Samenvatting
Geschiedenis Samenvatting Deelcontext 1 Steden en Burgers in de Lage Landen
- Vak
- Geschiedenis
Samenvatting van de eerste deelcontext, examenstof geschiedenis vwo 2023, Steden en burgers in de lage landen, .
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Historische context 1 Steden en burgers in de Lage Landen 1050-1700DC.1 De opkomst van een stedelijke burgerij (1050-1302)
Hoofdvraag:
Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk?
Kunnen:
- Beschrijven hoe in de Nederlandse gewesten vanaf de 11e eeuw een agrarisch-
urbane samenleving ontstond.
- uitleggen welke gevolgen stadsrechten hadden voor de economische, culturele en
politieke positie van een stad.
- Aan de hand van voorbeelden uitleggen hoe Vlaanderen zich in de late
middeleeuwen tot een economisch succesvolle regio ontwikkelde
- uitleggen waarom de opkomst van steden leidde tot politieke spanningen tussen de
adel en de patriciërs enerzijds en de boeren en ambachtslieden anderzijds.
Een agrarisch-urbane samenleving ontstond in de 11e eeuw. Hiervoor werd het Heilige
Roomse rijk op feodale wijze bestuurd, met leenmannen en de keizer als hoogste leenheer.
De samenleving was zelfvoorzienend, gebaseerd op ruilhandel of wederzijdse diensten.
Vanaf de 11e eeuw werd de landbouw productiever:
- Er was meer ruimte. (land ingepolderd/drooggelegd en bossen gekapt)
- Boeren bedachten het drieslagstelsel (een stuk land een jaar braak laten liggen)
- Nieuwe technieken (betere ploeg, ossen vervangen door paarden)
Hierdoor was er meer oogst, dus bevolkingsgroei. En omdat niet iedereen meer nodig was in
de landbouw konden mensen zich gaan specialiseren in bijvoorbeeld werktuigen of kleding.
Hierdoor herleefde de handel. Dat veroorzaakte weer verstedelijking bij kruispunten van
wegen of rivieren. De monetaire economie kwam weer terug, en er ontstond een
agrarisch-urbane samenleving. (KA 13: De opkomst van handel en ambacht die de basis
legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving.)
Politieke verandering was een gevolg van het ontstaan van de steden. De stedelingen
wilden namelijk graag stadsrechten krijgen van de lokale vorst, hierdoor kregen ze recht op
-zelfbestuur
-eigen rechtspraak
-stadsmuur
(KA 14: De opkomst van stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden)
Vorsten hadden hier ook voordeel bij, omdat zij nu in ruil voor de stadsrechten belasting en
militaire steun van de steden kregen.
De inwoners werden poorters genoemd, en vormden de burgerij. De rechten van de
burgers moesten eerst betaald worden:
- recht om ambacht uit te oefenen
- recht om door stadsgenoten te worden berecht
- mogelijkheid om in aanmerking te komen voor bestuursfuncties.
Steden zochten constant nieuwe aspirant-poorters (mensen die van het platteland naar stad
trokken) omdat nieuwe poorters kennis en kapitaal met zich meebrachten.
, Economische gevolgen waren dat steden marktrecht hadden, en een aantal keer per jaar
een markt mochten organiseren, ook boeren uit de omgeving en kooplieden uit de wijde
omtrek kwamen daar op af, deze reisden van jaarmarkt naar jaarmarkt over de lange
handelsroutes door europa. Een stad had een belangrijke marktfunctie voor het
verzorgingsgebied.
Vlaanderen ontwikkelde zich tot een van de meest stedelijke gebieden, viel toen onder het
Franse rijk. Het economische zwaartepunt was de stad Atrecht.
- Door de aanwezigheid van een Bisschop en diens hofhouding was er veel vraag
naar luxeproducten, er werden omvangrijke bouwprojecten zoals kerken opgericht en
dat zorgde voor veel werkgelegenheid.
- De regio rond Atrecht had een goede landbouwproductie en was gespecialiseerd in
schapenhouderij.
- Bovendien stond de stof Laken die in het gebied gemaakt werd bekend als een
specialiteit in vlaanderen, en dit werd verkocht door heel europa.
Door het ontstaan van steden ontstonden er ook politieke spanningen. Kooplieden werden
steeds rijker, en kregen daardoor steeds meer macht. Door het ontstaan van steden waren
er nieuwe functies zoals burgemeesters en schepen. Rijke kooplieden (patriciërs)
verdeelden deze functies onder elkaar, en gingen zich onderscheiden van "het gemeen"(de
inwoners van de stad).
- De patriciërs traden op als geldschieters voor lokale vorsten, waardoor deze een
schuld opbouwden. (hierdoor zagen vorsten hun macht afnemen)
- Ze gingen zich gedragen als adel.
- Ze organiseerden zich (net als de ambachtslieden) in gilden waardoor hun
machtspositie nog meer toenam. (ze bepaalden over werkomstandigheden, prijzen
van grondstoffen en de hoogte van de lonen)
Uiteindelijk kwamen de ambachtslieden in opstand tegen de patriciërs.
Guldensporenslag; veldslag in 1302 waarin vlaamse ambachtslieden en boeren streden
tegen patriciërs en Franse ridders. Tegen alle verwachtingen in wonnen de ambachtslieden
en boeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isastam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,88. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen