Samenvatting van het vak emoties: wetenschappelijke en klinische aspecten. Alle stof uit de hoorcolleges en kennisclips is verwerkt in deze samenvatting.
Het vak wordt gegeven in de tweede periode van collegejaar
Emoties zijn affectieve fenomenen, maar er zijn ook andere affectieve fenomenen:
- Voorkeuren
o Nooit helemaal beredeneerd, er zit iets van gevoel bij
o Je vindt tomatensoep lekkerder dan groentesoep
- Attitudes
o Gaat over je houding, vaak over je houding tegenover maatschappelijke issues
o Cognitie speelt een rol, maar er zit vaak ook een gevoel bij
o Euthanasie
- Stemmingen
o Geen duidelijke oorzaak
o Langduriger
o Neerslachtig voelen als je opstaat
- Affectieve predisposities
o Persoonlijkheidskenmerken
o Kort lontje, norse vent
- Interpersoonlijke houdingen
o Vriendelijkheid, verlegenheid, sociaal angstig zijn
- Esthetische emoties
o Soorten emoties die niet echt te verklaren zijn door wetenschappers
- Gebruiksgerichte emoties
o Nuttige functie, door wetenschappers verklaard
Kenmerken van emoties
- Reactie op een stimulus
o Concrete aanleiding, waardoor de emotie wordt opgewekt
o Gebeurtenis, herinnering, fantasie
- Appraisal
o Gebeurtenis of herinnering is belangrijk voor ons
o Sociale gebeurtenis/herinnering
- Ervaring en expressie
o Boos of blij zijn en dit wel of niet kunnen uiten
- Korte duur
- Motivatie om specifiek gedrag te uiten
- Vermogen om emoties te reguleren
o Geen weerloze slachtoffers van onze emoties
- Effect op zelf en anderen
o Uiten kan direct van nut zijn voor jezelf, maar ook effect op anderen. Vooral
emotionele expressie als sociale informatie; als jij ziet dat een persoon boos
reageert dan zegt dat niet alleen iets over de reactie, maar ook over wat de
persoon van de situatie denkt en vindt
- Adaptief
1
, o Helpen ons om zo snel mogelijk de beste reactie te geven; prioriteren onze
reacties
Tijdsduur van verschillende affectieve fenomenen
- Expressies vinden in een fractie van een seconde plaats
- Autonome veranderingen: veranderingen in hartslag, bloeddruk, huidgeleiding zijn
allemaal een kwestie van seconden
- Zelf gerapporteerde emoties duren een paar minuten tot een paar uur
- Stemming duurt dagen tot een paar weken
- Emotionele stoornissen kunnen weken, maanden en zelf jaren duren
- Persoonlijkheidstrekken zijn het meest stabiel en duren jaren of zelfs je hele leven
lang
Functie emoties: emoties helpen ons om optimaal gedrag te vertonen in een bepaalde
situatie
adaptieve emoties
voorwaarden voor adaptieve emoties:
- Accurate appraisal
- Juiste mate van belang die aan de situatie gehecht wordt
- Prioriteiten doelen komt overeen met belang
- Reacties zijn zinvol voor de situatie
- Hoge emotionele intelligentie
Aristoteles: “Iedereen kan boos worden, dat is makkelijk, maar boos zijn op de juiste
persoon en in de juiste mate en op het juiste moment en om de juiste redenen en op de
juiste manier, dat heeft niet iedereen in zich, dat is niet makkelijk”.
2
, Hoorcollege 1
1859: ‘The origin of species, by means of natura selection.
Twee hoofdpunten ‘The origin of species’:
- Evolutie is de verklaring voor de diversiteit van het leven op aarde.
- Natuurlijke selectie is de drijvende kracht achter adaptieve evolutie.
Evolutie
Drie hoofdkenmerken van evolutie:
- Overvloed aan genetisch materiaal
- Variatie van genetisch materiaal
- (natuurlijke) selectie
Natuurlijke selectie: differentiële productie van kenmerken die zorgen voor een betere
overleving door aanpassing aan een bepaalde omgeving.
