________________ 26
Conclusie ___________________________________________________________________________________________________ 27
Hoofdstuk 4: DE GELDMARKT _____________________________________________________________________________________ 28
De geldvraag ________________________________________________________________________________________________ 29
FOCUS: begrip “geld” _________________________________________________________________________________________ 29
Het bepalen van de intrestvoet _________________________________________________________________________________ 30
Conclusie bij het bepalen van de intrestvoet _______________________________________________________________________ 36
De liquiditeitsval _____________________________________________________________________________________________ 37
FOCUS: De liquiditeitsval in de Verenigde Staten ___________________________________________________________________ 37
Hoofdstuk 5: IS-LM MODEL _______________________________________________________________________________________ 38
De GOEDERENMARKT en de IS-curve _____________________________________________________________________________ 38
De GELDMARKT en de LM-curve _________________________________________________________________________________ 39
Het IS-LM model _____________________________________________________________________________________________ 40
1
, Beleidsmix __________________________________________________________________________________________________ 44
Mate van het realistische ______________________________________________________________________________________ 44
Hoofdstuk 6: DE FINANCIËLE MARKTEN II ____________________________________________________________________________ 45
Nominale versus reële intrestvoet _______________________________________________________________________________ 48
actua: spaarboekjes ___________________________________________________________________________________________ 49
Risico en risicopremies ________________________________________________________________________________________ 49
De rol van financiële intermediairs _______________________________________________________________________________ 50
FOCUS: Banklopen ____________________________________________________________________________________________ 51
Een uitbreiding van het IS-LM model _____________________________________________________________________________ 52
Van een probleem op de huizenmarkt tot een financiële crisis ________________________________________________________ 53
Actua ______________________________________________________________________________________________________ 56
MIDDELLANGE TERMIJN ____________________________________________________________________________________________ 57
Hoofdstuk 7: DE ARBEIDSMARKT ___________________________________________________________________________________ 58
A Tour of the Labour Market ___________________________________________________________________________________ 60
Vergelijking van de jaarlijkse gemiddelde werkloosheidsgraad in de VS en Europa: ________________________________________ 61
Veranderingen in de werkloosheidsgraad _________________________________________________________________________ 61
Loonzetting _________________________________________________________________________________________________ 62
FOCUS: Henry Ford en efficiëntielonen ___________________________________________________________________________ 63
Prijszetting __________________________________________________________________________________________________ 64
De natuurlijke werkloosheidsgraad ______________________________________________________________________________ 65
What’s next? ________________________________________________________________________________________________ 66
Hoofdstuk 8: DE PHILIPSCURVE ____________________________________________________________________________________ 67
Inflatie, verwachte inflatie en werkloosheid _______________________________________________________________________ 70
De Philipscurve en haar mutaties ________________________________________________________________________________ 71
Philipcurve tussen 1900 – 1960 (origineel) ______________________________________________________________________ 71
Philipcurve tussen 1960 – 1995 _______________________________________________________________________________ 71
Philipcurve tussen 1970 – 1995 (versnellende) ___________________________________________________________________ 72
De Philipscurve en haar mutaties _____________________________________________________________________________ 73
Samenvattend schema ______________________________________________________________________________________ 73
Bekritiseringen op Philipscurve _______________________________________________________________________________ 73
Philipscurve tussen 1990-2018 (origineel) FOCUS: Theory ahead of Facts: Milton Friedman & Edmund Phelps _______________ 74
De Philipscurve en de natuurlijke werkloosheidsgraad _______________________________________________________________ 75
FOCUS: Veranderingen in 𝑢𝑛 in de Verenigde Staten sinds jaren 1970 ________________________________________________ 75
Samenvatting en waarschuwingen ____________________________________________________________________________ 75
FOCUS: Verklaringen voor hoge 𝑢𝑛 sinds 1990 ___________________________________________________________________ 76
Samenvattend schema ______________________________________________________________________________________ 77
Hoofdstuk 9: HET IS-LM-PC MODEL _________________________________________________________________________________ 79
Het IS-LM-PC model __________________________________________________________________________________________ 79
FOCUS: De wet van Okun ______________________________________________________________________________________ 80
