Burg. procesrecht & geschilopl.
Alle aantekeningen – hoor- en werkcolleges
,Burgerlijk procesrecht en geschiloplossing – HC 1
Geschil en burgerlijk proces
‘Ubi iudicia deficiunt, incipit bellum’
Waar geen toegang is tot de rechter, begint de oorlog
Buitengerechtelijke geschiloplossing
- Mediation (Mediationrichtlijn 2008/52/EG): bemiddeling bij geschillen – iemand nodig
die erin slaagt het gesprek goed te laten verlopen
Niet bindend; kan wel vaststellingsovereenkomst plaatsvinden
Mediator behoort niet te zeggen wat partijen moeten doen, ze moeten er zelf
uitkomen
- Bindend advies (zie art. 7:904 BW): variant van mediation; geen slaande ruzie, je
bent het gewoon oneens
Ook vaststellingsovereenkomst – uitslag is bindend ongeacht wat eruit komt
- Arbitrage (art. 1020 Rv e.v.): iets volgen wat lijkt op echte procedure, bijv. bij
internationale bedrijven; vragen aan internationale juristen (arbiters) om recht te
spreken
Zonder dat er naar de rechter hoeft te worden gegaan
Procesrecht
- ‘Harde’ regels
Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv)
Rechtspraak
Procesreglementen
- Beginselen
Art. 6 EVRM, Grondwet (Gw)
Algemene bepalingen Rv
Verder: institutionele regels
- Rechtspositie rechters (Rechterlijke Organisatie), advocaten (Advocatenwet),
deurwaarders, politie
- Grondwet, rechtsstaat (ook EVRM)
- Ethiek, integriteit (Gedragsregels advocatuur e.d.)
Structuur Rv
- Algemene bepalingen
Rechtsmacht 1-14
Algemene beginselen 19-30
Algemene voorschriften voor procedures 30a-35
Exploten 45-66
Herstel verkeerde ingang 69-76
- Dagvaardingsprocedure
Algemeen: 78-92
Relatieve bevoegdheid: 99-110
Oproeping: 111-124
Verloop procedure: 125-135
Verstek en verzet 139-148
Bewijs 149-207
Incidenten (deels verplicht: vrijwaring, voeging, tussenkomst) 208-222/228
, Vonnis, kosten: 229-245
Kort geding 254-259
- Verzoekprocedure 261-291
Hoger beroep 332-362
Derdenverzet
Herroeping 382-391
Cassatie 398-429
Executie 430 e.v.
Div. procedures: bijv. familierecht, 843a, IE-geschillen, deelgeschilprocedure
Arbitrage: 1020 e.v.
Het basisprocesmodel
- Eiser/verzoeker: dagvaarding/verzoekschrift rechter
Processtukken en bewijsmateriaal
- Gedaagde/belanghebbende
Processtukken en bewijsmateriaal
Type 2: Verzoekschriftprocedure: vandaar de 2e namen
- Je vraagt iets aan de rechter om over te beslissen i.p.v. iets te eisen
Bijv. scheiding – rechterlijke uitspraak voor nodig (verzoek)
Minimale eisen
- Inhoud: goede uitspraak (inhoudelijk juist, correcte feiten, rechtvaardig)
- Procedurele rechtvaardigheid: fair trial (m.n. hoor en wederhoor)
Op de juiste manier tot stand gekomen
- Tijd: redelijke termijn (en daarom ook zekerheid vaststaande beslissingen)
Dagvaarding
- Art. 111 Rv: ‘Dagvaarding geschiedt bij exploot’
Door een gerechtsdeurwaarder opgemaakte akte waarin deze verslag doet van
het betekenen (officieel overhandigen) van een gerechtelijk stuk, zoals een
dagvaarding of een vonnis
- Art. 45 lid 1 Rv: ‘Exploten worden door een daartoe bevoegde deurwaarder gedaan
(…)’
- Art. 45 lid 3 sub a Rv: ‘de datum van de betekening’
- Bij een verzoekschrift: naar de rechter gestuurd, griffie roept de gedaagde op indien
dat nodig is
Procesingang: dagvaarding vs. verzoekschrift
Eis [dagvaarding] Verzoek [verzoekschrift]
Dagvaarding aan gedaagde Verzoekschrift aan griffie (die roept
belanghebbenden op)
Rol (= administratie rechtbank/agenda) en Brieven, stukken, producties
conclusies/akten
Comparitie (= zitting, samenkomen Zitting
partijen) na antwoord, pleidooi
Inhoud dagvaarding (art. 45 en 111 Rv)
, - Wie zijn de betrokkenen (partijen)? art. 45 lid 2 sub b en d Rv
Oproepen/inlichten t.b.v. hoor en wederhoor
Standpunten vermelden: art. 111 lid 3 Rv: substantiëring/bewijsaandraagplicht
- Omschrijving geschil: eis, ‘gronden’: art. 111 lid 1 sub g Rv
- Welke rechter? art. 111 lid 2 sub e Rv (bevoegdheid)
- Wanneer dient te zaak? art. 111 lid 2 sub f Rv (roldatum)
- Overige informatie en gegevens
Aanhangigheid zaak en inschrijven dagvaarding
- Art. 125 Rv
Inschrijving op de rol
o Roldatum art. 3.1 Procesreglement dagvaarding
- Herstelexploot (zie HC 2)
- Griffierecht (art. 127a Rv)
Omschrijving van het geschil
- Art. 23 Rv: "De rechter beslist over al hetgeen partijen hebben gevorderd of
verzocht."
- Art. 111, aanhef en lid 2 sub d Rv: "Naast de gegevens bedoeld in artikel 45, derde
lid, vermeldt het exploot van dagvaarding (...) de eis en de gronden daarvan;"
- Voorbeeld: Francine heeft een tweedehands iPhone gekocht van Jip, deze werkt niet,
en nu wil Francine €300 van Jip
Voorbeeld iPhone
- Vordering: F wil ontbinding en koopprijs terugontvangen?
- Blote feiten: F en J hebben elkaar op 21 maart 2017 gesproken. F heeft J geld
gegeven en een iPhone ontvangen. De iPhone werkt niet
- Feitelijke grondslag/rechtsfeiten: bijvoorbeeld…
F en J hebben een overeenkomst gesloten
De iPhone doet het niet, ligt niet aan F: toerekenbare tekortkoming
J heeft geweigerd een goede iPhone te leveren ondanks termijnstelling J is in
verzuim
- Rechtsgronden: bijv. art. 6:74, 81, 83 sub a, 265 BW
Wat heeft de rechter nodig?
- Feiten + Feitelijke grondslag (juridisch) + Rechtsgronden Vordering/eis
Gronden
- ‘Gronden’ (art. 111 en 278 Rv)
‘Blote’ feiten (vgl. art. 149 Rv)
Feitelijke grondslag (art. 24 Rv)
- Rechtsgronden (art. 25 Rv): de rechter wordt geacht het recht te kennen (ius curia
novit)
HR Feitelijke grondslag (24 februari 2012, NJ 2012/143)
- Vergissing bij erfdienstbaarheden
Erfdienstbaarheid van weg ten laste perceel 967 ten gunste 966
Vergissing bij Reconstructiewet: geen erfdienstbaarheid meer
- Vordering:
, Primair: verklaring voor recht erfdienstbaarheid nog steeds bestaat
Subsidiair: veroordeling tot meewerken aan vestigen nieuwe erfdienstbaarheid
Meer subsidiair: veroordeeld uitweg verschaffen of verklaring voor recht buurweg
- Oorspronkelijke grondslagen:
Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW), art. 5:57 BW (noodweg) …
- Hof: subsidiair toegewezen
Welke grondslag? Hof vult aan: ongerechtvaardigde verrijking
Gevolg: schadevergoeding in natura: art. 6:103 BW
- Klacht in cassatie: feitelijke grondslag is hier aangevuld!
- Hoge Raad: stellingen gaven aanleiding voor onderzoek of sprake was van
ongerechtvaardigde verrijking
Dit valt binnen stuk wat rechter mag aanvullen
Verloop van de procedure
- Functies van de procedure
Hoor en wederhoor
Geschil vormgeven
Feiten achterhalen
- Nadeel: vertraging
- Dagvaarding: art. 111 Rv
- CvA: art. 128 lid 2 Rv
- Reconventie: art. 137 Rv
- Comparitie na antwoord (CnA): art. 131 Rv
- CvR, CvD: art. 132 lid 1-2 Rv
- Pleidooi: art. 134 Rv
- Verdere conclusies: art. 132 lid 3 Rv
Verschijnen en verstek
- ‘Verschijnen’ van gedaagde in procedure
(Art. 128 Rv)
- Art. 139-142 Rv
“verleent de rechter verstek tegen hem en
wijst hij de vordering toe, tenzij deze hem
onrechtmatig of ongegrond voorkomt.”
