Sociale en Cross-Culturele psychologie
Hoofdstuk 2: Research Methods in Social Psychology
Sociale psychologie
- Wetenschap van alledaags sociaal gedrag
- Sociale beïnvloeding
- Bystander effect --> hoe meer mensen er om heen staan kans kleiner geholpen wordt
o Waarom?
▪ Diffusion of responsibility
▪ Evaluatie dat er niets aan de hand is
▪ Angst om jezelf voor schut te zetten (embarrassment)
- Individu in sociale omgeving
- Psychologische processen zijn tot op zeker hoogte functioneel
Wat doen sociaal psychologen?
- Empirisch onderzoek (vooral experimenteel)
- Veel effecten, veel theorieën
- In de colleges staat samenhang en visie centraal
- Maar ook de relatie onderzoek – eigen leven
(cross-) culturele psychologie
- Cross-cultuur --> verschillen tussen culturen
- Cultuur --> invloed cultuur op psychologisch proces
o Patronen in sociaal gedrag
o Gebruiken en tradities
o Sociale normen en regels
o Organisatie van de samenleving
Culture proces
Klimaat --> instituties --> sociale gebruiken --> socialisatie processen --> psychologische uitkomst
Drie typen cultuur
1. Survival cultures (hard klimaat/arm):
a. unhappy, physical/economic security, extrinsic work motivation,discrimination,
distrust
2. Self-expression cultures (hard klimaat/rijk):
a. happy, self actualization, quality of life, intrinsic work motivation, tolerance, trust
3. Easygoing cultures (mild klimaat/arm of rijk):
a. gemiddeld, traditional, religious
Research close-up 2.1
Janis onderzocht de slechte kwaliteit van het maken van beslissingen in groepen. Dit
verschijnsel noemt hij ‘groupthink’. Zijn theorie over groepsdenken bestaat uit vier sets of
opdelingen van concepten: 1) concepten zijn antecedente condities, 2) de symptomen van het
groepsdenken, 3) de symptomen van de slechte beslissingsmaken, 4) het proces dat een link
legt tussen de antecedente condities en de symptomen van het groepsdenken en de slechte
beslissingsmaken.
Mind guards zijn leden binnen een groep die zichzelf verantwoordelijk voelen om de groep te
beschermen tegen informatie die een groepsbeslissing tegenspreekt.
Een hypothese die we logischerwijs kunnen afleiden van Janis’ theorie is dus dat hechte
groepen slechtere beslissingen maken dan minder hechte groepen.
,Archivaal onderzoek is gebaseerd op archieven. Een voordeel van archivaal onderzoek is dat het
bewijs hieruit niet is verstoord, omdat de participant niet weet dat hij onderdeel is van een
onderzoek en het gedrag vond plaats in een natuurlijke setting. Een nadeel is dat de onderzoeker
afhankelijk is van de kwaliteit van de archieven en dat is altijd een goede basis.
Experiment --> een methode waarbij de onderzoeker opzettelijk enige verandering introduceert in
een omgeving om de gevolgen van die verandering te onderzoeken.
Quasi-experiment --> een experiment waarbij deelnemers niet willekeurig worden toegewezen aan
de verschillende experimentele omstandigheden.
True randomized experiment --> een experiment waarbij deelnemers willekeurig worden
toegewezen aan de verschillende condities van de verschillende condities van het experiment.
Field experiment --> een echt gerandomiseerd experiment uitgevoerd in een natuurlijke omgeving.
Discourse analysis (spreekanalyses) --> een familie van methoden voor het analyseren van gesproken
teksten, met als doel te onthullen hoe mensen gevoel krijgen voor hun dagelijkse werelden.
Research close-up 2.2
Darley en Batson deden onderzoek naar waarom omstanders niet helpen, wanneer je duidelijk
kan zien dat iemand hulp nodig heeft. Uit de resultaten kwam dat wanneer mensen haast hadden
minder geneigd waren te helpen.