Van KT naar MLT _____________________________________________________________________________________________ 81
(Mogelijke) Complicaties _______________________________________________________________________________________ 82
FOCUS: Deflatie tijdens de Grote Depressie AMERIKA ‘30 ____________________________________________________________ 83
FOCUS: Deflatie tijdens Financieel-economische crisis 2008___________________________________________________________ 83
2
, Fiscale Restrictie Revisited _____________________________________________________________________________________ 83
De effecten van een toename van de olieprijs ______________________________________________________________________ 84
Conclusies __________________________________________________________________________________________________ 85
Hoofdstuk 10: CORONACRISIS _____________________________________________________________________________________ 85
Economische impact van de lockdown ____________________________________________________________________________ 86
Macro-economische beleidsreactie ______________________________________________________________________________ 87
FOCUS: Verenigde Staten gedurende de coronapandemie (versus Frankrijk) _____________________________________________ 88
Post-lockdown economie ______________________________________________________________________________________ 89
Post-vaccin economie _________________________________________________________________________________________ 90
LANGE TERMIJN __________________________________________________________________________________________________ 91
Hoofdstuk 11: ECONOMISCHE GROEI _______________________________________________________________________________ 91
Het meten van de levensstandaard ______________________________________________________________________________ 92
FOCUS: ‘Maakt geld ons dus gelukkig?’ ___________________________________________________________________________ 94
Groei in ontwikkelde landen vanaf 1950 __________________________________________________________________________ 95
Een verdere kijk doorheen de tijd en ruimte _______________________________________________________________________ 96
Een eerste kijk op groei ________________________________________________________________________________________ 97
FOCUS: Waarom nam het inkomen per capita in Europa af ten opzichte van dat in de VS? __________________________________ 99
Hoofdstuk 12: SPAREN, KAPITAALACCUMULATIE EN OUTPUT ___________________________________________________________ 100
Interacties tussen output en kapitaal ____________________________________________________________________________ 101
De gevolgen van verschillende spaarquotes ______________________________________________________________________ 103
FOCUS: Sociale zekerheid, sparen en kapitaalaccumulatie in Europa ___________________________________________________ 105
Fysiek versus menselijk kapitaal ________________________________________________________________________________ 105
Hoofdstuk 13: ROL VAN TECHNOLOGISCHE VOORUITGANG EN GROEI ____________________________________________________ 106
Technologische vooruitgang en de groeivoet _____________________________________________________________________ 106
De determinanten van technologische vooruitgang ________________________________________________________________ 111
Instituties, technologische vooruitgang en groei ___________________________________________________________________ 112
FOCUS: Hoe groei in China verklaren? ___________________________________________________________________________ 112
Hoofdstuk 14: UITDAGINGEN ROND ECONOMISCHE GROEI ____________________________________________________________ 113
De toekomst van technologische vooruitgang _____________________________________________________________________ 113
Automatisering en werkloosheid _______________________________________________________________________________ 113
Technologische vooruitgang, churning en ongelijkheid ______________________________________________________________ 114
EXPECTATIONS_______________________________________________________________________________ 116
UITBREIDING ROND VERWACHTINGEN_______________________________________________________________________________ 116
Hoofdstuk 16: VERWACHTINGEN, CONSUMPTIE EN INVESTERINGEN _____________________________________________________ 116
Consumptie ________________________________________________________________________________________________ 117
FOCUS: Inzichten in aggregatieve consumptiepatronen: de Eurosystem Household Finance and Consumption Survey ___________ 117
Investeringen _______________________________________________________________________________________________ 118
De volatiliteit van consumptie en investeringen ___________________________________________________________________ 119
Wrap-up ___________________________________________________________________________________________________ 119
Hoofdstuk 17: VERWACHTINGEN, OUTPUT EN BELEID _________________________________________________________________ 120
Verwachtingen en beslissingen _________________________________________________________________________________ 120
Monetair beleid, verwachtingen en output _______________________________________________________________________ 122
Budgettaire restrictie, verwachtingen en output ___________________________________________________________________ 123
3
, UITBREIDING ROND OPEN ECONOMIE _______________________________________________________________________________ 124
Hoofdstuk 18: OPENHEID OP DE GOEDERENMARKT EN FINANCIËLE MARKTEN _____________________________________________ 124
FOCUS: KOF Globaliseringsindex ________________________________________________________________________________ 124
Openheid op de goederenmarkt________________________________________________________________________________ 125
