Dit is een samenvatting van alle hoorcollege's gegeven door professor Koops + wat toevoegingen uit de werkgroep.
Gemarkeerd in verschillende kleuren zodat het makkelijk terug te vinden is over welk rechtsgebied je het hebt.
Geschiedenis van het Europese Goederenrecht
Hoorcollege’s
Je hebt het Romeins recht aan de ene kant en het Engelse Common Law aan de andere
kant.
- Civil law: recht is niet de abstractie kan rechterlijke uitspraken maar is een
samenhangend geheel van regels uitgevaardigd door de overheid met een exclusieve
werking en dus een wetboek.
Zakelijke en persoonlijke rechtsvorderingen
- Zakelijk: een vordering die je kan instellen tegenover iedereen die over je zaak
instelt.
o Je achtervolgt de zaak, niet de persoon.
o Het is dus een vordering van de rechthebbende tegen de machthebber,
strekkende tot afgifte van de zaak volgens art. 5:2 BW
- Persoonlijk: vordering die je kan instellen tegen persoon waarmee je verbintenis
hebt.
o Als opvolger onder bijzondere titel ben je een derde en kan je dus niks doen
tegen het contract. Alleen als verkrijger onder algemene titel kan je wat doen
tegen het contract.
Art. 3:84 BW geldt altijd; je hebt geen fundamentele splitsing tussen roerende en
onroerende zaken.
Dit is dus een scherp onderscheid in het Romeinse recht tussen eigendom en bezit.
In het common law zeggen ze dat eigendom en bezit een beetje hetzelfde is: door
diefstal is je vermogen niet veranderd, want je verliest bezit van je fiets, maar niet
het eigendom. Eigenlijk is het vermogen gegroeid, want je kan een vordering
instellen uit OD en die kon je eerst niet instellen.
Het common law zegt dat als je een zaak kwijt bent, dan heb je niet
noodzakelijkerwijs een vordering. Je kan wel een vordering instellen uit OD
Common law zegt dat eigendom en bezit een beetje in elkaar overvloeit.
Het romeinse recht maakt onderscheid tussen goederenrecht en vermogensrecht summa
divisio van het vermogensrecht.
Summa divisio:
1. Verbintenissenrecht
o Een recht tegen en persoon
o Werking tussen partijen
o Autonomie
o Billijkheid
2. Goederenrecht
o Een recht op een goed
o Werking jegens allen
o Publiciteit: derden kunnen kennisnemen van goederenrechtelijke posities van
degene die het recht tegen iedereen kan uitoefenen.
o Voorspelbaarheid
Bij eigendomsoverdracht komen de 2 gebieden bij elkaar.
,In het romeinse goederenrecht staat het eigendom centraal; het is een absoluut recht. Het
Engelse common law stelt niet het eigendom centraal, maar wie het beste recht op bezit
heeft.
Voor bezit is een bepaalde feitelijke heerschappij voldoende; of iemand dit voor
zichzelf of voor iemand anders doet is niet heel belangrijk, want in beide gevallen ben
je bezitter.
Zo krijgt de eigenaar van een zaak de zaak van een dief terug, omdat hij beter recht
op bezit heeft dan de dief.
Het romeins eigendomsbegrip
Eigendom is universeel; revindicatie ongeacht het object
o Verjaringstermijn van revindicatie begint op het moment dat je bezit verliest.
Eigendom is absoluut: eigenaar kan bezwaren en vervreemden onafhankelijk van
rechten van derden.
o Eigenaar is absoluut beschikkingsbevoegd; heeft mogelijkheid om zijn recht
over de hele wereld over te dragen aan iemand anders.
o Het maakt niet uit wat je hebt afgesproken, verbintenisrechtelijk, over een
goed, goederenrechtelijk kan je een goed nogmaals verkopen, ook al heb je
met iemand anders iets anders afgesproken.
o Rechten van derden doen dus niks af aan beschikkingsbevoegdheid
Eigendom is niet gebonden aan tijd
o Uitvloeisel van het absolute karakter van het eigendomsrecht is, dat het niet
is gebonden aan tijd: eigendom valt na verloopt van tijd niet automatisch
terig.