- Het product van natuurlijke selectie is de aanpassing van populaties van organismen
aan hun omgeving.
Voorbeelden van adaptatie
Probleem Aanpassing
Vermijden van het eten van gifstoffen Afkeer tegen bitter
Kosten voor het opvoeden van Voorkeur voor man met status
nakomelingen delen
Vruchtbare partner vinden Voorkeur voor jonge partner
Beschermen van nakomelingen ‘schattigheid’ van baby-achtige signalen
Epigenetica: het aan- of uitzetten van genen afhankelijk van de omgeving.
Twee verschillende strategieën
- Mannelijke strategie: statistisch, omdat sperma vervangbaar is.
- Vrouwelijke strategie: investering, omdat eicellen kostbaar zijn.
Mannen hebben theoretisch gezien veel meer kans op het hebben van veel nakomelingen.
Vrouwen hebben minder kans op veel nakomelingen, want zij zijn al 9 maanden zwanger van
één nakomeling.
Seksuele selectie
- Intraseksuele selectie: individuen van één geslacht (vaak mannen) evolueren
eigenschappen die hen in staat stellen om te concurreren met andere individuen van
hetzelfde geslacht en winnen paring mogelijkheden
o Binnen de sekse
▪ Grote spieren
▪ Geweien
3
, - Interseksuele selectie: individuen van hetzelfde geslacht ontwikkelen eigenschappen
die de voorkeur hebben van leden van het andere geslacht.
o Selectie tussen de sekse
o Partnerkeuze
▪ Mooie veren
▪ Status
▪ Zorgzaam
Overlevingskansen van genen
Cruciale motivaties om de overlevingskansen van de genen in sociale dieren te vergroten:
- Hechting (voor bescherming)
o Evolueren later naar (romantische) banden
- Hiërarchie (machtsmotivatie)
o Statushiërarchieën; het zorgen voor degenen die lager in de hiërarchie staan
en het stoppen van conflicten tussen groepsleden door alfa’s
- Affiliatie
o Verbintenissen aangaan (niet perse hele sterke verbintenissen, maar wel
genoeg zodat je samen kunt werken)
o Zorgen voor elkaar
o Medewerken
- In-group voorkeur
o Voorkeur voor de soort die op je lijkt
o Grotere kans om te overleven als je andere groepen uitschakelt
o Asociaal tegenover out-groups
Voorbeeld: emotie jaloezie
Geslachtsverschillen:
- Mannen hebben over de evolutionaire geschiedenis geïnvesteerd in andermans
kinderen.
- Je zou verwachten dat mannen eerder jaloers zijn als hun vrouw seksueel ontrouw is,
omdat ze dan zwanger kan raken van een andere man; andermans genen.
- Je zou verwachten dat vrouwen eerder jaloers zijn als hun man emotioneel ontrouw
is, omdat hij dan niet meer bij haar wil blijven en voor haar nageslacht zorgt.
In eerste instantie werd er geen geslachtsverschil gevonden in frequentie of omvang van
jaloezie. Echter hadden deze studies de bron van jaloezie niet gedifferentieerd voor mannen
en vrouwen. Onderzoek naar de bron van jaloezie toonde aan dat 83% van de vrouwen en
40% van de mannen emotionele ontrouw erger vond en 60% van de mannen en 17% van de
vrouwen seksuele ontrouw erger vond.
Evolutionaire psychologie
Methoden om evolutionaire psychologie en emoties te bestuderen:
- Zoölogie: dieren onderzoeken
o Vaak worden chimpansees en bonobo’s gebruikt
- Archeologie: aan de hand van voorwerpen iets afleiden van menselijke voorouders
- Antropologie: hedendaagse samenlevingen in een eerdere ontwikkelingsfase
Evolutionaire psychologie en emoties
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diedevanbezouw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
