Nederlands tijdschrift voor voeding en dietetiek:
- zelfcontrole bij niet met insuline behandelde DM2
- diabetes en insuline resistentie
- laag koolhydraatidieet bij diabetes type 2
Nederlands Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek (NTVD)
Zelfcontrole bij niet met insuline
behandelde DM 2
Bij mensen met diabetes mellitus type 1 en type 2 die met insuline worden
behandeld is zelfcontrole of zelfregulatie een vast onderdeel van de behandeling.
Bij mensen met diabetes mellitus type 2 die niet met insuline worden behandeld,
is de noodzaak voor zelfcontrole en zelfregulatie omstreden. In dit artikel worden
onderzoeken en adviezen met betrekking tot deze zelfcontrole besproken en
geven deskundigen hun mening.
Nederlandse behandelingsrichtlijnen
Nederlandse Diabetes Federatie
De Nederlandse Diabetes Federatie (NDF) heeft in 2003 de Richtlijn Zelfcontrole
van het bloedglucosegehalte bij diabetes mellitus uitgegeven.1 Hierin staat dat
‘de indicatie voor zelfcontrole niet zozeer door het type diabetes wordt bepaald,
als wel door de mogelijkheden van de behandeling en begeleiding. Zelfcontrole is
in principe aangewezen voor alle mensen met diabetes’.
In deze richtlijn wordt ook gesteld dat een optimale frequentie voor zelfcontrole
bij mensen met DM 2 die met orale medicatie worden behandeld niet is
vastgesteld door onderzoek.* Het meten van het bloedsuikergehalte bij deze
groep zou een sterk motiverend en positief effect hebben op de glucoseregulatie.
Hierdoor kan behandeling met insuline worden uitgesteld, worden complicaties
uitgesteld of voorkómen en daarmee de kwaliteit van leven verbeterd.
Testmateriaal zou voor deze groep vergoed moeten worden. Op dit moment
vergoeden in Nederland de meeste ziektekostenverzekeraars het testmateriaal
niet bij DM 2.
Elsevier
De dieetbehandelingsrichtlijn van Elsevier uit 2006 is een gecombineerde richtlijn
voor DM 1 en 2.2 Over zelfcontrole wordt hierin gezegd dat dit de enige manier is
om het effect van de koolhydraatinname en de therapie op het
bloedsuikergehalte te meten. Hierbij wordt aangetekend dat bij DM 2 (al dan niet
met insuline behandeld) het effect van de koolhydraatinname op het
bloedsuikergehalte minder duidelijk is dan bij DM 1, omdat er nog sprake kan zijn
van enige insulineproductie, en de insulineresistentie een rol speelt. Zelfcontrole
en/of zelfregulatie komt op meerdere plekken in de richtlijn ter sprake, maar het
is niet altijd duidelijk of dit alleen is bedoeld voor mensen met DM 1 of (ook) DM
2. Men zou uit deze richtlijn kunnen concluderen dat zelfcontrole bij DM 2 zinvol
kan zijn, met name bij de behandeling met sulfonylureumderivaten, waarbij
hypoglykemie kan ontstaan.
NHG-standaard
In 2006 is door het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) de tweede
herziening van de NHG-standaard Diabetes mellitus type 2 gepubliceerd.3
Zelfcontrole komt hierin slechts terloops ter sprake. In een tabel met
doelstellingen van diabeteseducatie wordt als laatste genoemd: ‘(eventuele)
controle en regulatie van de eigen bloedsuikerwaarde’, zonder verdere
toelichting.
, Bij de onderbouwing van het effect van educatie bij DM 2 is vermeld dat de
effecten van educatie bij patiënten met DM 2 inconsistent zijn en dat gunstige
resultaten vooral worden gevonden in onderzoeken van relatief mindere kwaliteit.
Ook wordt in de NHG-standaard verwezen naar een meta-analyse van
zelfmanagementprogramma’s van Chodosh uit 2005.4 Hieruit bleek een
verlaging van het HbA1c van 0,8%, maar de interventies waren heterogeen en
het was onduidelijk welke interventies verantwoordelijk waren voor deze daling.
Buitenlandse richtlijnen
NICE
Het Engelse National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE) is een
onafhankelijk instituut. Samen met de National Health Service (NHS, het
nationale Engelse gezondheidszorgstelsel) stelt het richtlijnen op voor de
geschiktste behandeling bij tal van aandoeningen die binnen de NHS worden
behandeld. In 2008 verscheen een update van de richtlijn voor de behandeling
van DM 2.5 Hierin wordt geschreven dat zelfcontrole bij iemand met pas
gediagnosticeerde DM 2 alleen moet worden aangeboden als onderdeel van de
educatie tot zelfregulatie. Bij mensen die orale medicatie gebruiken, kan
zelfcontrole nuttig zijn om informatie te verzamelen bij hypoglykemie, om de
veranderingen in het bloedsuikergehalte te meten bij verandering van medicatie
en veranderingen in leefstijl, om veranderingen bij ziekte te volgen en als extra
veiligheid bij activiteiten zoals autorijden.
ADA/EASD
In de onlangs herziene Standard of medical care in diabetes van de American
Diabetes Association (ADA) wordt zelfcontrole (‘glucose monitoring’) voor mensen
met DM 2 die met orale medicatie of alleen met een dieet en
leefstijlveranderingen worden behandeld, omschreven als ‘mogelijk nuttig voor
een succesvolle behandeling’.6 Hierbij tekent men aan dat de optimale
frequentie en tijdstippen van zelfcontrole bij deze groep patiënten niet bekend
zijn. Ook vermeldt men dat in recent onderzoek het klinische effect en de
verhouding tussen kosten en baten van routinematige zelfcontrole in twijfel
worden getrokken.
De European Association for the Study of Diabetes (EASD) en ADA hebben
gezamenlijk een consensus opgesteld over de behandeling van DM 2.7
Zelfcontrole wordt in het geval van orale medicatie alleen geadviseerd bij het
gebruik van sulfonylureumpreparaten en glinides. Bij andere middelen zal er
immers geen sprake zijn van hypoglykemie. Zelfcontrole kan ook worden
toegepast als een patiënt niet te vaak naar een arts of prikpost wil of kan komen.
Zo kan dan toch worden bekeken of de ingezette therapie effectief is of dat de
behandeling moet worden aangepast.
Wetenschappelijk onderzoek
Cochrane Collaboration
De zoektocht naar wetenschappelijk bewijs voor het effect van een bepaalde
klinische interventie moet altijd beginnen in de Cochrane Library. Deze bevat
systematische reviews over het effect van klinische interventies. Ze worden
opgesteld door specialisten in een bepaald ziektebeeld en zo nodig herzien bij
nieuw wetenschappelijk bewijs.
In 2005 verscheen een review waarin gebruik was gemaakt van beschikbare
literatuur tot en met september 2004.8 De auteurs bestudeerden de uitkomsten
van alle zes tot dan toe beschikbare gerandomiseerde onderzoeken. Door de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JAYY. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