Openheid op de financiële markten _____________________________________________________________________________ 129
Conclusies en vooruitblik _____________________________________________________________________________________ 132
Hoofdstuk 19: DE GOEDERENMARKT IN EEN OPEN ECONOMIE _________________________________________________________ 133
De IS-relatie in een open economie _____________________________________________________________________________ 133
Evenwichtsoutput en de handelsbalans __________________________________________________________________________ 135
Toenames van de vraag – binnenland en buitenland _______________________________________________________________ 135
Depreciatie, de handelsbalans en output _________________________________________________________________________ 137
Sparen, investeringen, en de balans van de lopende rekening ________________________________________________________ 139
EINDE VAN DE OPEN ECONOMIE ____________________________________________________________________________________ 140
Hoofdstuk 20: OUTPUT, DE INTRESTVOET EN DE WISSELKOERS _________________________________________________________ 140
Evenwicht op de goederenmarkt _______________________________________________________________________________ 140
Evenwicht op de financiële markten ____________________________________________________________________________ 140
Beide markten samen in een open economie _____________________________________________________________________ 142
Effecten van een fiscaal beleid in het binnenland in een open economie _______________________________________________ 142
Effecten van een fiscaal beleid in een open economie ______________________________________________________________ 143
Effecten van een fiscaal beleid in het buitenland in een open economie ________________________________________________ 143
ECONOMIE EN KLIMAAT _______________________________________________________________________ 144
Hoofdstuk 21: KLIMACRO________________________________________________________________________________________ 144
Klimaatontwrichting _________________________________________________________________________________________ 144
Economie en klimaat _________________________________________________________________________________________ 148
Hoofdstuk 22: BEYOND GDP _____________________________________________________________________________________ 159
BBP en zijn beperkingen ______________________________________________________________________________________ 159
Beyond GDP (ep) en SSF: mijlpalen? _____________________________________________________________________________ 160
alternatieven & wat meenemen als doelstelling in BBP _____________________________________________________________ 161
Alternatieve indicatoren ___________________________________________________________________________________ 161
evaluatie 12 jaar later ________________________________________________________________________________________ 164
Postgroei & naec ____________________________________________________________________________________________ 165
Analyse van de Belgische economie en het economische beleid ________________________________________ 166
België op Strafbankje door ec ____________________________________________________________________________________ 166
Europees semester _____________________________________________________________________________________________ 166
Europees semester 2.0 __________________________________________________________________________________________ 168
OESO ________________________________________________________________________________________________________ 168
IMF (internationaal monetair fonds) _______________________________________________________________________________ 169
4
,THE CORE ECONOMY
KORTE TERMIJN
HOOFDSTUK 1: INTRO
DE WERELDWIJDE CRISISSEN
OLIECRISIS 1970
VOORDIEN:
Toename economische groei door bevolkingsgroei & welvaartsgroei.
Hierdoor ook toename vraag naar energie (steenkool en aardolie)
OORZAKEN CRISIS:
1. Politieke acties van Arabische olieproducerende landen tegen het Westen
2. Olieproductie voldeed niet aan vraag waardoor aanbodschok werd gecreëerd
GEVOLGEN:
1. Olieprijs werd verhoogd met 70%
2. Olieproductie werd verminderd met 5%
3. Invoering van een olieboycot tegen een aantal landen
WERELDWIJD:
1. De prijs van andere energiebronnen, zoals aardgas en elektriciteit steeg mee
2. Veel landen hadden te maken met inflatie en stijging van hun staatsschuld
3. Landen reageerde met een liberalisering van de vermogensmarkt
DAARNA:
1. Meer onderzoeksgeld in zonne-energie, windenergie en kernenergie (substitutie-effect)
2. Inkomenseffect verminderde
3. Mogelijkheid tot overschakeling andere energiebronnen waardoor de vraag terug daalde
5
,ECONOMISCHE CRISIS 2008
VOORDIEN:
Wereldeconomie kende een periode van economische groei
OORZAKEN CRISIS:
1. Stijgende rente doordat banken te veel financiële risico’s namen waardoor financiële systeem werd aangetast
2. Stijgende rente waardoor lenen duur was geworden
GEVOLGEN:
1. Maandelijkse hypotheekaflossing kon niet meer worden afbetaald door stijgende rente
huizenbezitters: huis verkopen (dalende vraag)
VS: vastgoedprijzen namen af
2. Banken: woonkredieten hadden onvoldoende onderpand waardoor balansen daalden met 4%
hypotheekbanken: kwamen in de problemen
VS: huizenmarkt stort in
WERELDWIJD:
1. Woonkredieten werden via securisatie opgesplitst, samengevoegd en doorverkocht over de hele wereld
2. Problemen in de financiële wereld werden blootgesteld
DAARNA:
Wat begon als een betalingsprobleem in de VS, verspreidde tot een financiële crisis wereldwijd. De hypotheekcrisis ging door, de
aandelenprijzen kelderde en het breidde uit tot een kredietcrisis. Het vertrouwen in de banken en tussen beleggers werd in
vraag gesteld.