Kwantitatief onderzoek
- Nadelen
o De onderzoeker kan de vragen niet uitleggen en zo kunnen ze verkeerd
geïnterpreteerd worden
o Het antwoord van de geïnterviewde staat misschien niet in de rage van mogelijke
antwoorden door de onderzoeker gegeven
- Volgens Donald T. Campbell is het beter om meerdere onderzoekmethoden uit te voeren
alvorens conclusies te trekken. Dit wordt triangulatie genoemd.
Er zijn twee verschillende steekproeven, namelijk de probabilistische steekproef en de niet-
probabilistische steekproef.
De quota sample is een steekproef waarin vooraf bepaalde quota worde ingevuld met bepaalde
eigenschappen van de bevolking.
- Het voordeel hiervan is dat de onderzoeker potentiële respondenten kan benaderen totdat
de quota’s zijn gevuld zonder dat er een welbepaalde respondent moet worden geworven.
- Nadelen
o De onderzoeker moet bepalen wie hij ondervraag en dan een bias veroorzaken
o Het is onmogelijk om een accurate schatting van de steekproeferror te geven
Een factorial experiment is een experiment waarin twee onafhankelijke variabelen worden
gemanipuleerd, met elk twee levels, waardoor je vier condities krijgt.
- Interaction effet --> een term die wordt gebruikt wanneer de combinatie van twee
onafhankelijke variabelen in een faculteitsexperiment een effect oplevert dat verschilt van
de som van de hoofdeffecten. (het verschil tussen het gecombineerde effect van de som van
twee main effects.
Men spreekt van moderation als alleen bij aanwezigheid van een derde variabele een effect
optreedt. Mediation treedt op wanneer een effect indirect is. Dus wanneer A invloed heeft op T en
die weer invloed heeft op de B.
,Internal validity --> verwijst naar de geldigheid van de gevolgtrekking dat veranderingen in de
onafhankelijke variabele resulteren in wijzigingen in de afhankelijke variabele.
- Experimental confound --> wanneer een onafhankelijke variabele twee of meer potentieel te
scheiden componenten bevat, is dit een verwarde variabele. Wanneer een onafhankelijke
variabele verward is, wordt het vermogen van de onderzoeker om causale gevolgtrekkingen
te maken ernstig aangetast.
Construct validity --> de validiteit van de aanname dat onafhankelijke en afhankelijke variabelen de
abstracte variabelen die ze geacht worden te representeren, adequaat vangen.
- Social disurability --> verwijst naar het feit dat onderzoeksdeelnemers waarschijnlijk in een
positief daglicht willen worden gezien en daarom hun reacties of gedrag kunnen aanpassen
om te voorkomen dat ze negatief worden beoordeeld.
- Demand characteristics --> aanwijzingen die worden gezien als sprekende deelnemers over
hoe ze geacht worden zich te gedragen of te reageren in een onderzoeksomgeving; dat wil
zeggen, signalen die een bepaald soort reactie vereisen
- Experimenter expectancy --> de verwachtingen van de onderzoeker over de resultaten van
het experiment, waardoor de houding onbewust kan veranderen en dit kan vervolgens de
antwoorden van de participant beïnvloeden, waardoor de hypothese dan sneller wordt
bevestigd.
Post-experimental enquiry --> een techniek die door Orne wordt aanbevolen voor het detecteren van
de werking van vraagkenmerken. De deelnemer wordt zorgvuldig geïnterviewd na deelname aan een
experiment, waarbij het doel is om percepties van het doel van het experiment te beoordelen.
External validity --> verwijst naar de generaliseerbaarheid van onderzoeksresultaten naar instellingen
en populaties anders dan die betrokken zijn bij het onderzoek
Convergent validity --> vastgesteld door te laten zien dat verschillende maten van hetzelfde construct
significant met elkaar zijn geassocieerd
Internetexperimenten
- Voordelen
o Dat er veel data in korte tijd kan worden verkregen
o Het internet kan mensen uit verschillende landen, van verschillende leeftijden en
sociaal-economische achtergronden bereiken.