Met een schuin oog kijken of er toch
niet iets geks aan de hand is
- (Verstek = niet verschijnen)
Conclusie van antwoord (CvA)
- Het stuk waarin je reageert op de gedaagde
- Proceshouding gedaagde t.a.v. eis omvang
geding
Exceptief verweer: rechter mag zich er niet
mee bemoeien
Z.s.m. doen, anders verdoe je tijd rechter
Principaal verweer: gaat over inhoud, bijv. er is niet geleverd/er was geen ovk
- Reconventie ‘eigen’ procedure; meegenomen
wegens efficiëntie
Voorbeeld
, - Francine wilde graag mijn oude iPhone overnemen en wist dat ik er geen verstand
van heb en niet kan garanderen dat hij blijft werken
- Francine heeft hier al een keer een procedure over gevoerd en heeft verloren
- De zaak moet bij de sector kanton in Amsterdam worden gevoerd
Voorbeeld: processuele analyse stellingen
Eiser Gedaagde
Dagv: Er is een ovk, zaak niet geleverd
CvA: Ovk onder ontbindende voorwaarde
CvR: Niet-levering is toerekenbare
tekortkoming
CvD: Niet-levering is geen tekortkoming
Comparitie na antwoord (CnA)
- Art. 131 Rv, verwijzend naar art. 87-88 Rv
T.b.v. schikking (art. 87 Rv)
T.b.v. verkrijgen informatie partijen (art. 88 Rv)
Regiezitting (vgl. art. 19 lid 2 Rv)
- Geen echt pleidooi
- Daarna in beginsel geen repliek/dupliek meer (art. 132 lid 2 Rv)
Rol van de rechter
- Bewaken belangen/grenzen vrijheid partijen d.w.z. bewaken processuele regels
Balans belangen partijen
Termijn (regierol: art. 19 lid 2 Rv)
- Geschil beslechten
, Burgerlijk procesrecht en geschiloplossing – WC 1
Onderhandelen en andere alternatieve geschillenbeslechting
Waarom burgerlijk procesrecht?
- Iedereen die zijn recht wil behalen gelijke behandeling dient te worden
vastgelegd
Onpartijdigheid, hoor en wederhoor
- Gelijk halen: vonnis kun je executeren (bindende werking)
Burgerlijk procesrecht biedt hiervoor de spelregels
Alternatieve geschiloplossing
- Mediation / Arbitrage / Bindend advies
- Hoeveel procent geschillen vonnis rechter: 8%
Veel eindigen in vroegtijdiger stadium: relatiebehoud van partijen,
kostenbesparing, tijdsbesparing (bijv. partij 8 weken reageren), geen advocaat
nodig
De onderhandelingstechnieken van Holbrook
1. Performatief: partijen luisteren amper naar elkaar, met deze techniek de bedoeling
dat partijen een oprecht gesprek gaan voeren waar ze open staan voor de andere
kant van het verhaal
Situatie: aangewezen in alle omstandigheden, in alle omstandigheden rekening
houden met je ‘performance’ (soms ook om het geen conflict te laten worden)
Weleens te maken met verschillende culturen (mentaliteit) rekening mee
houden
2. Distributief: als je zoveel mogelijk uit de situatie wil halen (bijv. bij schadevergoeding),
je stelt je eigen belang bovenop, de onderliggende situatie is minder van belang
*V: kans op hoge winst
*N: dat je mensen tegen je in het harnas jaagt; geld binnenhalen, maar schrik je niet
te veel af?
3. Integratief: partijen willen graag samen tot een oplossing komen, bijv. werkgever-
werknemer (relatiebehoud) bijzaken onderscheiden van hoofdzaken
(‘needs’/’wants’), dus je achterliggende gedachten wel vertellen
*N: kan veel tijd kosten; oplossing bedenken
4. Transformatief: versterken van de relatie; bijv. in geval van een echtscheiding met
kinderen (vader en moeder krijgen nog steeds met elkaar te maken) je
transformeert van je eigen belangen naar die van het kind openstaan voor een
verhaal van een ander
Er wordt een belang van een derde meegenomen
Opdracht 1 – Race of the Classics
Man overboord tijdens Race of the Classics
Egmond aan Zee, 9 oktober 2013
Op de Noordzee ter hoogte van Bergen aan Zee is woensdagavond tijdens “The Race of the
Classics” een opvarende overboord geslagen van het zeilschip Thalassa. Na een korte
zoekactie is de drenkeling gelokaliseerd en opgepikt door een helikopter van de kustwacht.
De man is met onderkoelingsverschijnselen opgenomen in het ziekenhuis en heeft een flinke
longontsteking opgelopen.
Bron: nu.nl 9 oktober 2013