Outputgroei VS werd negatief, wat de internationale handel & financiële verwevenheid over de wereld verstoorde.
De Euro-area heeft langer afgezien van financiële crisis in termen van aandelenprijzen t.o.v. VS & landen in ontwikkeling
6
,GEZONDHEIDSCRISIS 2020
OORZAKEN:
Een virus als exogene & uitzonderlijke factor (geen structureel probleem in de economie)
GEVOLGEN:
1. Keuze worden tussen gezondheid (wél lockdowns) en economie (géén lockdowns).
2. Grote steun van de overheid, aangezien men dacht dat het over een tijdelijk, kortdurig, probleem ging.
3. Impact op financiële systemen was beperkt
DAARNA:
1. Door lockdowns werden productieketens verstoord, bedrijven gingen dicht/failliet, mensen verloren hun inkomen
daling van de output
2. Wereldwijde recessie door verstoring verschillende kanalen
3. België: economische daling in BBP van 14,5%
BESLUIT:
De economische crisis en gezondheidscrisis kennen een verschillende oorsprong:
Financiële crisis = structureel probleem (huizenmarkt stort in)
Pandemiecrisis = exogeen probleem (gezondheid wordt bedreigd)
ENERGIECRISIS 2022
Vergelijking oliecrisis ’70 en energiecrisis 2022
Gelijkenissen Verschillen ’22 ten opzichte van ‘70
• Prijsstijging en begrotingstekort beperkter
• Sterke toename energieprijzen
• Recessie blijft (voorlopig) uit, maar vertraagde groei
• Zeer korte tijdspanne
Redenen
• Energie / BBP is lager dan in jaren ’70 (minder olieproductie, meer substitutiegoederen, meer diensteneconomie)
• Snellere reactie van het monetair beleid (centrale banken reageren sneller op financiële veranderingen)
2000-2018: door hoge inflatie was outputgroei in ontwikkelde landen lager dan landen in ontwikkeling
2023-2024: mogelijks opnieuw moeilijke winters als temperatuur sterker daalt dan vorig jaar (2022: zachte winter)
7
,INFLATIE
In België zeer hoog sinds midden 2021, verschillende redenen, nl:
• Relance na de pandemie (pent-up demand = inhaalvraag)
• Verergerd door Problemen in aanbodzijde (tekorten aan chips, bouwmaterialen…)
• Voornamelijk toename in energie-en voedselprijzen (door oorlog tussen Oekraïne en Rusland)
• Maar ook greedflation (= graaiflatie, = cellar inflation), waarbij prijsstijging bij inflatie door hogere productiekosten
maar geen prijsdaling bij deflatie door economieverbetering)
Mogelijke oplossing is een expansief herstelbeleid, maar is moeilijk in te schatten
Discussieerbaar is er een te late beleidsreactie, een reden waarbij ze de intrest niet doen stijgen om een lagere output te
verkrijgen
8
,DE VERENIGDE STATEN
• Output van $20,5 biljoen in 2018 (= 24% van de mondiale output)
• Output per capita van $62.500
• Levensstandaard was hoog (± hoogste in de wereld)
2007 2018
Outputgraad 3.0 2.9
Werkloosheidsgraad 5.4 3.7
Inflatiegraad 2.3 2.3
Deze 3 variabelen worden aan elkaar gekoppeld algemene economische toestand van een land te analyseren/evalueren.
In 2018 zijn deze positief aangezien de effecten van de economische crisis 2008 nauwelijks tot niet meer voelbaar waren.
Maar !! De verwachtingen binnen de Amerikaanse financiële markten loopt niet gelijk met de realiteit
• Er heerst een lage beleidsrente (A)
• Er is een lage productiviteitsgroei (B)
• Er is een tekort op de handelsbalans (C)
Oplossing: intrest verlagen om economie aan te moedigen, zodat productiviteit & output stijgt
LAGE BELEIDSRENTE
Reden: tussen 2008 en 2018 kende de VS een nul-intrestvoet (toen om economie aan te moedigen)
Beperking: zero lower bound
• LIQUIDITEITSGRENS Fed Rate kan niet onder 0 gaan, door de ‘zero lower bound’
• LIQUIDITEITSVAL bij negatieve nominale intrestvoet, zou iedereen cash verkiezen i.p.v. obligaties aankopen
Vraagstelling: waarom lage intrestvoet potentieel probleem?