In het Engels recht is dat juist niet: je bent niet eigenaar van een land,
maar je hebt een estate in the land = het gaat om de status t.a.v. de
grond je hebt een estate die bv voor 10 jaar geldig is.
Een estate kan ook voor het leven gebonden zijn (bij ons kan
dit niet).
Wel art. 3:85 BW: je kan wel afspraken maken over een
verbintenis van een bepaalde tijd, maar eigendom van
bepaalde tijd kan niet.
o Andere zakelijke rechten dan eigendom kunnen wel aan de factor tijd worden
gebonden.
o RETRO EIGENDOMSOVERDRACHT: na verstrijken van tijd ontstaat een
verplichting om iets in eigendom terug te overdragen.
Eigendom is iets anders dan bezit: recht hebben is iets anders dan macht hebben.
Het is een gesloten stelsel = numerus clausus
Ons eigendomsbegrip heeft al deze onderdelen ook.
Eigendom wordt beschermd door revindicatie
Dit is anders dan in Engeland.
Beperkt eigendomsrecht: recht op andermans zaak: jij bent eigenaar, maar ik heb ook een
recht die ik kan instellen tegen de rest van de wereld.
Een beperkt gerechtigde kan zijn recht uitoefenen alsof er geen faillissement is.
, Eigendomsbegrip van het leenrecht
In de middeleeuwen werd iets ontwikkeld dat in tegenstelling komt tot het Romeinse
eigendomsrecht, namelijk erfrecht.
Er zijn 2 partijen: leenheer en leenman
Als je je grond overdraagt aan de leenheer dan word je beschermd door de leenheer
en zijn leenmannen.
o De eigendom van het grond zit bij de leenheer, de leenman krijgt gebruik van
de grond.
De leenman krijgt hier seisin = exclusief gebruiksecht van het grond
o Dit gebeurt door eed van trouw te zweren in de handen van de leenheer.
o Je krijgt een feodale piramide: aan de top zit 1 iemand die alle land in
eigendom heeft, maar dit in leen heeft gegeven aan anderen die dit weer
hebben uitgeleend aan anderen.
o Bij het leenrecht is sprake van eigendomsoverdracht. Bij erfpacht is er GEEN
sprake van eigendomsoverdracht: de erfpachtgever geeft aan de
erfpachtnemer het recht om dat stuk grond te gebruiken en de
erfpachtnemer betaalt dan een afgesproken som aan de erfpachtgever.
Verplichtingen: leenman moet meevechten in het leger van de leenheer, maar ook
andere verplichtingen, zoals dat je een koe moet geven als bv de oudste dochter van
leenheer gaat trouwen. Je moet wel hand en spandiensten verrichten: je bent
verplicht mee te vechten.
o Leenman moet iets van erkenning geven aan de heer, in ruil daarvoor krijgt hij
gebruiksrecht van de grond.
Deze leenrechtelijke verhouding is in beginsel een contractuele verhouding: speelt
tussen 2 partijen.
Sperenleen: leenheer kan naar een vrouw overerven
Zwaardleen: leenheer kan alleen naar een man overerven.
o Staat meestal niet in overeenkomst, maar is gewoonterecht.
Zonder toestemming van de leenheer kon je je leen niet overdragen.
o In het Romeinse recht geldt zo’n 3 partijen overeenkomst een novatie.
Substitutie = de leenman gaat zelf ook leenmannen in dienst nemen en gaat zo een
beetje een leenheer spelen alleen mogelijk met toestemming van leenheer.
o Hierbij treed je als het ware in de plaats van de voorganger dezelfde
bedingen die golden, gelden nu bij de nieuwe leenman.
Subinfreudatie (onderbelening) = soort onderhuurconstructie mogelijk zonder
toestemming van leenheer na 1290.
o Risico: leenheer krijgt een onbekende leenman. De leenman kan weigeren om
hand en spandiensten te verrichten, etc. er kan dus voorkomen dat er geen
tegenprestatie is leenheer wil dit voorkomen dus hij zei dat je gewoon aan
een derde kan overdragen,
Leenrecht is afgeschaft als vrucht van de Franse revolutie: grond moest vrij zijn van
iedere feodale verhouding.
o In de common law was dat niet zo, want de Franse revolutie is hier nooit
aangekomen!!
Hoofdlijnen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maja114. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