- Nadelen
o Onderzoeker heeft geen controle
o De vertegenwoordiging van de participanten die kiezen mee te doen aan het
onderzoek is niet altijd eerlijk en duidelijk
o Het effect van het bekwaam zijn in de taal waarin het onderzoek wordt afgenomen
o De participanten kiezen zelf of ze mee willen doen
Impliciete metingen meten onbewuste constructen. Deze metingen kunnen inzichten geven in de
cognitieve processen, waar individuen soms niet een bewust van zijn. Mussweiler gebruikte deze
methode om het stereotype te bestuderen dat je langzamer gaat lopen wanneer je geprimed bent
met ouderdom.
Bij sociale neurowetenschappen wordt de neurale activiteit gemeten. Hierbij wordt uitgegaan van
het gegeven dat al het sociale gedrag van mensen biologisch is bepaald. De neurale activiteit wordt
gemeten dor fMRI scans die de stroming van het bloed meten. Volgens Harris en Fiske wordt de
mediale prefrontale cortex geactiveerd wanneer men naar foto’s kijkt van mensen die tot alle
bevolkingsgroepen horen.
, Sociale en Cross-Culturele psychologie
Hoofdstuk 3: Social Perception and Attribution
Sociale perceptie --> hoe we anderen waarnemen
- We doen waarnemingen van uiterlijke kenmerken (persoonsperceptie)
- We zoeken verklaringen voor hun daden en uitspraken (attributies)
- We interpreteren hun non-verbale gedrag (lichaamstaal)
Een eerste indruk maak je
- Zeer snel en onbewust
- Op basis van schema’s en ‘impliciete theorieën’ over persoonlijkheid
o een geïntegreerde set van ideeën die door een sociale waarnemer wordt
bijgehouden over hoe verschillende eigenschappen doorgaans binnen een persoon
zijn georganiseerd
▪ We hebben ideeën over kenmerken die samengaan
▪ Als we 1 ding weten over iemand, dan gaan we heel veel andere dingen
veronderstellen
- Op basis van ‘centrale kenmerken’
o een dispositioneel kenmerk dat door sociale waarnemers wordt gezien als een
integraal onderdeel van de organisatie van de persoonlijkheid
o peripheral trait --> een kenmerk waarvan de waargenomen aanwezigheid de
algehele interpretatie van iemands persoonlijkheid niet significant verandert.
Centrale dimensies in sociale perceptie
- Evaluatie --> goed-slecht, warm-koud
- Kracht --> sterk-zwak, groot-klein
- Activiteit --> actief-passief
- Deze dimensies vatten veel meer andere eigenschappen samen
Configural model (Asch) --> een holistische benadering van vertoningsvorming, wat inhoudt dat
sociale waarnemers actief diepere betekenissen construeren uit de stukjes informatie die ze over
andere mensen ontvangen. (ziet 1 aspect en probeert er een verhaal om heen te brengen wat voor
persoon het is) (volgens dit model veranderend de centrale bijvoeglijke naamwoorden de
interpretatie van andere woorden, in plaats van dat er een kleinere nadruk op wordt gelegd.
Cognitieve algebra (averaging) --> er wordt naar het gemiddelde van alle aparte stukjes informatie
gekeken.
Self-verification effect --> je gaat je anders gedragen wanneer je denkt dat mensen een verkeerd
beeld van je hebben.
Attributie --> het maken van een ‘inferentie’ over de oorzaak van gedrag dat we observeren
- Het verklaren van het gedrag van anderen
- Het verklaren van het gedrag van jezelf
Tijdens dit proces wordt de temporo-parietal junction (TPJ) geactiveerd.
Heiders attributie theorie (1958)
- Mens als naïeve psycholoog
- We proberen gedrag van anderen te verklaren
o Organiseren en begrijpen van waarnemingen
o Verwachtingen voor de toekomst
- 2 soorten attributies