• Verlaagt mogelijkheden van FED om adequaat te reageren op economische schokken
• Mogelijke aanleiding tot grote (excessieve) risico’s door investeerders die hun opbrengst willen verhogen
LAGE PRODUCTIVITEITSGROEI
Gevolgen:
• Productiviteit speelt een belangrijke rol in de LT-toenames van de output per capita en is sinds 2010 vertraagt, door een
daling in de output, is er een daling in de economische groei
• De daling in groei is zorgwekkend voor de levensstandaard van de armeren/laaggeschoolden
Oplossing: kapitaalinjectie in productiesectoren om productiviteit te verhogen
TEKORT OP DE HANDELSBALANS (= HANDELSTEKORT)
Reden: meer input (aankoop van buitenlandse goederen) dan output (verkoop van geproduceerde goederen)
Gevolgen:
• Daling werkgelegenheid in de exportsector
• Waardedaling van de valuta
• Toename buitenlandse schuldenlast
9
, DE EU EN DE EUROZONE
EU = groep van 27 Europese landen met een gemeenschappelijke markt
ECB = Europese Centrale Bank
Eurozone = zone waarin een muntunie werd opgericht in 1999, en waarbinnen de euro in 2002 in werving ging.
In tegenstelling tot de VS, voelt Europa in 2018 nog steeds de gevolgen/effecten van de economische crisis uit 2008.
2007 (voor de crisis) 2018 (10 jaar na de crisis)
Outputgraad 2.1 1.6
Werkloosheidsgraad 9.4 8.0
Inflatiegraad 2.1 1.4
Outputgraad is nog steeds lager dan voor de crisis, de werkloosheidsgraad is hoog en de inflatiegraad wordt niet efficiënt benut.
HOE HOGE WERKLOOSHEIDSGRAAD TERUGDRINGEN?
Redenen:
• Direct gevolg van de crisis in 2008 door een groot verlies aan jobs.
• Eén beleid is moeilijk door grote verscheidenheid tussen de verschillende landen (dat samenhangt met outputgroei),
zoals Duitsland een werkloosheidsgraad van slechts 3% door flexijobs, dat ook veel nadelen heeft)
• Economen vermoeden dat dit ligt aan de (te vele) arbeidsmarktrigiditeiten (waardoor de werknemer wordt beschermd
zoals opzegtermijnen, minimumlonen…)
Oplossing: voorwaarden wegwerken om de afstand tussen WN-WG te verlagen, waardoor de werkloosheidsgraad zal verlagen
HOE GEMEENSCHAPPELIJKE MUNT OP EFFICIËNTE MANIER GEBRUIKEN?
Motieven van de voorstanders van de euro:
• Wisselkoersrisico’s vallen weg
• Draagt bij tot het aanzien van Europa als een belangrijke economische speler waarbij eurozone zijn economische positie
wordt verhoogd door integratieproces
Motieven van de tegenstanders van de euro:
• Een gemeenschappelijk monetair beleid zorgt voor een grote diversiteit aan eurolanden
• Verlies van wisselkoers kan gebruikt worden als aanpassingsinstrument binnen de eurozone
HOE WORDT DE EUROZONE ONDERSTEUND DOOR DE ECB?
ECB absorbeert de schok van de huidige crisis, maakt lenen betaalbaar/toegankelijk voor iedereen, ondersteunt toegang tot
krediet voor bedrijven & huishoudens, verzekert dat KT-zorgen kredietverlening niet in de weg komt te staan, vergroot de
leencapaciteit van banken en behoudt financiële stabiliteit door internationale samenwerking
BELEID DAT GROTE IMPACT HEEFT OP DE ECONMIE = GREEN DEAL
0 vervuiling, behoudt van natuurlijk kapitaal van Europa, duurzaam vervoer (verantwoorde logistiek), bereiken van
klimaatneutraliteit, schone/ betrouwbare en betaalbare energie, financiering van de transitie, overgang naar een circulaire
economie, ‘Farm-to-fork’-strategie (lokale productie & consumptie), ‘Green CAP’ (=uitdagingen als de ‘vergroening van de
landbouwsector’ en ‘levensvatbare voedselproductie met oog op voedselzekerheid), iedereen meetrekken in het beleid
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper caroledeclercq22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.
